Ο μεγάλος (ιδεολογικός) αγώνας γίνεται πια, για την απόρριψη της ηθικής (απο-ηθικοποίηση) ως κριτήριο στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, μεταξύ πολιτών και κρατικών θεσμών, αλλά και μεταξύ δημοσίων οργανισμών, καθώς και μεταξύ των υπερεθνικών οργανώσεων. Δηλαδή, τόσο στις ιδιωτικές όσο και στις δημόσιες και τις διεθνείς υποθέσεις. Περισσεύουν και περιττεύουν τα παραδείγματα.
Η ηθική, είναι η ιδιότητα του ανθρώπου που ο ίδιος εμφορείται από ήθος.
Η ηθική δεν είναι η ιδιότητα του ανθρώπου που απλώς ενδύεται ένα ήθος, το οποίο μάλιστα δεν είναι το δικό του ήθος.
Στην πρώτη περίπτωση, μιλάμε για ανθρώπους με την πνευματική του όρου σημασία (δηλαδή, μιλάμε -τουλάχιστον- για έλλογα όντα με συνείδηση της κοινωνικότητάς τους και των πεπερασμένων από τον χρόνο ορίων τους).
Στην δεύτερη περίπτωση μιλάμε για ανθρώπους που δεν έχουν διαβεί το κατώφλι του ενστίκτου, εφόσον η επικράτησή τους και ο κορεσμός των ορέξεών τους υπερισχύει της νόησής τους, και της συναίσθησης του περιβάλλοντός τους, χωρίς ενδοιασμούς και εσωτερικούς περιορισμούς.
Η σημασία της ηθικής, ερευνήθηκε πολύ πριν οι σύγχρονοί μας καταλήξουν πως είναι άχρηστη. Μνημεία λόγου και σκέψης διαθέτει άπειρα η αρχαία Ελληνική Γραμματεία. Τα περισσότερα αδιάβαστα από τους περισσότερους. Κι οι σπουδαιότεροι σύγχρονοι πολιτικοί, φιλόσοφοι και χρήστες αυτών, κράτησαν από αυτά, όσα είναι τα βολικώτερα και τα συνηγορούντα στις επιδιώξεις τους. Αυτά προβάλλουν, κι αυτά χρησιμοποιούν για την διεκπεραίωση των προσωπικών σχεδίων τους. Τα χρησιμοποιούν κοτσανεμένα, ευνουχισμένα από την ουσία τους, χωρίς τον πνευματικό δρόμο που διανύθηκε για την κατάκτηση αυτής της γνώσης, και χωρίς το πρακτικό αποτέλεσμα της παράβασής του.
Η κατάσταση της πλήρους αγάπης, αρετής και ήθους καρδιάς που δίδαξε ο Χριστός, σήμερα, όταν δεν θεωρείται ανεφάρμοστη και άχρηστη ουτοπία, καταδιώκεται ως οπισθοδρόμηση, ως πρόσκομμα στην "πρόοδο" και ως βλαβερή "άποψη". Πολεμείται, συκοφαντείται, λοιδορείται και απαξιώνεται.
Σήμερα, όταν μιλάμε για ηθική, δεν είναι για την σημασία και την αξία της, αλλά, για το αν παραδεχόμαστε πως πράγματι ή όχι υπάρχει ζήτημα ηθικής, ή αν μιλάμε για κάτι ανάξιο γνώσης και τήρησης, ως άγνωστο, επικίνδυνο, αχρείαστο, επιβλαβές.
Μα όταν οι παιδαγωγοί και οι ηγέτες μας διάγουν βίο και κηρύττουν αξίες και κοινωνικούς στόχους χωρίς καμμία ηθική, ας μην μας παραξενεύει που είμαστε χαμένοι.
Όλα αυτά, που με προβληματίζουν, δεν είναι μια στιγμιαία σύλληψη ενός μονομανούς εν απορία, που εστιάζει στα ατέλειωτα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα που κατακλύζουν την καθημερινότητά του. Είναι επιτακτικό το ερώτημα: Πού πάμε, χωρίς όρια, έλεγχο, φραγμούς αλληλεγγύη, συνεργασία και σύμπραξη; Πού πάμε χωρίς ήθος, φρόνημα, αρετή;
Όπως φαίνεται, ακόμη και μεγάλοι συγγραφείς (Χάμπερμας), διαπιστώνουν πως η πάλη για την απο-ηθικοποίηση των δημόσιων συγκρούσεων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Και ισχυρίζονται πως σήμερα, η πάλη αυτή "δεν διεξάγεται πλέον υπό το πρίσμα μιας τεχνοκρατικής αυτοκατανόησης της πολιτικής και της κοινωνίας". Αυτό που πράγματι συμβαίνει είναι πως "η κοινωνική πολυπλοκότητα εμφανίζεται σαν μαύρο κουτί, και πως μόνο η ευκαιριακή συμπεριφορά σε σχέση με το σύστημα φαίνεται να προσφέρει δυνατότητες προσανατολισμού".
Αυτά μας αποκαλύπτονται κάθε μέρα και εναργέστερα, καθώς εφαρμόζονται -δοκιμαστικά και κάθε φορά ατελέσφορα- διάφορες πολιτικές και οικονομικές μέθοδοι για την αντιμετώπιση προβλημάτων στην λειτουργία των κρατικών λειτουργιών, των διεθνών σχέσεων, της οικονομίας (ιδιαίτερα της χώρας μας, που έχει κατρακυλήσει στο τελευταίο το σκαλί) της παιδείας και ιδιαίτερα της λειτουργίας των πανεπιστημιακών καθιδρυμάτων, που έχουν μεταβληθεί σε φρούρια πολιτικών εξορμήσεων και εστίες πειραματισμού πολιτικής υπερίσχυσης.
Η κοινωνική πολυπλοκότητα, είναι πρακτικά ανερμήνευτη από έναν μόνο άνθρωπο, και πρακτικά ασύλληπτη από μια ομάδα προσώπων που απλώς συγκροτούν έναν πολιτικό θεσμό (πολιτικά κόμματα), δεδομένου ότι οι θεσμοί αυτοί επιδιώκουν μεν συλλογικούς (για πολλούς ανθρώπους, αλλά από περιορισμένο κύκλο: βουλευτές, πολιτευτές, πολιτική άνοδο, θέσεις και αξιώματα) στόχους, αλλά όχι την ευημερία και την ευδαιμονία όλων των ανθρώπων.
Σημείωση: Ο Γιούργκεν Χάμπερμας στο κείμενο «Τι σημαίνει σοσιαλισμός σήμερα;» ξεκαθαρίζει ότι ο μεγάλος ιδεολογικός αγώνας αφορά την απόρριψη της ηθικής ως κριτήριο στις δημόσιες υποθέσεις: «Αυτή η πάλη για την από-ηθικοποίηση των δημόσιων συγκρούσεων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Σήμερα δεν διεξάγεται πλέον υπό το πρίσμα μιας τεχνοκρατικής αυτοκατανόησης της πολιτικής και της κοινωνίας: όταν η κοινωνική πολυπλοκότητα εμφανίζεται σαν μαύρο κουτί, μόνο η ευκαιριακή συμπεριφορά σε σχέση με το σύστημα φαίνεται να προσφέρει δυνατότητες προσανατολισμού. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αναπτυγμένες κοινωνίες δεν είναι τέτοιου είδους, ώστε να μπορούν να λυθούν χωρίς μία κανονιστικά ευαισθητοποιημένη αντίληψη, χωρίς μια ηθικοποίηση των δημόσιων θεμάτων». (σελ. 105).
[Το κείμενο του Γιούργκεν Χάμπερμας «Τι σημαίνει σοσιαλισμός σήμερα;»
συγκαταλέγεται μέσα στον τόμο που φέρει τον ευρύτερο τίτλο «Η Επόμενη
Ημέρα… μετά την πτώση του “υπαρκτού σοσιαλισμού”», εκδόσεις
«παρατηρητής», Θεσσαλονίκη 1992.] ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου