Φυλλομετρώ το βιβλίο της εξόχου Ακαδημαϊκού κ. Αρβελέρ , με τίτλο «Η πολιτική ιδεολογία της βυζαντινής αυτοκρατορίας» εκδ. Ψυχογιός (ενδέκατη ανατύπωση 2015), αναζητώντας απαντήσεις σε πολιτικά ερωτήματα της εποχής και διερευνώντας την καταγωγή κακώς κειμένων πολιτικών και κοινωνικών ή εθνικών και κρατικών πρακτικών που φτάνουν ως τις μέρες μας.
Μετά από τόσους και τόσους αγώνες «άμβλυνσης των κοινωνικών, θρησκευτικών και εθνικών διαφορών και οξυτήτων», έκπληκτη διαπίστωσα πως η συγγραφεύς δεν είναι καλώς ενημερωμένη ειδικά με την σχετική διεθνή -αλλά και την πανευρωπαϊκή και την εθνική- προσπάθεια και πολιτική.
Στην χώρα μας έχουν ήδη ψηφισθεί και εξακολουθούν να ισχύουν νόμοι που αναφέρονται στην μη διέγερση παθών, στις μη δυσμενείς διακρίσεις κλπ. Δεν θα αναφερθώ ειδικά, είναι πλέον καλά γνωστά όλα αυτά. Εκείνο που προφανώς δεν είναι καλά γνωστό, ή έχει παρανοηθεί, είναι ότι οι ρυθμίσεις αυτές, κανονικά, θα πρέπει να μας αφορούν και να μας δεσμεύουν όλους, στις διάφορες εκδηλώσεις της ζωής μας, και κυρίως σε εκείνες με έντονο τον κοινωνικό αντίκτυπο, όπως η κυκλοφορία ενός βιβλίου, επί ενός ιστορικού θέματος, που άπτεται της εθνικής μας ιδιοπροσωπίας, στο οποίο-ευλόγως- πολλοί θα θέλουμε να προστρέξουμε.
Η συγγραφέας, αναλύοντας τις θέσεις της, και αναφερόμενη αρκετές φορές, στην γνωστή μας περίοδο της εικονομαχίας, αναφέρει τους αντιμαχομένους ως εικονομάχους αφενός και ως εικονόδουλους, αφετέρου, αντί του γνωστού και συνήθους μέχρι σήμερα όρου «εικονόφιλοι». Και ήταν φίλοι των εικόνων, γιατί (οι υποστηρικτές των ιερών εικόνων) δεν είχαν εξαρτημένη την ύπαρξή τους από μια ζωγραφιά, μεγάλης ή ασήμαντης τέχνης, αλλά είχαν απέραντο σεβασμό για το εικονιζόμενο πρόσωπο. Και συνεπώς ήσαν φίλα προσκείμενοι στο πρόσωπο, κι όχι στο ευγενές ή ευτελές, αδιάφορο, μέσο. Το μέσο ήταν σημάδι και υπενθύμιση. Κι όσοι διωκόμενοι γι' αυτόν τους τον σεβασμό, δεν είχαν το μέσο μπροστά στα μάτια τους, το είχαν ήδη, ασφαλώς, μέσα στην καρδιά τους. Όπως έχουμε την φωτογραφία του ακριβού μας, του παιδιού μας. Πολύ περισσότερο, την μνήμη του καταφυγίου και το όραμα της σωτηρίας μας.
Ο χαρακτηρισμός αυτός με άφησε άναυδη! Τί αβλεψία! σκέφτηκα. Όμως δεν ήταν. Ο όρος αναφέρεται επανειλημμένως στο κεφάλαιο, που αφορά τον «βυζαντινό ιμπεριαλισμό».
Στην ιστορική πρόταση που διατυπώνει η συγγραφέας με το συγκεκριμένο βιβλίο της, φαίνεται πως γίνεται ετεροχρονισμένη χρήση ορολογίας, κατ' αναλογίαν προς την ορολογία της σύγχρονης εκφυλισμένης πολιτικής πρακτικής, της χωρίς αρχές και σεβασμό των μικρών χωρών εκ μέρους των μεγάλων, όπου οι ισχυρές χώρες εμβολίζουν τον κοινωνικό ιστό μικρών χωρών με όποια πρόσφορα μέσα βρίσκουν, αρχίζοντας από την καταστροφή εκείνων των προταγμάτων που δένουν μια κοινωνία, όπως οι κοινές ιδέες και ο κοινός τρόπος ζωής, η γλώσσα, η ιστορία, τα εθνικά οράματα, η παράδοση κλπ.
Ο χρησιμοποιούμενος όρος «εικονόδουλος», δεν είναι έννοια. Ως μέρος του ελληνικού λόγου, ανήκει στα «Επίθετα Ονόματα». Αποτελεί δηλαδή αξιολογικό χαρακτηρισμό. Κυριολεκτώντας, συνιστά μια υποκειμενική, μια προσωπική και ενδιάθετη τάση της συγγραφέως, προς μείωση της αξίας και του νοήματος της ζωής και της επιλογής του άλλου. Εκείνου, που σέβεται τις εικόνες που η χριστιανική παράδοση αποτύπωσε για την διασωθείσα μορφή των αθλητών της χριστιανικής αρετής.
Με δεδομένη μάλιστα την αξία, την σημασία και τους αγώνες που μέχρι σήμερα έχουν γίνει σε παγκόσμια κλίμακα για την ελευθερία, για την ανάκτηση, την κατάκτηση και την μη απώλειά της, φαίνεται πως η συγγραφέας θεωρεί αξιόλογη μόνο την ελευθερία να απομειώνει τους άλλους -και τους ακόμη και σήμερα υφισταμένους εικονόφιλους- και να επιλέγει για λογαριασμό της πως είναι δούλοι στο φρόνημα, και μάλιστα για μια ξύλινη, χάρτινη ή τιποτένια εικόνα ενός ασήμαντου πράγματος.
Αυτός ο χαρακτηρισμός, προσβάλλει εκατομμύρια ανθρώπους, ελεύθερους να επιλέγουν την πίστη τους και να ακολουθούν τους δικούς τους παραδοσιακούς λατρευτικούς τους τρόπους, και μάλιστα χωρίς να εξαναγκάζουν, να εξυβρίζουν ή να δολοφονούν όσους αρνούνται να κάνουν το ίδιο, ή να υποκύψουν στην αναγκαστική επιβολή του.
Αυτός ο χαρακτηρισμός, προσβάλλει εκατομμύρια ελεύθερους ανθρώπους, που δεν θα κάνουν εφόρμηση για να πυρπολήσουν πανεπιστήμια, κέντρα ερευνών, στάδια ή εκδοτικά συγκροτήματα όπου κυοφορούνται παρόμοιες απόψεις κι εκσφενδονίζονται παρόμοιοι μειωτικοί χαρακτηρισμοί.
Όμως η δεοντολογία του πράγματος, και ο πολιτισμός που λέμε πως έχουμε, προϋποθέτει -από σεβασμό στην ανθρώπινη αξία και του ελαχίστου που θα μπορούσε να θεωρήσει ότι προσβάλλεται στην αξιοπρέπειά του- την απάλειψη τέτοιων όρων, που είναι υβριστικοί και απαξιωτικοί, που υποδαυλίζουν πάθη αντιπαλότητας και μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις ανεπίγνωστης έντασης και με απρόβλεπτες συνέπειες. Προσωπικές, για λόγους προσωπικής ευαισθησίας, και κοινωνικές, για λόγους προσβολής ευάριθμων πληθυσμών, οπουδήποτε ευρισκομένων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου