Σ
Σε κάποιες χώρες οι γιορτές των Χριστουγέννων καθιερωθήκανε μέσα από την λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, την τέχνη, ακόμη και την μόδα, ως οι μέρες της ευτυχίας του ανθρώπου. Θα λέγαμε πως είναι προφανείς οι λόγοι. Εξ άλλου, υπάρχουν και … ιστορικές πηγές γι' αυτό.
Όμως, σ' ετούτη τη χώρα, τα Χριστούγεννα, δεν μας τα επέβαλε κανένας απ' έξω. Εδώ, εκατοντάδες, θα έλεγα χιλιάδες, χρόνια τώρα, Χριστούγεννα, είχε στην καρδιά του, καθένας που είχε ασπασθεί το Θείο Φώς και την Άγια Ταπείνωση. Mέχρι τότε οι άνθρωποι αποφασίζανε για το δέον, το αναγκαίο και το όριο και -άλλοτε υποδειγματικά οι πολλοί, άλλοτε- ο ισχυρός επέβαλε τους κανόνες του. Και τούτο οδηγούσε πάντα σε αδιέξοδο. Πότε οι φιλοδοξίες, πότε οι ματαιοδοξίες, πότε οι πλεονεξίες του καθενός, δημιουργούσαν συρράξεις και καταστροφές, στους τόπους και στη ζωή των ανθρώπων.
Από τούτον τον ταλανισμένο τόπο, περάσανε μυριάδες κατακτητικές ορδές, διαφόρων εθνοτήτων και φύλων. Κι η καθεμιά τους ποθούσε να εξουσιάσει τον κόσμο και την γή που τώρα είναι πατρίδα μας. Συχνά τον βρίσκανε τον τρόπο για να πετύχουνε τους σκοπούς τους οι επίζηλοι κατακτητές και επίδοξοι κοσμοκράτορες.
Έτσι γινόταν και στα χρόνια του Χριστού. Ο κόσμος στέναζε κάτω από τον δεσποτισμό της ανελέητης εξουσίας. Της συχνά εγκληματικής εξουσίας. Σήμερα πια, μετά από τόσους αιώνες επανάληψης του ίδιου μαθήματος της ανθρώπινης ιστορίας στην εξουσία, μας είναι καλά γνωστό, πως κάθε εξουσία, επιθυμεί αγέραστη κι ακμαία να μένει στο θρόνο της, πολλοί να την πολιορκούνε κι όλοι να υποτάσσονται στα θέλγητρά της. Όσοι δεν συντάσσονται με την εξουσία, διώκονται, τιμωρούνται ή γελοιoποιούνται, κι όσοι συντάσσονται, άγρυπνος φρουρός τους παραφυλάει, μην και στραβοκοιτάξουν ή αμφισβητήσουν τον καθήμενο στον θρόνο. Φοβερή απειλή επικρέμεται ο θάνατος (φυσικός ή άλλος, ποιός ξέρει) επί της κεφαλής του επιόρκου.
Σαν ακούστηκε το μήνυμα του Χριστού, όσοι ερίζανε για την κυριαρχία του κόσμου, ακούσανε πως είναι μάταιη η εξουσία επί του κόσμου, άδικη, δολερή, φθονερή, λίγη, μικρή κι ασήμαντη, μπροστά στην γαλήνη που χαρίζει η αγάπη κι η αποδοχή του άλλου. Γιατί όλοι οι άνθρωποι είμαστε το ίδιο, όλοι θα ζήσουμε εδώ, και κάποτε η ζωή του καθενός μας θα τελειώσει. Όλων η ζωή θα τελειώσει, και μάλιστα χωρίς να ξέρουμε το πότε και πώς.
Το μήνυμα του Χριστού, μας έκανε να καταλάβουμε τις δυνάμεις, την προοπτική μας, τα όριά μας, την αξία των πραγμάτων και την σημασία των επιθυμιών μας. Μας έδειξε την εναλλαγή στις περιστάσεις της ζωής του καθενός μας, και κατέδειξε την ποιότητα στην ζωή που μας φέρνει η αγάπη και η προσφορά. Στιγμάτισε την εγω-τική προσήλωση, και την φιλαργυρία, την ψυχική στεγνότητα και την ανάλγητη καρδιά. Μας έδειξε την κόλαση της κρυψίνοιας και της κατά μόνας πληρότητας. Μας έδειξε πως ο άνθρωπος ζει ως πρόσωπο, πάντα σε αναφορά με τον άλλο άνθρωπο. Και τι δεν μας έδειξε! Όμως ο άνθρωπος, εξόν από εκείνους τους λίγους, που η καρδιά τους στάθηκε εύπλαστη σαν το κερί, κι η αγριότητά τους έδωσε τη θέση τους στη σπλαχνικότητα προς τον αδύναμο, δεν ασπάστηκε τούτον τον λόγο. Κι αν τον ασπάστηκε προς ώρας, σύντομα τον παραποίησε. Και φρόντισε, από κάθε του λέξη να βγάζει κέρδος. Επονείδιστο κέρδος, αντίθετο προς την ουσία του Λόγου. Και διαδόθηκε σ’ όλον τον κόσμο μια επικερδής διδασκαλία, κατάλληλη για να κερδίσουν οι επιτήδειοι. Κι ο παράδεισος της αγάπης του Χριστού, άλλαξε. Ο κόσμος γέμισε καταστήματα.
Γιατί, σαν περάσαν τα χρόνια, η εξουσία των επικρατειών δεν ήταν πια τόσο μεγάλο θέλγητρο, όσο η εξουσία επί του πνεύματος των ανθρώπων, της σκέψης τους και των αισθημάτων τους. Εκεί πια γίνεται σήμερα ο πόλεμος. Κι ήρθαν τα καταστήματα να μας παράσχουν τα πράγματα και τις ευκολίες που θα μας χαρίσουν τον επίγειο παράδεισο. Αυτόν τον παράδεισο που θα μας κάνει να ξεχάσουμε τον παράδεισο της αγάπης του Χριστού.
Καταπιάστηκε, δηλαδή στα χρόνια μας, το εμπόριο κι οι επίδοξοι εξουσιαστές του κόσμου, να μας πείσουν πως αυτοί ξέρουν τι είναι και ποιος θα μας χαρίσει τον παράδεισο που όλοι αναζητάμε, κι όλοι επιθυμούμε. Το εμπόριο που ξεκίνησε να είναι κοινωνική λειτουργία με εύλογη πρόσοδο, κατέστη μηχανισμός απίθανου πλουτισμού, και διακίνησης απίστευτων, άχρηστων και συχνά επικίνδυνων αγαθών. Διεύρυνε μάλιστα τα αντικείμενά του σε τέτοιον βαθμό, που σήμερα διαπλάθει εικονικές κι ανύπαρκτες ανάγκες μέσω της διαφήμισης. Και μας πουλάνε τα πάντα. Αρώματα για να είμαστε θελκτικοί, ποτά για να ευφραινόμαστε, παιχνίδια για να παίζουμε συνέχεια, κινητά τηλέφωνα για να μιλάμε αδιάκοπα και παντού, σπίτια με υποθήκη την ζωή μας, αυτοκίνητα με ευκολίες πληρωμής δεκαετών δανείων, είδη και μέσα καλλωπισμού για αέναη νεότητα, και τόσα άλλα, που να μη μένει χρόνος να σκεφτούμε την ανάγκη του άλλου ή το νόημα της ζωής μας. Να μην μείνει χρόνος για περισυλλογή, για αυτοκριτική, για αλληλεγγύη, για μια δεύτερη σκέψη, για εξοικονόμηση, για προοπτική. Όλα εδώ και τώρα. Γιατί μας αξίζει. Για να χαιρόμαστε, για να ευχαριστόμαστε, για να απολαμβάνουμε, είδη για να έχουμε, είδη για να δείχνουμε την αγοραστική μας δύναμη, τόπους και στέκια για να βγαίνουμε, τρόπους και μέσα για να διασκεδάζουμε, ευκαιρίες για να εμφανιζόμαστε στα κοσμικά σαλόνια, τρόπους για να καταναλώνουμε, για να μας παίρνουν κάθε ικμάδα ζωής, σκέψης, κάθε μας στιγμή, αρκεί να μην μένουμε μόνοι, αδρανείς, ήσυχοι και μη ξοδεύοντες.
Κι εμείς οι φτωχοί, οι μετρημένοι, οι πιστεύοντες στον παράδεισο της αγάπης και αρνούμενοι την κόλαση της αυτοϊκανοποίησης μέσω των χρημάτων και της επίδειξης χαιρόμασταν τα Χριστούγεννα σαν την εστία της ελπίδας, και προσκαλούσαμε μέσα μας την ενθρόνιση αυτής της ελπίδας και του παραδείσου για όλον τον κόσμο.
Αυτό μας έκανε να θαρρούμε πως τα Χριστούγεννα ήταν η γέννηση του καινούργιου στον κόσμο. Η γέννηση της αγάπης. Η γέννηση της ένωσης του κόσμου στον ίδιο δρόμο ζωής, με τις ίδιες ανάγκες όλοι μας: να αγαπάμε και να μας αγαπούν. Να συντροφεύουμε ο ένας τον άλλο στις δυσκολίες της ζωής και να ευγνωμονούμε τον Πλάστη της ζωής για τούτο το φωτεινό κήρυγμα που έσκισε τα ερέβη του μίσους και της πλεονεξίας και στάλαξε ειρήνη στον κόσμο.
Αποτύπωμα αυτού κηρύγματος θυμάμαι στο Χριστουγεννιάτικο φτωχικό σπιτικό. Εκείνη τη μέρα, που μαζί με την Θεία Γέννηση, γιορτάζαμε στο σπίτι τον Πατέρα. Χωρίς στολίδια, χωρίς τρομπέτες χαράς, χωρίς παιχνίδια και δώρα, χωρίς πολυτελή εδέσματα. Η μάνα πάντα είχε έτοιμα τα τόσα και τόσα παραδοσιακά, και το τραπέζι γεμάτο μουτράκια, που περιμένανε την ολιγόλογη προσευχή (ευχαριστίας κι ευγνωμοσύνης) από τον πατέρα, για να αρχίσουμε το φαγητό μας. Η ονομαστική γιορτή του Πατέρα μαζί με τη Θεία Γέννηση ήτανε δείγμα στην παιδική μου ψυχή, της ευλογίας του Κυρίου μέσα σε τούτο το σπίτι. Κεράσματα, επισκέψεις συγγενών και φίλων, κι ευχές, αγκαλιές κι αγάπες ήτανε τα δώρα μας στον Πατέρα, κι εκείνου σ’ εμάς μια στον καθένα μας ματιά του γεμάτη αγάπη, μια αγκαλιά πάντα ήτανε ανοιχτή και μια καρδιά που χτυπούσε στη χαρά και την ευτυχία μας. Στα όνειρά του για εμάς, και στο καμάρι που ένιωθε με το μεγάλωμά μας. Μια παρουσία με τόση αγάπη, που ποτέ δεν μου λείψανε τα άψυχα δώρα. Και με την αγάπη του ετούτη οχυρό στη ζωή μου, καιμαζί «θεώρημα ύπαρξης» (που λένε και οι μαθηματικοί), έμαθα, πως ναι, μπορεί μια τόσο μεγάλη αγάπη να υπάρξει, να καρπίσει και ν΄αθανατίσει ψυχές. Ν’ αφήσει καρπούς κι αποτυπώματα στη ζωή πολλών ανθρώπων και να τους δώσει εφόδια και δύναμη ψυχής. Κι αφού γεννήθηκε στην καρδιά γονιών, τόσο ταπεινών στο φρόνημα, μπορεί να γεννηθεί και μεγαλύτερη στην καρδιά την δική μου, που μεγάλωσα από αυτούς τους γονιούς. Γιατί αυτοί ήτανε άνθρωποι με πολλές συμφορές και με πόνο πολύ, με θανάτους, πολέμους, καταστροφές κι ατυχίες. Κι όμως η ελπίδα κι η αγάπη τους, περίσσευε, και για τα παιδιά τους και γι’ άλλους ακόμη ανθρώπους. Κι εγώ ένας άνθρωπος κατάφορτος από την αγάπη τους, κάτοχος «ταλάντου» ανεκτίμητου, χρέος έχω να πολλαπλασιάσω αυτόν τον θησαυρό, το τάλαντον, κι όχι να το κρύψω στα σπλάχνα της γης μαζί με τ’ άψυχο σαρκίο μου. Γι’ αυτό φυλάσσω τούτη την αγάπη και θεωρώντας την θησαυρό ανεκτίμητο, και σκέφτομαι, πως κάθε τόσο πρέπει να ανοίγω το σεντούκι της ψυχής μου και να επενδύω στην ξόδεψή της.
Ετούτη η αγάπη, η αγάπη ανάμεσά μας, αγάπη ανυπόκριτη, άδολη, πλήρης χάριτος κι ευγνωμοσύνης, αγάπη της συνάντησης και άρση των διαστάσεων, των διαφορών, των αντεγκλήσεων και του μίσους, είναι όλη η χαρά του κόσμου. Και μόνη αυτή είναι αρκετή για να γεμίσει τις καρδιές ελπίδα, χαρά, συντροφικότητα, παρηγορία, και μόνη αυτή είναι ικανή για να μας βάλει στον ίδιο δρόμο συνοδοιπόρους, στο ίδιο έργο συνεργάτες, στον ίδιο σκοπό συντελεστές, για το καλό όλων μας.
Παρόλα αυτά, το μήνυμα της αγάπης φαίνεται πολύ ταπεινό σε πολλούς, κι ανεδαφικό. Φαίνεται «λίγο» και αφελές. Ενώ τα ιδανικά της εποχής, το χρήμα και η εξουσία, η φήμη και η αναγνώριση, θεωρούνται πολύ σπουδαιότερα. Τι κρίμα, η παναθρωπίνως ζωογόνα και ζωηφόρος αγάπη, που χαρίζει ευδαιμονία πνευματική και ψυχική, να είναι για πολλούς τόσο ασήμαντη, και το ακατάπαυστο κυνήγι του άπιαστου, φθαρτού, εφήμερου κι ατομικού ιδανικού -που χάνεται μαζί μας- να θεωρείται σπουδαιότερο, χωρίς μάλιστα οι υποστηρικτές του να φείδονται σε καθύβριση και καταγελοιοποίηση των υποστηρικτών της αγάπης του Χριστού!
Τώρα που η οικονομική κρίση μαστίζει τις τσέπες μας, κι αφού αφεθήκαμε ανεπαισθήτως να ξεγελαστούμε, επιτρέψαμε σ’ εκείνους που φρόντισαν να γεμίσουν την ζωή μας με οικονομικές απόψεις και στόχους, να μας αφαιρέσουν το μήνυμα της ελπίδας και της αγάπης και στη θέση του να βάλουν τα χρήματα και τα άλλα υλικά αγαθά, και τις διάφορες εφήμερες καταναλωτικές και ηδονιστικές υπηρεσίες. Κι εμείς εβγήκαμε στο κυνήγι τους.
Γιατί χωρίς λεφτά, Χριστούγεννα κάνεις, χωρίς ανθρώπους και αγάπη όμως, ακόμη κι αν έχεις λεφτά, Χριστούγεννα δεν μπορείς να κάνεις. Ίσως γι’ αυτό, κάποιοι, να νιώθουν άσχημα στις γιορτές. Γι’ αυτό θέλουν να τελειώνουνε γρήγορα οι μέρες αυτής της ανυπόφορης αγάπης, και ν΄αρχίσουνε οι μέρες του κυνηγιού και της δράσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου