Πέρα από όσα αναφέρονται στον Ορθόδοξο Συναξαριστή για τις νηστείες της Εκκλησίας μας, γενικά, θα αναφερθούμε εδώ, εν συντομία στην νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει την Κυριακή της Αναστάσεως.
[Ας σημειωθεί ότι κατά τις τρεις εβδομάδες που προηγούνται της Μεγάλης Τεσσαρακοστής έχουμε μια ποικιλία νηστευτικών διατάξεων. Συγκεκριμένα: (α) Την πρώτη εβδομάδα (του Τελώνου και Φαρισαίου) έχουμε «κατάλυση εις πάντα» τρώμε δηλαδή χωρίς περιορισμούς. (β) Την δεύτερη εβδομάδα (από του Ασώτου μέχρι των Απόκρεω) τρώμε απ' όλα, αλλά νηστεύουμε και το λάδι, την Τετάρτη και την Παρασκευή. (γ) Την Τρίτη εβδομάδα, της Τυρινής, τρώμε όλες τις ημέρες -και τηνΤετάρτη και την Παρασκευή- από όλα, εκτός από κρέας].
Η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι η πιο αυστηρή νηστεία όλου του χρόνου, κι αυτό γίνεται ως προετοιμασία για την συμμετοχή μας στα Σωτήρια Πάθη του Χριστού, του Κυρίου μας, και στην χαρά της Αναστάσεως. Κι είναι αυστηρή γιατί καταλύουμε λάδι, μονάχα κάθε Σάββατο και κάθε Κυριακή.
Κατ'εξαίρεση, μέσα στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή γίνονται -συνολικά- οι εξής καταλύσεις:
- Την ημέρα της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου καταλύουμε ψάρι, οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας και αν τύχει να είναι η εορτή.
- Των αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων τρώμε λάδι.
- Την Κυριακή των Βαΐων καταλύουμε ψάρι.
- Περιόδους νηστείας (βλ. Πηγή) και
- Ημέρες αυστηρής νηστείας
Οι ημέρες αυστηρής νηστείας είναι η Τετάρτη και η Παρασκευή, όλου του χρόνου, και ιδιαίτερα των περιόδων νηστείας. Την Παρασκευή νηστεύουμε, επειδή Παρασκευή σταυρώθηκε ο Κύριος. «Σταυρώνουμε» με την νηστεία μας τον κακό εαυτό μας, για να μας ελεήσει τους ανάξιους, όπως ελέησε τον εσταυρωμένο ευγνώμονα ληστή. Την Τετάρτη, για να ενθυμούμεθα ότι ένας από τους μαθητές του ο Ιούδας, ο Ισκαριώτης, Τον πρόδωσε ημέρα Τετάρτη.
Όταν οι ημέρες, που έχουμε χρέος να κάνουμε αυστηρή νηστεία, συμπέσουν με κάποια μεγάλη εορτή, γίνεται «κατάλυση», (δηλαδή χαλάρωση της νηστείας). Αν είναι εορτή αγίου, ΚΑΤΑΛΥΟΥΜΕ λάδι. Αν είναι εορτή της Παναγίας ή του Προδρόμου, ΚΑΤΑΛΥΟΥΜΕ ψάρι (πλήν της 29ης Αυγούστου ημέρα της αποτομής της Τίμιας Κεφαλής του Προδρόμου, που είναι νηστεία χωρίς λάδι).
Οι ημέρες Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή είναι ημέρες καταλύσιμες, δηλαδή καταλύουμε ότι θέλουμε, εκτός από τις περιόδους νηστειών.
Το Σάββατο και την Κυριακή δεν επιτρέπεται ποτέ να γίνει αυστηρή νηστεία, δηλαδή χωρίς λάδι.
Όλο το χρόνο ένα μόνο Σάββατο νηστεύουμε το λάδι: το Μεγάλο Σάββατο, επειδή την ημέρα αυτή ο Χριστός είναι σωματικά στον Τάφο και η ψυχή Του έχει κατέβει στον Άδη να αναστήσει τον προπάτορα Αδάμ και όλους όσους θα πίστευαν στο κήρυγμα Του.
Η παρατηρούμενη σήμερα αποκοπή πολλών χριστιανών από τις εκκλησιαστικές τους ρίζες, η εκκοσμίκευση του φρονήματος και του τρόπου ζωής και η ατομικιστική - ευσεβιστική (και γι' αυτό εγωιστική) προσέγγιση θεμάτων της πίστεως, αποτελούν σημαντικά εμπόδια στην ορθή κατανόηση του πνεύματος της Εκκλησίας και της σημασίας των διαφόρων θεσμών της.
Άλλοτε οι άνθρωποι ζούσαν «εν τη Εκκλησία», και η Εκκλησία ενέπνεε και διαμόρφωνε τον τρόπο ζωής τους. Σήμερα που οι πολλοί ζουν έξω από το πνεύμα αυτό, εμπνέονται από ένα πνεύμα ξένο προς την Εκκλησία, και διαμορφώνουν τον τρόπο ζωής τους έξω από κάθε χριστιανική προοπτική. Όλα αυτά δημιουργούν μεγάλες δυσκολίες και για τη θέση της νηστείας στη χριστιανική μας ζωή σήμερα.
Η πνευματική ζωή όμως, δεν είναι επιφανειακή ή αισθησιακή, αλλά βαθύτερη και υπαρξιακή και περνάει μέσα από την εμπειρία του θανάτου, για να προχωρήσει στην ανάσταση. Είναι ζωή που απαιτεί τη «θυσία της σάρκας και των αισθήσεων», και καλλιεργείται με τη δύναμη και το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος.
Η χριστιανική μας ζωή δεν νοείται χωρίς άσκηση. Στην ασκητική αυτή προσπάθεια ιδιαίτερα σημαντική θέση κατέχει η νηστεία. Νηστεία σημαίνει φαγητό χωρίς λάδι.
Η νηστεία είναι εντολή του Θεού. Η πρώτη. Την έδωσε στον Αδάμ μέσα στον Παράδεισο. Το νόημα της νηστείας είναι: με το όπλο της νηστείας να συνηθίσουν οι άνθρωποι στην υπακοή στον Θεό και στην πάλη κατά του διαβόλου.
Ο Χριστός, τόνισε ακόμη περισσότερο την αξία της νηστείας με τα λόγια, «το γένος τούτο ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία».
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου