την ελευθερία της έκφρασης, αδιαπραγμάτευτη. Στο ερώτημα «ακόμη και όταν κάποιοι θεωρούσαν τον εαυτό τους προσβεβλημένο;» απαντούσε πως «η εξατομικευμένη προσβολή δεν αποδεικνύεται στα δικαστήρια. Αναλογιστείτε τι σημαίνει ότι ο καθένας μπορεί να δηλώνει στο εξής προσβεβλημένος από τις διαφορετικές απεικονίσεις στην τέχνη».
Τα παραπάνω συνιστούν την εκτίμηση του αρθρογράφου για το νόημα, την έκταση και το βάθος, που ο εκλιπών απέδιδε στην "ελευθερία της έκφρασης".
Δεν συνιστούν όμως το νόημα, την έκταση και το βάθος που έχει αφ' εαυτής η ελευθερία της έκφρασης. Γιατί η ελευθερία της έκφρασης αναφέρεται (και αφορά) "στοχασμούς", "ιδέες" και "αντιλήψεις" του εκφραστή τους.
Ως στοχασμοί, ιδέες, απόψεις και αντιλήψεις του προσώπου που τις διατυπώνει, υπόκεινται λοιπόν στην εκ μέρους των αποδεκτών αυτών, αξιολόγηση και εκτίμηση, τόσο των λεγομένων, όσο και του προσώπου του προβάλλοντος αυτές τις απόψεις, τις ιδέες, τις αντιλήψεις και τους στοχασμούς.
Η ελευθερία της έκφρασης (που απλοϊκά προβάλλεται ως ελευθερία να λέμε ό,τι θέλουμε, όποτε θέλουμε, όπου θέλουμε, όταν θέλουμε κλπ), είναι μια λειψή διατύπωση. Και μάλιστα είναι διατύπωση που συχνά ακούμε να την κάνουν άνθρωποι ημιμαθείς, αμαθείς ή παντελώς ακαλλιέργητοι.
Εξηγούμαι: Ελευθερία της έκφρασης ζητάει για τον εαυτό του, και προβάλλει, κάποιος που καταπιέζεται να σιωπά και να ανέχεται, γιατί αναζητάει επί τέλους έναν τρόπο ξεσπάσματος ενάντια στον καταπιεστή του. Όμως η ελευθερία της έκφρασης δεν ταυτίζεται με την ελευθερία της αντίδρασης. Είναι πολύ μικρή η ελευθερία της αντίδρασης, μπροστά στην ελευθερία του προσώπου να ψάχνει την αλήθεια και να την διακηρύσσει, να πιστεύει και να σαρκώνει την (όση) αλήθεια γνώρισε, με όσο πάθος διαθέτει η ψυχή του.
Ελευθερία να λέει ό,τι θέλει έχει ο κάθε δημαγωγός κομματολόγος, και ο κάθε ασύδοτος ιδιωτεύων "πολίτης" ή "πολιτικός" που ξέρει μόνο να απαιτεί από τους άλλους. Από τις υπηρεσίες τους, έως την ανοχή τους, αν δεν απαιτεί και προνοιακή για τα "χαρίσματά" του χρηματοδότηση από την πολιτεία. Τέτοια ελευθερία έχει ο "δεν πληρώνω" και ο "όλοι μου χρωστάνε", ο "ή εμείς ή αυτοί". Έχουν και όσοι δεν χρειάζονται τους άλλους, παρά μόνο για να τους εξαλείψουν!
Όμως, η ελευθερία της έκφρασης των στοχασμών ως ανθρώπινο δικαίωμα αγγίζει το δικαίωμα του καθενός μας στην προσωπικότητά του. Στην ύπαρξή του, και στην ελευθερία του να δημιουργεί, να επιχειρεί, να ζεί, να δρά ή προς στιγμήν να αργεί.
Σχετικό με την ελευθερία της έκφρασης των στοχασμών είναι και το δικαίωμα της πληροφόρησης (μέσω του Τύπου) για όσα δεν μπορεί ένας άνθρωπος από μόνος του να γνωρίζει, από αυτά που συμβαίνουν σε ολόκληρο τον κόσμο. Η ελευθερία που έχουν οι οργανωμένες επιχειρήσεις να πληροφορούν, δεν είναι απόλυτη κι ανέλεγκτη, αλλά οριοθετείται από ειδικούς νόμους, όπως αρμόζει σε κάθε ευνομούμενη πολιτεία. Γιατί η πληροφόρηση δεν μπορεί να φτάνει μέχρι την χειραγώγηση του αναγνώστη, την διαστρέβλωση της αλήθειας, την αποσιώπηση εγκλημάτων, την παραπλάνηση των αρχών και του αναγνωστικού κοινού, την ψευδολογία, την συκοφαντία, κλπ. [Παρόλα αυτά, οι καιροί που διανύουμε, μας έχουν καταδείξει ότι (και) όλα αυτά, επιτυχώς και επί μακρόν, τελούνται ατιμωρητί, κι όχι μόνο σε εγχώριο επίπεδο, αλλά και σε διεθνές...]
Η ελευθερία στην πληροφόρηση, και στην διακίνηση των στοχασμών και των ιδεών, είναι συμπληρωματική της ελευθερίας της έκφρασης και της προσωπικής ελευθερίας του ανθρώπου. Όμως η ελευθερία της έκφρασης του δημοσιογράφου, αντικείμενο της εργασίας του οποίου είναι η πληροφόρηση του κοινού, είναι επαγγελματικής φύσεως, και ως τέτοια δεν προϋποθέτει τόσο την ελεύθερη έκφραση του δημοσιογράφου ως προσώπου, όσο την εμπεριστατωμένη τοποθέτησή του, επί του ζητήματος που ο ίδιος (ως επαγγελματίας της ενημέρωσης-πληροφόρησης) πραγματεύεται.
Η ελευθερία στην πληροφόρηση, αυτονοήτως διακρίνεται στην ελευθερία του Τύπου (δηλ. οργανωμένων επιχειρήσεων να πληροφορούν το κοινό), και στην ελευθερία του κοινού να προσεγγίζει οποιοδήποτε φύλλο του Τύπου, οποιασδήποτε επιχειρήσεως, για την ενημέρωσή του (ας μην ξεχνάμε πως υπήρξαν εποχές, που η ανάγνωση συγκεκριμένων εντύπων παρήγαγε ακόμη και τεκμήρια για την πολιτική ταυτότητα ή το ήθος και το ποιόν του ανθρώπου).
Στην μνήμη, λοιπόν του Σταύρου Τσακυράκη, που θεωρούσε αδιαπραγμάτευτη την ελευθερία της έκφρασης, θα συμφωνήσουμε απολύτως: Πως η ελευθερία της έκφρασης των στοχασμών, των ιδεών και των προβληματισμών είναι αδιαπραγμάτευτη.
Και επειδή η αξιολόγηση και η κρίση των ιδεών, των στοχασμών και των προβληματισμών κάποιου, αποτελεί κι αυτή έκφραση των στοχασμών, των ιδεών και των προβληματισμών του, είναι κι αυτή αδιαπραγμάτευτη.
Αλλά όταν κάποιος, εκφραζόμενος -τάχα- ελεύθερα, επιδιώκει με τον τρόπο αυτόν, όχι να αξιολογήσει, αλλά να διακωμωδήσει, να γελοιοποιήσει, να εξευτελίσει, να απαξιώσει, να εξαπατήσει, να εξυβρίσει, να συκοφαντήσει, ή να φιμώσει κάποιον επαγγελματικό, οικονομικό, πολιτικό, ηθικό ή επιστημονικό του αντίπαλο, θα πρέπει να γνωρίζει, πως ο καθένας μπορεί να το κάνει αυτό, και θά 'ναι πολύ κακό αν θαρρεί πως ο ίδιος θα είναι άτρωτος για πάντα.
Η δικαστική αποδειξιμότητα της εξατομικευμένης προσβολής που επέρχεται από την "ελεύθερη έκφραση των στοχασμών" κάποιου, αποτελεί ένα δικαστικό ζητούμενο, αλλά η επισήμανση τομέων που παρέχουν πλήρη αδυναμία δικαστικής αποδειξιμότητας αποτελεί σοφιστικό επιχείρημα με προεκτάσεις στρεψοδικίας.
Η τέχνη πράγματι, δεν προσβάλλει, η χρήση της όμως μπορεί.
Σημείωση: Για τον Στ. Τσακυράκη, δείτε εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου