Τις Χριστουγεννιάτικες. Πόσοι δεν σκεφτήκαμε μια ευχή για τους φίλους και τους αγαπημένους μας!
Ο καθένας «χρειάζεται» να κάνει ή να λάβει μια ευχή για την περίπτωσή του. Αν ό,τι ζητάμε για την ευτυχία μας, δεν έχει μέσα τους άλλους, πρέπει να ξέρουμε ότι η πλήρωση μιας εσωστρεφούς επιθυμίας μας, θα είναι για μια ευτυχία μοναχική, λίγη, πρόσκαιρη, ατελή και φευγαλέα. Μετά κάτι άλλο θα θέλουμε για να ξανα-είμαστε ευτυχισμένοι.
Η αληθινή ευτυχία, πιστεύω ότι βρίσκεται στη χαρά και στην ευδαιμονία της αγάπης για όσα ήδη έχουμε, και της ευχαριστίας για όσα ήδη μπορούμε. Και για τούτο (για ό,τι έχουμε και για ό,τι μπορούμε) πρέπει να είμαστε ευγνώμονες.
Η συναίσθηση της ευγνωμοσύνης είναι «σημαντική» του γεγονότος πως έτσι αναγνωρίζεται ότι εκείνος που αισθάνεται ευγνώμων, είχε την καλή ευκαιρία να ζεί σε συνθήκες, και, κυρίως, με ανθρώπους, που τον κάνουν να αισθάνεται αγαπημένος και πλήρης. Σε αυτή την ψυχική κατάσταση ο άνθρωπος θέλει να ανταποδώσει στους δικούς του μια ευχαριστία, για την χαρά να μοιράζεται την ανθρώπινη αγκαλιά κι αγάπη. Για την συμπόρευση.
Η ευγνωμοσύνη είναι έκφραση του ενάρετου ανθρώπου για κάθε δωρεά που απολαμβάνει. Υλική ή ηθική. Λόγου ή έργου. Από τον καθένα. Αρχής γενομένης από τους δικούς του ανθρώπους. Γιατί, αν στους ξένους χρωστάμε μια ευχαριστία, έστω και τυπική, στους δικούς μας χρωστάμε την ύπαρξή μας ολόκληρη, την συντροφιά, την αγάπη και την συμπαράστασή τους. Όχι γιατί οι δικοί μας άνθρωποι καταγράφουν ό,τι μας δίνουν, και περιμένουν ανταπόδοση. Αλλά γιατί κάθε λήψη δωρεάς, μας καθιστά υποχρέους. Τουλάχιστον ευγνωμοσύνης.
Η ευγνωμοσύνη, είναι το κατώφλι της ανθρωπιάς. Και η αναγνώριση της δωρεάς, είναι το πρώτο βήμα στην πνευματικότητα και τον εξανθρωπισμό μας.
Διαβάζοντας εδώ για τις ευχές που γίνανε ηλεκτρονικά μηνύματα, αναβίωσα προς στιγμήν, δικές μου, παλιότερες μνήμες, που ήθελα να μοιραστώ την ομορφιά και το μεγαλείο τους, με πολλούς κι αγαπημένους. Κι άλλες, που θά 'θελα να θυμηθούν μαζί μ' εμένα, φίλοι και αγαπημένοι που βρίσκονταν μακριά μου.
Όσο κι αν πέρασε ο χρόνος, όσο κι αν άλλαξαν οι συνθήκες και τα μέσα, εκείνο που ποτέ δεν άλλαξε, είναι η αγάπη που μοιραστήκαμε με άλλους. Η αγάπη που επιβεβαιώθηκε χιλιάδες φορές, κι εκείνη η έκφραση της χαράς και της ευτυχίας, σαν ανταμώναμε, ύστερα από καιρό που τον ζήσαμε μακριά και γεωγραφικά χωρισμένοι.
Μα για να υπάρξει η χαρά κι η ευτυχία της αντάμωσης, και να μπορεί να αναβιωθεί, αυτό συμβαίνει επειδή κάποτε εκφράσθηκε, φανερώθηκε. Επειδή βιώθηκε, επειδή λύτρωσε κι ανάπαυσε. Θεράπευσε. Υπηρέτησε.
[«Είναι κακόν τον άνθρωπον μόνον» είπε ο Κύριος, κι έπλασε από το πλευρό του την γυναίκα. Λένε, πως γι' αυτό η γυναίκα κοιτάζει τον άνδρα, γιατί είναι από μια πλευρά του. Και πως γι' αυτό ο άνδρας κοιτάζει πέρα μακριά, γιατί ήτανε πάντα του, μέχρι τότε, μόνος.]
Οι ευχετήριες κάρτες σαρκώνουν τις στιγμές που ζήσαμε, τις ψυχικές και πνευματικές, κι όλες τις άλλες όμορφες διαδρομές που κάναμε με κάποιους μαζί, και κυρίως το βάθος των αισθημάτων που γεννηθήκανε από αυτές τις στιγμές. Οι κάρτες μου είναι συνήθως μακροσκελείς, κι ο παραλήπτης τους ζεί μαζί μου ξανά και ξανά, ωραία πράγματα που ζήσαμε κι αναζητήσαμε μαζί. Τις στιγμές ανακάλυψης κι αποκάλυψης. Αντανακλούν τα οράματα, τις αναζητήσεις, τις ενδιάθετες προτιμήσεις και αγαθές παραινέσεις ζωής. Αυτά, μπορεί κανείς να τα μοιραστεί μόνο με ακριβούς κι αγαπημένους. Κι αυτοί το νοιώθουν, κι ανταποδίδουν. Ευτυχισμένοι, σιωπηρά, ή εκφραζόμενοι. Αλλά, για τους (δυνάμει) παραλήπτες της απάντησης, είναι το ίδιο! Είτε ανταπέδωσαν, είτε σιώπησαν. Γιατί η απάντησή τους έχει ήδη καταχωρηθεί στην καρδιά μας, από κάποιες άλλες στιγμές, χρόνια ή και καιρούς, που η αγάπη τους, θρονιάστηκε στην καρδιά μας και μας έδωσε φτερά ζωής, ή γιατρειά, ή το κουράγιο να συνεχίσουμε, ή τον λόγο και το εφόδιο για να πορευτούμε, για να δημιουργήσουμε, για να χαρούμε, για να γίνουμε ικανοί στο να εκτιμούμε το κάθε λεπτό της παρηγορητικής ή της ζωηφόρας και δημιουργικής πνοής που φυσάει δίπλα μας!
Κάθε που έρχονται Χριστούγεννα, αναζωπυρώνεται η μνήμη του χαρμόσυνου μηνύματος στον κόσμο: πως δεν είμαστε μόνοι μας στην δυσκολία και την δυσχέρεια, γιατί ακόμη κι ο Θεός ήρθε κοντά κι ανάμεσά μας, συμμετέχοντας στα πάθη μας και στις δυσκολίες που αυτά δημιουργούν. Ήρθε, και με την πανάγαθη ζωή του, μας έδειξε πως δεν είναι αδύνατο να είσαι καλός και να αγαπάς. Και πως αν φωλιάσει στην καρδιά μας, μι' αγάπη όπως η δική του, αυτή είναι που θα δώσει την ειρήνη στον κόσμο ολόκληρο και σ' εμάς. Γιατί είναι μια αγάπη που τους χωράει όλους, που δεν κρίνει, δεν εκτιμά, δεν αποφαίνεται, δεν κατηγορεί, δεν αναζητεί ευθύνες! Αλλά, μι' αγάπη που συγχωρεί, σκεπάζει, δέχεται, παρηγορεί κι αποζημιώνει με την θέρμη της αγκαλιάς της και την δύναμη της λάμψης της.
Κι όσο η αγάπη Του που είναι πηγή ζωής, είναι η εκπλήρωση της Θεϊκής ουσίας, η αγάπη η δική μας, των ανθρώπων, προϋποθέτει μεγάλο κόστος για να φανερωθεί: το αντίτιμο -για να αγαπήσουμε- είναι η άδολη αυτο-προσφορά μας. Έτσι μονάχα, αγαπάει αληθινά ο άνθρωπος. Γιατί πρέπει να καταστείλει τον «παντοδύναμο» εγωϊσμό του, με τις προσχηματικές ανάγκες κι απαιτήσεις, προκειμένου να δεχτεί τις προ(σ)κλήσεις για να αγαπήσει τον άλλο. Δεν υπάρχει ανθρώπινη αγάπη, χωρίς «κόστος» του αγαπώντος. Και δεν υπάρχει αγάπη χωρίς ειλικρίνεια. Η ανθρώπινη -συνήθως ανταποδοτική- αγάπη στη ζωή μας, είναι σκέτη λογιστική, και καταλήγει να κάνει ισολογισμό και ταμείο.
Όποιος έχει νοιώσει -άπαξ τουλάχιστον, έστω και στιγμιαία, στην ζωή του- μι' αγάπη όπως είναι η αγάπη του ενανθρωπήσαντος Θεού, μι' αγάπη μεγαλύτερη απ' της μάνας, που συγχωρεί και αγκαλιάζει το παιδί της, ό,τι αυτό και νά 'ναι, αυτός μπορεί να στείλει και να δεχτεί μια προσωπική, μέσ' από την καρδιά του, ευχετήρια κάρτα. Δεν θα στείλει ένα επισκεπτήριο, σαν κι εκείνα που σαν μαζευτούν πολλά, τα πετάμε, για ν' αλαφρώσουμε από την χαρτούρα που γεμίζει το συρτάρι μας.
Ακόμη κι ο ολιγομίλητος, ο δωρικός, ο βαρύς, ο σύννους, που γεύτηκε το έλεος και το μεγαλείο της θεϊκής αγάπης, όσο λίγα και να ειπεί με την ευχή του, έχουνε πάντα το βάρος της ευεργεσίας της και την λάμψη της αποκαλύψεώς της. Δυο λέξεις, μπορεί και να είναι αρκετές. Γιατί η αγάπη εκπέμπεται, κι ο καλός αποδέκτης αυτής, είναι που εκπέμπει αγάπη κι αυτός. Η αγάπη είναι φορτίο που σε πιέζει να το βγάλεις από πάνω σου, είναι ιατήριο φάρμακο που το δίνεις και 'γιαίνει μια πάσχουσα καρδιά. Το δέχεται κάποιος και νοιώθει πόσο ευλογημένος είναι για να τύχει μιας τέτοιας ευεργεσίας. Αν η μουσική εξημερώνει τα ήθη, η αγάπη εξαγνίζει τις ψυχές.
Οι ευχετήριες κάρτες μας, ζεστές, κομμάτι από την πάλλουσα καρδιά μας, κομίζουνε για πάντα την εκφρασμένη αγάπη μας, ακόμη κι όταν ο χρόνος μαράνει ή εξαλείψει την όψη μας, ακόμη κι αν το χαρτί τελειώσει ή απαγορευτεί ή ξεραθεί το μελάνι. Όπου και να τις γράψουμε. Αρκεί το ότι έχουνε βιωθεί. Είναι η ανάμνηση αυτής της μνήμης!
Κι εκείνο το ευχετήριο εγκάρδιο e-mail που σήμερα βρήκαμε inbox, στης εποχής μας το ταχυδρομείο, εκεί που -χουζουρεύοντας- ονειροπολούσαμε όμορφες στιγμές, με αγαπημένους, κάποτε, καθώς μοιραζόμασταν όνειρα, επιθυμίες, ευχές. Ή που-ακόμα χουζουρεύοντας- εμείς πήγαμε να βρούμε, για τους ίδιους λόγους, ακριβούς κι αγαπημένους, που μακριά μας ονειρεύονται παρόμοιες στιγμές. Κι αυτό το μήνυμα αγάπης θα υπάρχει, και μετά. Ακόμη κι αν χαθούνε αποστολείς και παραλήπτες. Θα υπάρχει γιατί σάρκωσε μια σχέση.
Η αγάπη είναι εκείνη που «στέλνει » αξέχαστες -ή υπενθυμιστικές της ουσίας της- κάρτες. Και τις στέλνει με κάθε τρόπο, πραγματικό ή φανταστικό, ισχύοντα ή μελλοντικόν να ισχύσει.
Οι κάρτες, που «κρατάνε» την τυπικότητα στις σχέσεις και την πολιτική ορθότητα, έχουνε σημασία μόνο για το γεγονός ότι απεστάλησαν και ότι παρελήφθησαν. Χωρίς καμμιά άλλη σημασία. Άλλες, παρόμοιες κάρτες, χωρίς το υπόβαθρο της προσωπικής σχέσης, είναι οι κάρτες «υπολογισμού». (Ο υπολογισμός είναι εργασία λογιστική). Αλλά οι κάρτες αυτές, δεν αφήνουνε σημάδι. Μόλις τελειώσει η δοσοληψία, τελειώνουνε κι αυτές, και λιώνουνε, σαν να βραχήκανε από την βροχή.
Οι κατά περίσταση ευχές, σε εικονογραφημένες κάρτες με έτοιμο τον λόγο της ευχής: Να σας ζήσει, Ευτυχές το Νέον Έτος, Βίον ανθόσπαρτον, κλπ., αποτελούν εμπορευματοποίηση της ανάγκης μας για έκφραση και δημιουργούν -σε κάποιους, οικονομικό- τζίρο από τις περιστασιακές μας ανάγκες και συγκυρίες, κατά τρόπο που εξαφανίζει την προσωπική μας επαφή και έκφραση.
Τελικά το e-mail δεν είναι και τόσο κακό, γιατί δεν αλλάζει την ίδια την ευχή μας. Ενώ η έντυπη ευχετήρια κάρτα, μας υποκαθιστά ολοκληρωτικά. Υποκαθιστά τον λόγο μας και τα αισθήματά μας.
Τούτες τις μέρες λοιπόν, θυμάμαι ξανά και ξανά, την πολύ όμορφη ευχή, προσευχή και ανταπόδοση, που ο Υμνωδός της Εκκλησίας μας έγραψε για λογαριασμό όλων ημών, προς τον Χριστό, που τόσο ταπεινά ήρθε στον κόσμο, να ζήσει ανάμεσά μας και να μας αγκαλιάσει όλους, με την αγάπη Του.
Να η Προσευχή:
«Τί σοι προσενέγκωμεν, Χριστέ,
ότι ώφθης επί της γης ως άνθρωπος δι’ημάς;
Έκαστον γαρ των υπό σου γενομένων κτισμάτων,
την ευχαριστίαν σοι προσάγει:
οι Αγγελοι τον ύμνον,
οι Ουρανοί τον αστέρα,
οι Μάγοι τα δώρα,
οι Ποιμένες το θαύμα,
η γή το σπήλαιον,
η έρημος την φάτνην,
ημείς δε Μητέρα Παρθένον.
Ο προ αιώνων Θεός, ελέησον ημάς.»
Aυτήν την προσευχή, κάπως έτσι την ένιωσα:
«Τί να προσφέρουμε, Χριστέ, σε Σένα,
Που φανερώθηκες στη γή, σαν άνθρωπος για μάς;
Καθένα από τα κτίσματά Σου
Τη δική του Ευχαριστία προσκομίζει στη χάρη Σου:
οι Αγγελοι τον ύμνο,
ο Ουρανός τ’ολόλαμπρο αστέρι,
οι Μάγοι τα πολύτιμα δώρα τους,
οι Ποιμένες το θαύμα της ταπείνωσής Σου,
η γή τη φτωχική σπηλιά,
η έρημος τη φάτνη,
Κι εμείς την Πάναγνη Μητέρα
Εσύ, ο άναρχος Θεός, σπλαχνίσου μας!»
Η ιδέα του Υμνωδού, προσφέρεται (αναλόγως) για να σαρκώσει μ' ένα μοναδικό τρόπο και την μεταξύ μας ευχή, πρόσκληση, κι ευχαριστία όταν αυτές εκφράζονται γνησίως, δηλαδή από την αγάπη μας.
Σημείωση: Η εικόνα της Γέννησης είναι βυζαντινή (1428) αγιογραφία, από την «Παντάνασσα» του Μυστρά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου