Ποτέ σου να μη λησμονείς τους τόπους που σ' ορίζα..

Ακούγοντας τον Αντώνη Μαρτσάκη να τραγουδάει «Ποτέ σου να μη λησμονείς τους τόπους που σ' ορίζα, δεν έχει αξία το δεντρό άμα δεν έχει ρίζα», γυρίζω πίσω σ' εκείνους τους χρόνους, που μικρό γειτονόπουλο, τον έβλεπα  και τον άκουγα κάθε μέρα.

Και με συγκινούσε ιδιαίτερα, και θαύμαζα τον πατέρα τους, καθώς πηγαινόφερνε τα μικρά δίδυμα, για τη μουσική τους εκπαίδευση, την ενασχόληση και την μύησή τους στην πάτρια μουσική και ποίηση. Άσε τη μάνα, εκείνη την αέρινη γυναίκα, που ασταμάτητα είχε να ετοιμάζει συνέχεια στολές και φορεσιές για τους μικρούς Μαρτσάκηδες, κι άλλα πολλά για τους μεγάλους. Τί να σου πρωτοκάνει μια τέτοια -αέρινη - παρουσία για πέντε άντρες; Αλλά, ναί ποτέ της δεν σταμάτησε, ποτέ της δεν (είπε ότι) κουράστηκε. Ήτανε πάντα στο «Μέτωπο»!

Και καθώς ο καιρός περνούσε, κι οι μικροί Μαρτσάκηδες μαθαίναν, κι αξιώνονταν στην Κρητική μουσική και το χορό, για πολλά χρόνια υπήρξα καθημερινός δέκτης όλης της ετοιμασίας, της μελέτης και της προ-παρασκευής τους. Όλα τα κρητικά όργανα που παίζανε -εξασκούμενοι- οι μικροί Μαρτσάκηδες, και τα τραγούδια που λέγανε κι ακούγανε, τά 'χω κι εγώ ακούσει.

Πόσο θυμάμαι την αγαπημένη μου, γειτόνισα και φιλενάδα, αδίκως, να νιώθει δυσάρεστα, για την ακατάπαυστη μουσική που ακουγόταν! Όσες φορές, με συστολή μου ζητούσε συγγνώμη, άλλες τόσες φορές της έλεγα: Μα για τη μουσική της πατρίδας τους; σε καλό σου! Δεν μας ενοχλεί τίποτα! Να παίζουνε όσο θέλουνε!

Και για να λέμε την αλήθεια, εκείνα τα χρόνια, που είχα κι εγώ να δαμάσω τα δικά μου τα «θερία», ήτανε καλό παράδειγμα οι ασταμάτητοι Μαρτσάκηδες, κι εξάλλου, δεν περίσσευε  καθόλου χρόνος για να αισθανθώ ενοχλήσεις!

Η μουσική τους μελέτη, όχι μονάχα δεν μ' ενόχλησε, αλλά το αντίθετο: Με συγκινούσε η αφοσίωσή τους και η αγάπη τους σε αυτήν. Και τώρα, χαίρομαι αφάνταστα, όχι μονάχα για την τέχνη τους, και για τη συνεισφορά τους στον τόπο, μα και για την ομορφιά της παρουσίας τους.

Μα πιο πολύ απ' όλα, χαίρομαι, καθώς άκουσα τον Αντώνη, να μιλάει για την τεχνη του σε μια συνέντευξη: Δάκρυα συγκίνησης πλημμυρίσανε τα μάτια μου, γιατί είδα πως εκείνη η καλλιέργεια της παιδικής ψυχής, η μελέτη, η άσκηση, όλοι οι κόποι του πατέρα που ακούραστα, χρόνια ολόκληρα, τους πήγαινε στα μαθήματα, όμοια κι η ακάματη φροντίδα της μάνας για τις ετοιμασίες τους, χτίσανε ψυχές, με δύναμη και θέληση. Ψυχές με ήθος και παρουσία. Με συνεισφορά και ικανότητα για ιστορία.

Ναι, Αντώνη μου, αν κάποιος αναρωτιέται πώς βιώνεις αυτό που κάνεις, μαζί σου κι εγώ θα του πώ: Ανασαίνεις και ζεις! Σαν να θέλεις να μείνει αθάνατη η πατρίδα σου κι η ιστορία της. Τραγουδάς, παίζεις και χορεύεις σαν να θέλεις να πάρεις ζωή από τα χώματα και την ιστορία τους. Κι είναι σαν να θέλεις να κρατάς ζωντανή την πνοή στα χώματα της Κρήτης και την ιστορία τους. Αυτό είναι το όπλο της δικιάς σου συμβολής. Κι η φωνή σου, κι ο χορός σου, είναι τα πολεμοφόδιά σου! Κι είσαι μαΐστορας στην τέχνη σου!

Αλέκα, αγαπημένη μου φιλενάδα, σήμερα η μέρα της γυναίκας! Είναι η δική σου μέρα, μητέρα και γιαγιά πολλών-πολλών Μαρτσάκηδων!

Άξια! και να τους χαίρεσαι όλους, και να τους καμαρώνεις, μαζί με το Γιωργή σου!