Ο Χριστός, κάθε φορά, μας δίνει τον πυρήνα της νουθεσίας του με παραβολές. Έτσι και τώρα. Με την γνωστή μας από παλιά, παραβολή του «Τελώνου και του Φαρισαίου».
Τούτη τη φορά, καθώς την ξανασκέφτομαι, η παραβολή αυτή κομίζει κάτι καινούργιο. Ο Ευαγγελιστής, δεν παραλείπει -πριν να μνημονεύσει την συμπεριφορά του Τελώνη και του Φαρισαίου- να αναφέρει και εκείνους που πιστεύουν βαθειά μέσα τους ότι είναι δίκαιοι και οι οποίοι εξουθενώνουν τους άλλους. Ο Χριστός, απευθύνει και προς αυτούς την συγκεκριμένη παραβολή.
Η παραβολή αυτή μας διδάσκει ότι η προσευχή και η νηστεία δεν επιτυγχάνει την κάθαρση από τα πάθη, αν δεν γίνονται με τον κατάλληλο τρόπο. Γιατί τόσο η νηστεία όσο και η προσευχή είναι προσωπικές «υποθέσεις». Και σε μια προσωπική σχέση συνάντησης (με τον Θεό), οι δεσμεύσεις μας και όλα τα μεταξύ μας «διαμειβόμενα», δεν αφορούν τρίτους. Έτσι, δεν χρειάζεται ούτε να διαλαλήσουμε την προσευχή και την νηστεία μας, ούτε την υπεροχή και την μοναδικότητά μας. Γιατί ως άνθρωποι, δεν είμαστε μοναδικοί. Είμαστε όπως όλοι, με την ίδια τραγικότητα, με τις ίδιες απειλές καταστροφής και απώλειας. Μονάχα σαν πλάσματα του Κυρίου είμαστε μοναδικοί και σαν ψυχές που αγαπούν τον Χριστό. Η αρετή μας είναι εκείνο που μας διακρίνει από τους άλλους, κι όχι η υπεροψία μας.
Ας αναλογιστούμε την θέρμη της προσευχής του τελώνη, που έχει συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του. Ας αναλογιστούμε την ταπείνωσή του, καθώς προσεύχεται και παρακαλεί για την άφεση των αμαρτιών του. Ήταν τόση η συντριβή του από τη συναίσθηση του βάρους των πταισμάτων του ώστε, τυπτόμενος και οδυρόμενος, δεν είχε την παρρησία ούτε ν' αντικρύσει τον ουρανό με ελπίδα.
Παροιμιώδης έχει πια μείνει στις προσευχές μας η φράση του τελώνη: «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι» τον αμαρτωλό.
Παροιμιώδης ως όρος, έχει μείνει μέχρι τις μέρες μας, κι η λέξη «Φαρισαϊσμός», σαν μια στάση όπου κάποιος διατυμπανίζει τις καλές του πράξεις, προσδοκώντας -προφανώς- αμοιβή για την καλωσύνη του.
Η παραβολή, δεν τελειώνει μέσα στη δυστυχία. Ο Χριστός, ο καλός ποιμήν, ο μέγας διδάσκαλος, ο αγαθός, η ειρήνη ημίν, το φώς του κόσμου, η αλήθεια, και η ελπίδα, μας διαβεβαιώνει ότι εκείνο που δικαιώνει την προσευχή είναι η συναίσθηση της ταπεινότητάς μας, ενώ η αλαζονεία δεν δίνει καμμιά παρρησία στην προσευχή μας. Γιατί τα λόγια μας χωρίς έργα δεν έχουν κανένα περιεχόμενο. Και προ πάντων όταν τα λόγια μας μιλούν για την αυταξία μας!
Ο Χριστός, εν κατακλείδι μας προειδοποιεί πως η ανύψωση του καθενός μας οφείλεται μόνο στην αξία των έργων του, των πεπραγμένων του, κι όχι των λόγων του. Κι ακόμη, πως όποιος αυτο-υμνείται και αυτο-δοξάζεται διατρέχει τον κίνδυνο να καταπέσει και να τσακιστεί στα βάραθρα του ονειδισμού και του εξευτελισμού.
[Ακόμη και σήμερα λέμε πως κανείς δεν μπορεί να κρίνει τον ίδιο τον εαυτό του, γιατί η κρίση αυτή δεν είναι ασφαλής, δίκαιη και αμερόληπτη. Και μάλιστα τόσο καλά και βαθειά ριζωμένη είναι τούτη η αντίληψη που την έχουμε κάνει και νομικό κανόνα (πρόκειται για την αρχή της αμερόληπτης κρίσης), για να διέπει τις σχέσεις μας, στη ζωή και την πολιτεία μας.]
[Ας μην μπερδευτούμε με την πολιτική, στο ζήτημα της προσευχής: ο φαρισαϊσμός της παραβολής, δεν καλύπτει εκείνο που ειπώθηκε από κυβερνητικά χείλη λίγες μέρες πριν, πως εμείς «δεν θα ζητήσουμε λεφτά για να πράξουμε το καθήκον μας», με αναφορά στη χρηματοδότηση από την ΕΕ για τις ανάγκες φροντίδας των μεταναστευτικών πληθυσμών...Γιατί αυτό δεν είναι προσωπική υπόθεση.]
Σημείωση: Μας λέγει ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς (κεφ. ιη εδ. 9-14):
[Εἶπε δὲ καὶ πρός τινας τοὺς πεποιθότας ἐφ᾿ ἑαυτοῖς ὅτι εἰσὶ δίκαιοι, καὶ ἐξουθενοῦντας τοὺς λοιπούς, τὴν παραβολὴν ταύτην]
10 ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. 11 ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· 12 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. 13 καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. 14 λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται.
Λουκά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου