Η κοινωνία μπροστά στα πολιτικά ιδεολογήματα εξουσίας

 

Καθώς διαβάζω το άρθρο  του Κ. Παπαχρήστου "Εξισωτισμός ή φιλελευθερισμός; Ένα όχι ρητορικό ερώτημα", προβληματίζομαι, κι αναρωτιέμαι: πώς θα μπορούσε μια τόσο ανάγλυφη ανάλυση να βοηθήσει στην κατανόηση αυτών που γίνονται γύρω μας; 

Είναι ανάγκη να προβληματιστούμε και να κατανοήσουμε τα πράγματα, επί της ουσίας, πέρα από τα προφανή, για να μην είμαστε απλοί θεατές των τεκταινομένων. Για να αποφύγουμε, άλλοι να ετοιμάζουν, ερήμην μας, την επόμενη κατρακύλα μας προς την κοινωνική ακινησία και απάθεια και προς την πνευματική μας αιχμαλωσία στον μηδενισμό και την στασιμότητα.

Δεν είναι που για πρώτη φορά οι άνθρωποι αναρωτιούνται γιατί γίνονται όλα αυτά. Αυτό έχει ήδη μελετηθεί και είναι αντικείμενο ολόκληρης επιστήμης! Της πολιτικής επιστήμης. Έτσι συμβαίνει πάντα! Όταν κάτι που συμβαίνει, δημιουργεί πρόβλημα, κάποιοι μελετάνε κι αναζητούνε τις αιτίες, συχνά μάλιστα, βρίσκουνε τη λύση. Ή τουλάχιστον, μια λύση.

Ναί, πράγματι, υπάρχει αυτό το επιστημονικό αντικείμενο, που πραγματεύεται το γιατί ορισμένοι γίνονται κήρυκες μιας "πολιτικής" ιδεολογίας, τί υπολανθάνει σ' αυτήν τους την προαίρεση, με ποιά μέσα επιδιώκονται οι πολιτικοί τους στόχοι, πώς φτιασιδώνονται ή εξωραϊζονται οι στόχοι αυτοί, αν επιτυγχάνονται προς όφελος της κοινωνίας κλπ.

Είναι, άραγε, η τελική επιλογή θέμα συνειδητοποίησης της κοινωνίας;

Αυτό θα μπορούσε να ισχύει απολύτως, αν η κοινωνία δεν ήταν τόσο πολυποίκιλη και αστάθμητη.  Είναι, μάλλον, θέμα παιδείας και αξιακού συστήματος των πολιτικών "ιδεολόγων" και της δημαγωγικής τους  ικανότητας  να πλανεύουν το ακροατήριο με τις εξαγγελίες τους. Και κυρίως, να το κρατούν πλανεμένο.

Η τελική επιλογή, λοιπόν, δεν οφείλεται, κυρίως, στην κοινωνία, γιατί αυτή, δεν είναι στο σύνολό της, πεπαιδευμένη και συνειδητοποιημένη,  λόγω

• του πλήθους και 
• της ετερότητας των μελών της,  αλλά
•  και λόγω της διαφοράς στην παιδεία τους, εξαιτίας των ετερόκλητων συνθηκών της ζωής των  επί μέρους κοινωνικών ομάδων
• καθώς, κι επειδή η κοινωνία ελκύεται από το -φαινομενικά τουλάχιστον- φέρελπι μοντέλο κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης που με τις ομιλίες τους οι πολιτικοί "ιδεολόγοι" της παρουσιάζουν.

Όταν το προβαλλόμενο μοντέλο είναι έωλο, τότε, και η κοινωνία έωλα θα επιλέγει.

Ας μην μας διαφεύγει, πως, όσοι φτάνουν να γίνουν διαχειριστές της εξουσίας, φέρονται, σχεδόν πάντα, με τον ίδιο τρόπο, ασχέτως της ιδεολογίας τους:

• με τάσεις διαιώνισης των προνομίων τους, ακόμη και μετά την (ακούσια, ασφαλώς!) αποχώρησή τους από την εξουσία
• δεσποτικά, αλαζονικά, ανεξέλεγκτα, νεποτίζοντες και προστατεύοντες τους ημετέρους,
• καρπούμενοι και συχνά οικειοποιούμενοι (προοριζόμενους για την κοινωνία ολόκληρη) πόρους,
• αδιαφορούντες για εκείνους τους αντιπάλους τους από τους οποίους δεν κινδυνεύουν (αν είναι λίγοι),
• κι εξουδετερώνοντάς τους, αν έχουν ισχύ ή αν είναι πολλοί.

Όλα αυτά, είναι απλά, "μαθήματα" πολιτικής επιστήμης, όπως είναι σαρκωμένα στη ζωή μας, και που εύκολα ανιχνεύονται

• κατά την έρευνα της ιστορικής διαδρομής των πολιτικών συστημάτων και των πολιτικών ιδεολογημάτων,
• κατά την παρατήρηση της  σύγχρονης και ενεργής πραγματικότητας γύρω μας,
• και,  με μια απλή αναδρομή σε όσα συνέβησαν δίπλα μας και μπροστά μας (στα χρόνια μας)
• που άφησαν πίσω τους τα αδιάψευστα σημάδια της πραγματικότητας : κοινωνίες, που τελικά έχασαν τον προσανατολισμό τους ή δεν τον βρήκαν ποτέ, χαμένες ανάμεσα στους πειραματισμούς με διάφορα πολιτικά σχήματα και συστήματα
• σε πλήρη κατάρρευση, χωρίς συνοχή, και
• οικονομικά καθημαγμένες

Μα το πιο τραγικό, είναι, που ο κόσμος των τάχα αναπτυγμένων κοινωνιών,  είναι κι αυτός, οφειλέτης ενός μέλλοντος που δεν μπορεί ούτε να το προβλέψει (αφού όλες οι χώρες έχουν εξωτερικό οικονομικό χρέος και εσωτερικό γνωστικό και ηθικό χρέος) γιατί το μοντέλο του κόσμου αυτού δεν έχει πρόβλεψη για αύριο. Έχει μόνο συγκυριακά παίγνια συμμαχιών και ισορροπιών αποσκοπώντας στην ολοκληρωτική επιβολή της ισχύος του!

Αλλά αυτά δεν αφορούν την ζωή των απλών ανθρώπων. Αφορούν τα παιγνίδια της εξουσίας.

Κι εμείς που θέλουμε να ζήσουμε και να δημιουργήσουμε, ας μην δίνουμε σε κάποιους την δυνατότητα να μας κρατούνε σαν πιόνια, στα παιχνίδια της εξουσίας τους. Ας προσπαθούμε, όσο τουλάχιστον μπορούμε... να κάνουμε την ζωή μας όπως την θέλουμε...

Τελικά, η ευθύνη της κοινωνίας, συγκεντρώνεται όλη, σε τούτο εδώ το σημείο: Στο κατά πόσον η κοινωνία μας, δηλαδή τα καθ' έκαστον μέλη της, επιθυμούν "να κάνουν την ζωή τους όπως την θέλουν", ή αν (όπως με τις επιλογές τους σαρκώνουν στην πράξη)  θέλουν να είναι απλώς αγόμενοι και φερόμενοι ως άνοες οπαδοί κι εκτελεστικοί ακόλουθοι. Ακόλουθοι σε μια πορεία της οποίας δεν γνωρίζουν ούτε την κατεύθυνση, ούτε τον στόχο, ούτε και το τέρμα, που δεν γνωρίζουν τί ζητάνε, ούτε και το πώς θα το πετύχουν.