Η δύναμη του ανθρώπου είναι η σκέψη του και η βούλησή του. Είναι η ελευθερία του

 

Όλα τα μπορώ, μα δεν με συμφέρουν όλα. Όλα τα μπορώ, αλλά δεν θα αφήσω να μ'εξουσιάσουν όλα. Τα πάθη, οι αμαρτίες, οι ασωτίες, τα λάθη.
Γιατί αν προσκολληθώ σε ένα λάθος, είναι βέβαιο, ότι λάθη, ακατάσχετα, θα κάνω, ενώ αν προσκολληθώ σε μια καλή σκέψη, θα φιλτράρω τις παρορμήσεις μου, και θα αποφύγω τα ολέθρια λάθη και πάθη.

Και τούτο μπορώ να το κάνω, γιατί είμαι άνθρωπος, πνευματικό όν, κι όχι ένα άλογο κι ανόητο πλάσμα.

Μα, θα μου πείτε, αυτό εγκυμονεί κινδύνους, για την έκφραση της δημιουργικότητάς μας, και για την αμεσότητα στις προσωπικές μας σχέσεις!

Όχι, μα την αλήθεια, ο αυτοέλεγχος και η πειθαρχία δεν συνιστούν καταστολή των θετικών ενεργειών και των δημιουργικών εκφράσεων. Γιατί, ακόμη κι αν συνιστούν δυσμενείς και στενόχωρες προς στιγμήν προσωπικές καταστάσεις, αυτό δεν είναι αρνητικό για τη συνολική έκβαση των δράσεών μας.

Εξ άλλου, ο καθένας μας μια μονάχα ζωή έχει, κι αν αυτή την δαπανήσει σε αυθόρμητες και παρορμητικές δράσεις, εκφράσεις κι ενέργειες, πότε θα βρεί τον καιρό για να πραγματοποιήσει και κάποιο «μεγάλο» έργο(ι), όπως η αυτοσυνειδησία και η αρετή του; Η εντιμότης και η θέωσή του;

Στην «παραβολή του ασώτου» (σημερινή Ευαγγελική περικοπή) διαβάζω ότι η αρχή του κακού γίνεται από την στιγμή που ο άνθρωπος «αποφασίζει να ξεχωρίσει»(ιι). Από την στιγμή που «παίρνει τα μπογαλάκια του» και αποχωρίζεται από τους «δικούς του». Αποχωρίζεται με σκοπό την ικανοποίηση των επιθυμιών κι επιδιώξεών του για ατομικήν τέρψη και διασκέδαση.

Ο αποκομμένος άνθρωπος, αφού δαπάνησε το έχειν του, θυμήθηκε την θαλπωρή της εστίας του και με πόνο την αναζητά. Κι αποφασίζει να επιστρέψει. Και να ενταχθεί ξανά, εκεί, στην εστία του, γιατί ξέρει πως εκεί τον αγαπούν, και πως εκεί έχει η ψυχή του όλα τα αγαθά. Αποφάσισε έτσι, «ελθών εις εαυτόν»(ιιι). Δηλαδή αποφάσισε να επιλέξει την επιστροφή στην «πατρική εστία», αφού κατάλαβε πως είχε πολύ λαθέψει, είχε εντελώς αποτύχει κι είχε απολύτως στερηθεί την πατρική αγκάλη και προστασία. Δηλαδή, αποφάσισε, αφού ένιωσε πως όλα τούτα ήταν πλάνη κι άσκοπη περιπλάνηση σ' ένα κόσμο αφιλόξενο και σκληρό, όπου πλεόναζαν η γύμνια, η πείνα και η μοναξιά.

Τί θαύμα η επάνοδός του! Ο πατέρας που από μακριά τον είδε να ξανάρχεται, τον καλοδέχεται, τον «καταφιλεί» κι οργανώνει μεγάλη γιορτή για τον γυρισμό του. Κι αυτός συντετριμμένος, προσπέφτει και με μια κουβέντα ζητάει την άφεση για την άσκεφτη απόφασή του: «Πάτερ, ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν σου»!(ιν)

Είναι δική του η απόφαση για μετάνοια και επιστροφή. Και είναι μεγάλη η δύναμη που έχει το «Όχι» το δικό του. Γιατί όσο μεγάλο κακό κι αν είναι η πτώση, τόσο χειρότερο είναι όταν δεν προσπαθείς να σηκωθείς.

Η χαρά της πατρικής εστίας(ν), κι η ευτυχία της αγάπης του Κυρίου δεν μπορεί να σπιλωθεί από καμμιά ζήλεια, φθόνο, σύγκριση, προτίμηση ή παράπονο. Γιατί η αγάπη του Κυρίου για τα δημιουργήματά του είναι άπειρη και η χαρά που γεννά η επιστροφή καθενός μας, από την «ασωτία», είναι Λαμπρή για την πατρική εστία. Κι όσοι βρίσκονται μέσα σε αυτήν και γεύονται όλα τα αγαθά της αγάπης του Κυρίου, πρέπει να χαίρονται και σε κάθε τέτοια επιστροφή.

********************

Επιστολή Παύλου, Α'Προς Κορινθίους κεφ. στ'εδ. 12-20

12 Πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος. 13 τὰ βρώματα τῇ κοιλίᾳ καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν· ὁ δὲ Θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει. τὸ δὲ σῶμα οὐ τῇ πορνείᾳ, ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ, καὶ ὁ Κύριος τῷ σώματι· 14 ὁ δὲ Θεὸς καὶ τὸν Κύριον ἤγειρε καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ. 15 οὐκ οἴδατε ὅτι τὰ σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν; ἄρας οὖν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; μὴ γένοιτο. 16 ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι ὁ κολλώμενος τῇ πόρνῃ ἓν σῶμά ἐστιν; ἔσονται γάρ, φησίν, οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν· 17 ὁ δὲ κολλώμενος τῷ Κυρίῳ ἓν πνεῦμά ἐστι. 18 φεύγετε τὴν πορνείαν. πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει. 19 ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν ῾Αγίου Πνεύματός ἐστιν, οὗ ἔχετε ἀπὸ Θεοῦ, καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν; 20 ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς· δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ.

Ευαγγέλιον κατά Λουκάν, κεφ. ΙΕ'εδ. 11-32

11 Εἶπε δέ· ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. 12 καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. 13 καὶ μετ᾿ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. 14 δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. 15 καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους. 16 καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. 17 εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι! 18 ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου. 19 οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου. 20 καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. 21 εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. 22 εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε (νι)τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, 23 καὶ ἐνέγκαντες (νι)τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, 24 ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. 25 ῏Ην δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν, 26 καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο (νιι) τί εἴη ταῦτα. 27 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἥκει καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. 28 ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. 29 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· 30 ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν. 31 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον, σὺ πάντοτε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν· 32 εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη.

Υπόμνημα:
ι) Υποσημειώνεται εδώ η ανάγκη για αναζήτηση ή προσδιορισμό του νοήματος, του σκοπού, δηλαδή, της ζωής του ανθρώπου
ιι) Η φράση «διείλεν τον βίον» σημαίνει ξεχώρισε, αποχωρίστηκε για να ζήσει χωριστά, μακριά, από τους οικείους του. [Ο τύπος διείλεν είναι αόριστος του ρήματος διαιρώ! Να, οι αρχικοί χρόνοι: ενεστώς διαιρώ, παρατατικός διήρουν, Μέλλων διαιρήσω, Αόριστος διείλον, Παρακείμενος διήρηκα, Υπερσυντέλικος διηρήκειν].
ιιι) Η φράση «ελθών εις εαυτόν», που υποδηλώνει την πνευματική εστίαση και  συγκέντρωση στην ουσία των πραγμάτων, χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα. Λέμε, «ήρθε στα συγκαλά του», δηλαδή, συνειδητοποίησε. Για το αντίθετο, λέμε «βγήκε από τον εαυτό του», δηλαδή άλλαξε, έδειξε αλλιώτικος. Ενώ,  σε ακραίες περιπτώσεις λέμε «βγήκε από τα ρούχα του» και τότε σημαίνει ότι έγινε έξαλλος, εξοργίστηκε, παραφέρθηκε.
ιν) «Πάτερ, ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν σου!» Είναι μια Ευαγγελική ρήση, που ακόμη και σήμερα χρησιμοποιείται αυτούσια, με τον ίδιο τρόπο, και με την ίδια ακριβώς έννοια! Έτσι. Όπως και η φράση του σταυρωμένου ληστή: «Μνήσθητί μου Κύριε!». Και οι δυο αυτές φράσεις γίνονται  ταυτόχρονα και ικεσίες, κλειδιά για τον Παράδεισο!
ν) Με τον όρο «πατρική εστία» νοούμε την διδασκαλία του Χριστού και την εν Χριστώ ζωή. Γιατί η αγάπη του Χριστού είναι εστία για όλους μας, και λιμήν προστασίας, και φώς που φαίνει τοις πάσι! Είναι η ειρήνη ημίν, η αλήθεια και η ζωή!
(νι) ἐξενέγκατε/ἐνέγκαντες.  Ερμηνευτικά και γραμματικά: πρόκειται για τύπους του ρήματος εκ+φέρω, και φέρω. Το ρήμα τούτο όσο απλό μας φαίνεται σήμερα, τόσο ασυνήθιστα σχηματίζει -στην αρχαία ελληνική γλώσσα- τους χρόνους του. Ιδού: ενεστώς φέρω/εκφέρω, παρατατικός έφερον/εξέφερον, Μέλλων οίσω/εξοίσω, Αόριστος ήνεγκον/εξήνεγκον [προστακτική: ενέγκατε/εξενέγκατε και μετοχή αορίστου ενέγκαντες/εξενέγκαντες], Παρακείμενος ενήνοχα, Υπερσυντέλικος ενηνόχειν.
(νιι) ἐπυνθάνετο (=ζήτησε, ρώτησε για να μάθει). Το ρήμα τούτο δεν σώζεται αυτούσιο στην καθημερινή μας επικοινωνία. Μας έχει αφήσει όμως κάποιους εξαιρετικά ενδιαφέροντες τύπους: πρόκειται για τους τύπους πυστός (=γνωστός) και περίπυστος (=ξακουστός), έκπυστος (=γίνομαι αντιληπτός, με πήραν είδηση), καθώς και διάφορους άλλους παρόμοιους τύπους, όπως: πεύσις και πύστις (=ερώτηση, πληροφορία), πευστέον, πύσμα (=ερώτηση που έχει ανάγκη από απλή και σύντομη απάντηση), πυσματικός, πευθήν-ήνος (=αυτός που ζητάει πληροφορίες, κατάσκοπος, ρεπόρτερ). Περαιτέρω, ιδού ο σχηματισμός των χρόνων του ρήματος: ενεστώς πυνθάνομαι, παρατατικός επυνθανόμην, Μέλλων πεύσομαι, Αόριστος επυθόμην, Παρακείμενος πέπυσμαι, Υπερσυντέλικος επεπύσμην].

Σημείωση
Αφορμή για τις σκέψεις αυτές, έλαβα από τα Αναγώσματα τούτης της Κυριακής. Της Κυριακής του Ασώτου. Άσωτος, είναι ο μη δυνάμενος σωθήναι, δηλαδή ο αμετανόητος! Κι αμετανόητος μπορεί να σταθεί ο καθένας μας, ανά πάσα στιγμή, σαν τύχει να σφάλλει και ν' αμαρτάνει! Και για τούτο, έχει μεγάλη σημασία κι αξία, να γνωρίζουμε την δύναμη της σκέψης και της βούλησής μας. Την δύναμη της ελευθερίας μας.

Ένας άνθρωπος ήρθε στον Κόσμο!

Καλώς ώρισες μικρό ανθρωπάκι, στη ζωή και τον κόσμο μας!
ο ερχομός σου, μας γεμίζει μ' ελπίδα και φώς
να δοκιμάσουμε κι εμείς, τις δυνάμεις και τα όνειρά μας!


Θα βρεθούμε ικανοί να σε κάνουμε ευτυχή;
Θα βρεθούμε σωστοί να σ' εφοδιάσουμε
μ' αγάπη και προστασία;


Ποιός τάχα το ξέρει, τί να θέλεις εσύ;
Μα μέχρι η καρδιά σου μας πεί,
εμείς θα πρέπει το δρόμο μονάχοι να κάνουμε.


Για τούτο, η αγκαλιά μας για σένα, θά 'ναι τείχος απόρθητο
κι η δική μας ομόγνωμη αγάπη, θεϊκή συμφωνία
να σου χτίσει κάλλος ψυχής και καρδιά καθαρή!



Οι φίλοι σε καλωσορίζουν, οι συγγενείς σε προσμέναν,
οι γονιοί σου ζεστά, στοργικά, σ' αγκαλιάζουν,
στην αγάπη του Θεού σ' αποθέτουν, που όλα τ' αγαπά!

Να ζήσεις, στη σκέπη Του,
με την αγάπη όλων μας, μικρό ανθρωπάκι!

Ουμπέρτο Έκο: ένα μεγάλο πνεύμα με μερικές πολύ μικρές στιγμές

 

Η είδηση του θανάτου του Ουμπέρτο Έκο, με ξάφνιασε. Δεν ήξερα πως ήταν βαρειά άρρωστος. Λυπήθηκα που ένα μεγάλο πνεύμα της λογοτεχνίας, της Ιστορίας της Λογοτεχνίας, της κοινωνιολογίας μέσω της γραφής , της μυθιστορηματικής ιστόρησης της μεσαιωνικής ζωής και τόσα άλλα καλά χάθηκαν. Μαζί και τα χαρίσματα και τα ταλέντα του.

Μας μένει όμως το έργο του, που μιλάει για εκείνον, για τη διεισδυτικότητα της ματιάς του, για το σπινθηροβόλο πνεύμα του, που άλλοτε φώτιζε σκοτεινές γωνιές της ζωής, κι άλλοτε ξάνοιγε μ' ένα αινιγματικό φώς το σκοτάδι, και σού 'δινε τη σκυτάλη να φωτίσεις περαιτέρω με τη σκέψη και τη φαντασία σου.

Καμμιά φορά όμως, οι σπίθες της σκέψης του τσουρούφλιζαν κι αυτόν, κι εμάς. Να, όπως εδώ: «Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν το δικαίωμα να μιλάνε σε λεγεώνες ηλιθίων που άλλοτε δεν μίλαγαν παρά μόνο σε μπαρ, αφού είχαν πιει κανένα ποτήρι κρασί, χωρίς να βλάπτουν την κοινότητα. Τους αναγκάζαμε αμέσως να σωπάσουν, αλλά σήμερα έχουν το ίδιο δικαίωμα λόγου με ένα βραβείο Νόμπελ. Είναι η εισβολή των ηλιθίων!»(*)

Τί κρίμα, να μας αφήνει αυτή την υποθήκη σαν ένα μεγάλο πνεύμα που αποφάσισε πως ο λόγος ανήκει μόνο στα πνεύματα της «συνομοταξίας» του. Κι εγώ αναρωτιέμαι πώς τάχα μας πρόκυψαν αυτές οι στρατιές των ηλιθίων που θέλουνε να έχουνε και λόγο; Και με ποιό τρόπο, και για ποιόν, αλήθεια, είναι καλύτερα να «τους εξαναγκάσουμε να σωπάσουν;»

Αν οι μάνες κρατώντας με αγάπη τα παιδιά τους τα μάθαιναν να ακούνε προσεκτικά, να αναπαράγουν το σωστό και το ωραίο, να καταλαβαίνουν, να σκέφτονται και να κρίνουν, κι αν οι δάσκαλοι ακόνιζαν τούτα τα όργανα, κι αν η αγορά δεν εκμαύλιζε τούτα τα ανθρωπάκια σε παράλογες περιπλανήσεις και αναλώσεις, κι αν η πολιτική δεν τα χρησιμοποιούσε για στρατιώτες στους σκοπούς της, ίσως οι ηλίθιοι να ήτανε λιγώτεροι, και νά 'χαμε πλειότερους δημιουργούς.

Μα η εξουσία και η διανόηση ήθελε, από πάντα, οπαδούς και πελάτες. Ψήφο και χειροκρότημα, και γι' αυτό ακριβώς έχουν μεγάλη την ευθύνη τους.

Τελικά και η αλαζονεία, ή η προπέτεια, η ελαφρότητα και η περιφρόνηση στη συμπεριφορά μας, είναι κι αυτά μιας μορφής «φασισμός». Πώς αλλιώς, θα μπορούσε να εκτιμηθεί η παραπάνω ρήση; Ας μην φοβόμαστε να έχουμε άποψη. Δεν είναι θέσφατα, όλα όσα οι διανούμενοι λένε. Καμμιά φορά κάνουν κι αυτοί λάθη, ή υπερβάλλουν.

Ωστόσο, ο εκλιπών άφησε σημαντικό έργο, και αυτό θα μείνει. Το ότι κάπου αστόχησε, είναι απλό δείγμα, του πεπερασμένου της τελειότητας του ανθρώπου.

(*) Ετούτο το απόσπασμα από τα λεγόμενα του Ουμπέρτο Έκο (που αναρτήθηκε από τον Κ. Παπαχρήστου), είναι ο λόγος που γράφεται τούτο το σημείωμα.

Η αυτοπεποίθηση που σκοτώνει

 

Ο Χριστός, κάθε φορά, μας δίνει τον πυρήνα της νουθεσίας του με παραβολές. Έτσι και τώρα. Με την γνωστή μας από παλιά, παραβολή του «Τελώνου και του Φαρισαίου».

Τούτη τη φορά, καθώς την ξανασκέφτομαι, η παραβολή αυτή κομίζει κάτι καινούργιο. Ο Ευαγγελιστής, δεν παραλείπει -πριν να μνημονεύσει την συμπεριφορά του Τελώνη και του Φαρισαίου- να αναφέρει και εκείνους που πιστεύουν βαθειά μέσα τους ότι είναι δίκαιοι και οι οποίοι εξουθενώνουν τους άλλους. Ο Χριστός, απευθύνει και προς αυτούς την συγκεκριμένη παραβολή.

Η παραβολή αυτή μας διδάσκει ότι η προσευχή και η νηστεία δεν επιτυγχάνει την κάθαρση από τα πάθη, αν δεν γίνονται με τον κατάλληλο τρόπο. Γιατί τόσο η νηστεία όσο και η προσευχή είναι προσωπικές «υποθέσεις». Και σε μια προσωπική σχέση συνάντησης (με τον Θεό), οι δεσμεύσεις μας και όλα τα μεταξύ μας «διαμειβόμενα», δεν αφορούν τρίτους. Έτσι, δεν χρειάζεται ούτε να διαλαλήσουμε την προσευχή και την νηστεία μας, ούτε την υπεροχή και την μοναδικότητά μας. Γιατί ως άνθρωποι, δεν είμαστε μοναδικοί. Είμαστε όπως όλοι, με την ίδια τραγικότητα, με τις ίδιες απειλές καταστροφής και απώλειας. Μονάχα σαν πλάσματα του Κυρίου είμαστε μοναδικοί και σαν ψυχές που αγαπούν τον Χριστό. Η αρετή μας είναι εκείνο που μας διακρίνει από τους άλλους, κι όχι η υπεροψία μας.

Ας αναλογιστούμε την θέρμη της προσευχής του τελώνη, που έχει συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του. Ας αναλογιστούμε την ταπείνωσή του, καθώς προσεύχεται και παρακαλεί για την άφεση των αμαρτιών του. Ήταν τόση η συντριβή του από τη συναίσθηση του βάρους των πταισμάτων του ώστε, τυπτόμενος και οδυρόμενος, δεν είχε την παρρησία ούτε ν' αντικρύσει τον ουρανό με ελπίδα.

Παροιμιώδης έχει πια μείνει στις προσευχές μας η φράση του τελώνη: «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι» τον αμαρτωλό.

Παροιμιώδης ως όρος, έχει μείνει μέχρι τις μέρες μας, κι η λέξη «Φαρισαϊσμός», σαν μια στάση όπου κάποιος διατυμπανίζει τις καλές του πράξεις, προσδοκώντας -προφανώς- αμοιβή για την καλωσύνη του.

Η παραβολή, δεν τελειώνει μέσα στη δυστυχία. Ο Χριστός, ο καλός ποιμήν, ο μέγας διδάσκαλος, ο αγαθός, η ειρήνη ημίν, το φώς του κόσμου, η αλήθεια, και η ελπίδα, μας διαβεβαιώνει ότι εκείνο που δικαιώνει την προσευχή είναι η συναίσθηση της ταπεινότητάς μας, ενώ η αλαζονεία δεν δίνει καμμιά παρρησία στην προσευχή μας. Γιατί τα λόγια μας χωρίς έργα δεν έχουν κανένα περιεχόμενο. Και προ πάντων όταν τα λόγια μας μιλούν για την αυταξία μας!

Ο Χριστός, εν κατακλείδι μας προειδοποιεί πως η ανύψωση του καθενός μας οφείλεται μόνο στην αξία των έργων του, των πεπραγμένων του, κι όχι των λόγων του. Κι ακόμη, πως όποιος αυτο-υμνείται και αυτο-δοξάζεται διατρέχει τον κίνδυνο να καταπέσει και να τσακιστεί στα βάραθρα του ονειδισμού και του εξευτελισμού.

[Ακόμη και σήμερα λέμε πως κανείς δεν μπορεί να κρίνει τον ίδιο τον εαυτό του, γιατί η κρίση αυτή δεν είναι ασφαλής, δίκαιη και αμερόληπτη. Και μάλιστα τόσο καλά και βαθειά ριζωμένη είναι τούτη η αντίληψη που την έχουμε κάνει και νομικό κανόνα (πρόκειται για την αρχή της αμερόληπτης κρίσης), για να διέπει τις σχέσεις μας, στη ζωή και την πολιτεία μας.]


[Ας μην μπερδευτούμε με την πολιτική, στο ζήτημα της προσευχής: ο φαρισαϊσμός της παραβολής, δεν καλύπτει εκείνο που ειπώθηκε από κυβερνητικά χείλη λίγες μέρες πριν, πως εμείς «δεν θα ζητήσουμε λεφτά για να πράξουμε το καθήκον μας», με αναφορά στη χρηματοδότηση από την ΕΕ για τις ανάγκες φροντίδας των μεταναστευτικών πληθυσμών...Γιατί αυτό δεν είναι προσωπική υπόθεση.]


Σημείωση: Μας λέγει ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς (κεφ. ιη εδ. 9-14):

[Εἶπε δὲ καὶ πρός τινας τοὺς πεποιθότας ἐφ᾿ ἑαυτοῖς ὅτι εἰσὶ δίκαιοι, καὶ ἐξουθενοῦντας τοὺς λοιπούς, τὴν παραβολὴν ταύτην]

10 ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. 11 ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· 12 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. 13 καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. 14 λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται.









Λουκά

Αλήθεια, είπαμε τί είναι το Τριώδιο;

 

Από πάντα, μου δημιουργούσε μια απορία η φράση «άνοιξε το Τριώδιο». Αυτό μου έδινε την εντύπωση πως πρόκειται για ένα «βιβλίο» ή για μια «πόρτα». Τελικά, η παιδική αίσθησή μου δεν ήταν εντελώς λαθεμένη.

Γιατί το Τριώδιο είναι πράγματι ένα βιβλίο, ποὺ περιέχει το ὑμνολογικὸ ὑλικὸ -κυρίως τοῦ Ἑσπερινοῦ καὶ τοῦ Ὄρθρου- καὶ χρησιμοποιεῖται μαζὶ μὲ άλλα (τὸ Μηναῖο καὶ τὴν Παρακλητικὴ) στὶς Ἱερὲς Ἀκολουθίες τῆς περιόδου ἀπὸ τήν  Κυριακή τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου μέχρι τὸ Μεγάλο Σάββατο.

Τριώδιο όμως λέγεται και η χρονική περίοδος που καλύπτει:
α. Τις τρεις εβδομάδες πριν απὸ τη Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ (22 ἡμέρες), απὸ την Κυριακὴ Τελώνου-Φαρισαίου έως και την Κυριακὴ της Τυροφάγου.
β. Τη Μεγ. Τεσσαρακοστὴ (40 ημέρες, απὸ την Καθαρὰ Δευτέρα μέχρι την Παρασκευὴ πριν απὸ το Σάββατο του Λαζάρου).
γ. Τις δυὸ ἡμέρες Σάββατο του Λαζάρου και Κυριακὴ των Βαΐων (συνδετικὲς ημέρες της Μεγ. Τεσσαρακοστης με τη Μεγ. Εβδομάδα).
δ. Τη Μεγάλη Εβδομάδα (6 ἡμέρες), ήδη ονομασμένη έτσι απὸ τους πρώτους χριστιανικοὺς αιώνες.

Κι όχι μόνο. Το Τριώδιο εκτός από βιβλίο και χρονικό διάστημα, είναι και μια διαδικασία, μια προετοιμασία,  που έχει σκοπὸ νὰ μας προετοιμάσει μὲ νηστεία, προσευχὴ καὶ μετάνοια, γιὰ νὰ υποδεχθούμε τα 'Αγια Πάθη του Κυρίου μας και την ένδοξη Ανάστασή Του. Είναι ένα πέρασμα, είναι η διάβασή μας  απὸ τη ράθυμη κατάσταση, στην οποία μας οδηγεί η ρουτίνα  και ο ευδαιμονισμός της καθημερινης ζωής, σε μια ζωή ανώτερη πνευματικά, και μας καλεί να σκεφθούμε την σημασία της πριν μπούμε σ᾿ αυτήν, με μία συνειδητή προπαρασκευαστικὴ περίοδο.

Όσο για τον λόγο που ονομάζεται Τριώδιο, είναι γιατί πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ύμνους που περιλαμβάνει, τοὺς λεγόμενους Κανόνες, δεν περιέχουν 9 ἢ 8 ωδές, αλλὰ τρεις ωδές (= Τριώδιον), στις οποιες συμπεριλαμβάνονται σταθερὰ οι η´ και θ´ ωδὴ και διαδοχικὰ μια απὸ τις πέντε πρώτες).


Ο ασματικὸς πλούτος του Τριωδίου, πέρασε απὸ όλες τις χαρακτηριστικὲς φάσεις και τους σταθμοὺς της ἐκκλησιαστικής ποιήσεως. Στην διαμόρφωση του ασματικού κύκλου του Τριωδίου συνέβαλαν διάσημοι υμνογράφοι και μελωδοὶ της εκκλησίας μας, όπως ο Ῥωμανὸς ο Μελωδός (στ´ αι.) κι ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός (ζ´ αι.). Σημαντικό ρόλο έπαιξαν, επίσης,   κι όλες οι χριστιανικὲς γενεὲς μέχρι τον δέκατο πέμπτο αιώνα μετὰ Χριστόν.


ΠΗΓΗ

Καχύποπτοι κι ανυποψίαστοι: οι μεγάλοι ασθενείς της εποχής μας

 

Δυο μεγάλες αρρώστειες της εποχής μας προέρχονται από την ύπαρξη ή την ολοσχερή έλλειψης υποψίας.

Η υποψία σαν υφέρπουσα πνευματική τάση, απαντά όταν κάποιος διαρκώς φοβάται ότι κάποιοι άλλοι (γνωστοί ή άγνωστοι δεν έχει σημασία) θέλουν να υφαρπάσουν τις ευκαιρίες του, ή ν' απομειώσουν την ποσωπικότητα ή την αξία του έργου του, να τον παραστήσουν ως «ολίγον» στην αγαπημένη του ή στον προϊστάμενό του κλπ.

Όμως, ο τύπος του αμέριμνου κι ανυποψίαστου είναι εκείνος που σήμερα αποτελεί μια κυρίαρχη φιγούρα, που χαρακτηρίζει πολλές φορές την επικοινωνία μας και δεσπόζει στην συμπεριφορά μας, ιδιαίτερα όταν πρόκειται να ακούσουμε αντίλογο, σε μια αφέλεια, αδεξιότητα, ανεπάρκεια ή επιπολαιότητά μας.

Ο άνθρωπος που βάζει όλη τη δύναμη της ψυχής του για να δράσει, να μορφοποιήσει, να ωφελήσει και να ωφεληθεί από το αντικείμενο της δουλειάς του, -δηλαδή για να δημιουργήσει- όποια δουλειά και να κάνει, δεν φοβάται τη γνώμη των άλλων, γιατί έχει τη δική του κριτική και αποφασιστική δύναμη. Αυτός αντιμετωπίζει την κακή δράση των άλλων. Γιατί θέλει να τελειοποιήσει την δουλειά του, να την κάνει αποτελεσματική, επωφελή και προσοδοφόρα. Και πορεύεται σε τούτο. με κανόνα την προσέγγιση του άριστου και του μέτρου.

Έχω στον νού μου, έναν νεαρότατο επιχειρηματία, που δουλεύει ακριβώς έτσι. Ερευνά με την ίδια ένταση και ευθύτητα (χωρίς αγωνία για την διατήρηση της άποψής του), κάθε πρόταση, σκέψη ή εκτίμηση χωρίς να εκφράσει ο ίδιος προτίμηση ή απόρριψη για κάθε ιδέα που τίθεται υπ' όψιν του. Είμαι εντυπωσιασμένη από τον τρόπο που αναζητά την αντίρρηση, πριν από κάθε ξεκίνημα. Κι είμαι πολύ ενθουσιασμένη μαζί του, γιατί ό,τι ξεκινά, το πετυχαίνει. Του αξίζει. Γιατί εργάζεται, κι είναι πάντα παρών.

Ποιόν να υποψιαστεί, και για ποιό πράγμα, αυτός που διαρκώς μελετάει, ελέγχει κι επιβλέπει την αποτελεσματικότητα του εγχειρήματός του, ώστε εγκαίρως να δράσει διορθωτικά ή αναδιοργανωτικά;

Με αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκε το «ελληνικό θαύμα», αυτό που χαρακτηρίζει την ελληνική διαδρομή, όσον και όπου ιστορείται. Οσάκις ο ελληνισμός παραιτήθηκε από τούτον τον τρόπο, αλαζών ή ακηδής, εξέπεσε του πολιτισμικού του επιπέδου και ταπεινώθηκε. Η ελληνική πολιτισμική διαδρομή ματαιώθηκε και χειραγωγήθηκε πλειστάκις, κυρίως λόγω ξένων αντίθετων συμφερόντων, αλλά και λόγω εκμαυλισμού των ημετέρων πολιτικών και διαχειριστών των πεπρωμένων μας που ιδιοτελώς ή αφελώς ανταποκρίθηκαν.

Ο ελληνικός τρόπος, δηλαδή τόσο ο κλασσικός όσο και ο χριστιανικός, μπροστά στη δημιουργία, λογάριασαν, πώς το να εξαπατήσουν, δεν ήταν το πρόταγμα. Ό,τι έμεινε από τον κλασσικό Ελληνισμό είναι έργα και λόγια που υπερβαίνουν το άτομο. Παναθρώπινα. Ό,τι κυριαρχεί στη νέα του φάση, επίσης, υπερβαίνει το άτομο, και αποτελεί πανανθρώπινο αίτημα, πανθρώπινη ανάγκη. Πανανθρώπινη ανάπαυση.

Αλλά συνέβη και τούτο: καθώς περνούσε ο χρόνος, και ο ελληνικός τρόπος μετέβαινε από τη μια πολιτισμική του φάση στην άλλη, μερικοί από «εμάς», ξεμείναμε σε κάποια στάση, και αρχίσαμε (εξαναγκαστήκαμε, ή διαλέξαμε, δεν έχει σημασία) να συμπλέουμε, με κάποιους άλλους πολιτισμικούς τρόπους.

Αυτοί, ή ίσως ο δικός μας πολιτισμός, χαθούνε στο δρόμο, αν η αλήθεια τους δεν είναι όντως αλήθεια για ζωή. Ή να χαθήκανε ήδη, αν η αναζήτησή τους δεν απέφερε ειρήνη στον τόπο τους και δεν ειρήνεψε τις ψυχές.

Το ίδιο κινδυνεύουμε να πάθουμε κι εμείς, στο μέλλον, αν «διαστρέψουμε» την πορεία μας, και την καταστήσουμε μια πορεία μίμησης και, συνεπώς, υποταγής. Γιατί ετούτο το ενδεχόμενο δεν μοιάζει να ταιριάζει -σαν νέος ελληνικός τρόπος- με τίποτα από τα προηγούμενα. Και γιατί η μίμηση, δεν επιτρέπει στους μίμους να έχουν την οποιαδήποτε πρωτοβουλία, παρά μόνο υποχρέωση για αντιγραφή και προσαρμογή.

[Η ελληνική πρόταση στηρίζεται στην ελευθερία και την ευθύνη για την προσωπική επιλογή! στην εντιμότητα και συνέπεια προς την ιδία απόφαση, κι όχι στην υποχρέωση υποταγής. Ακόμα κι ο Χριστός μας, μας λέει «όστις βούλεται». Δεν μας λέει «πρέπει να με ακολουθήσεις»!]

Βλέπουμε λοιπόν, σήμερα να παραδίδονται -ακόμη- μαθήματα, από εκείνα που πήραμε καθώς βλέπαμε τους άλλους τρόπους-προτάσεις ζωής (τον ρωμαϊκό, των γότθων των ούννων, των βίκινγκς, των τευτόνων κλπ) να περνούν, να κυριαρχούν, να εκπίπτουν, να εγκληματούν, να παραφέρονται και παρ' όλα αυτά να επιμένουν με κάθε τρόπο για να κυριαρχήσουν. Και να εξακολουθούν να αγωνιούν για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Όλα αυτά τα μαθήματα, είναι τόσο παλαιά, και οι δρόμοι των άλλων πολιτισμικών προτάσεων είναι τόσο γνωστοί. Θεωρούν τη συμπόρευσή μας μαζί τους, αναγκαία, για τον κόσμο ολόκληρο. Ίσως, για να επιτύχουν έτσι την συγχώνευση και την εξαφάνιση του ελληνικού τρόπου.
Αν όμως «ο κόσμος», δηλαδή, για την ακρίβεια, αν οι ισχυροί του κόσμου, αποφάσιζαν να συναινέσουν ώστε να εργαστούν για να υπηρετηθεί πάνω απ' όλα ο άνθρωπος, και η φύση ως το περιβάλλον της ζωής του ανθρώπου, καθ' υπέρβασιν των ατομικών και εγωϊστικών επιθυμιών και τάσεων επιβολής τους, είναι προφανές ότι θα επέλεγαν τον ελληνικό τρόπο. Που χαρακτηρίζεται από την απόλυτη αγάπη προς την ελευθερία, και τον συνάνθρωπο.

Και δεν εννοώ την ανόητη αγάπη, την χωρίς ρόλο, και αποτέλεσμα αγάπη προς τον πρόσφυγα, τον μετανάστη, τον εισβολέα, τον αγνώμονα τον πλεονέκτη. Εννοώ τον σεβασμό της ανθρώπινης ψυχής που είναι δίπλα σου. Δεν μπορεί να αγαπάς τον σκύλο σου και να ξεχνάς την μητέρα σου. Δεν μπορεί να περιθάλπεις τους «δυστυχείς» ξένους και να οργανώνεις πλάνα για την εκμετάλλευση της πατρίδας τους. Δεν μπορεί να εξωθείς τον κόσμο, σε συμπεριφορές βάρβαρες, πολεμώντας, παράλληλα και για δικούς σου λόγους και πολιτικές, τις χώρες τους. Δεν τους παίρνεις τα διαμάντια και το πετρέλαιο επειδή είσαι πλεονέκτης.

Σε τούτο πρέπει να ενωθούνε οι άνθρωποι, κι όχι στο να δεχτούνε αναντίρρητα δυστυχείς και παραβατικούς, διαρκώς μετακινούμενους από τόπο σε τόπο, επειδή κάποιοι τρίτοι  καταστρέψανε την πατρίδα τους ή επειδή κάποιοι τους χρησιμοποιούν για να αλλοιώσουν την φυσιογνωμία μιας περιοχής του κόσμου. Τί να πρωτοκάνεις όταν φτάνουν σε μυριάδες, κι είναι αδύνατο να εξυπηρετηθούν, να επιβιώσουν, να εργαστούν και να συνταιριάξουν με τους γηγενείς χωρίς να συγκρουστούν μ' αυτούς και χωρίς να φθονήσουν τη ζωή και τ' αγαθά τους.

Το να μην είμαστε καχύποπτοι είναι σημαντικό και «προσθέτει πόντους» στην ετοιμότητα, την αυτοπεποίθηση και την ικανότητά μας. Όμως, το να είμαστε ανυποψίαστοι, όταν γύρω μας μαίνονται οι καιροί, με καθαρά τα σημάδια της καταιγίδας, είναι -έως και εγκληματική- ευήθεια.

Το μεγαλύτερο απ' όλους μας χρέος σε τούτο το έργο, ανήκει στους δασκάλους. Αγαπημένος μου δάσκαλος, με συναίσθηση του χρέους του, λέει: «αν σκεφτούμε τη δυναμική της δράσης των δασκάλων, θα δούμε ότι μόνο καθένας από αυτούς, μπορεί να επιδράσει άμεσα σε χίλιους τουλάχιστον νέους ανθρώπους. Γιατί και πώς; Ως εξής: Ένας δάσκαλος έχει στην τάξη του κάθε χρόνο 25-30 παιδιά. Με δεδομένο ότι ο δάσκαλος αυτή την δουλειά θα την κάνει για 30 περίπου [ή περισσότερα] χρόνια, προκύπτει σαφώς ο αριθμός των ανθρώπων που δεχτεί τις επιρροές του».

Ας μην αποκοιμίζουμε λοιπόν τους νέους ανθρώπους, όσοι είμαστε χρεωμένοι να τους ξυπνάμε..

Αξιοπρόσεκτες φωνές για τα προβλήματα που καλούν σε εγρήγορση και δράση, πριν να είναι πολύ αργά για όλον τον κόσμο, ο οποίος δεν θα συμφωνούσε και δεν θα συναινούσε αν ήξερε, άκουσα εδώ εδώ, κι εδώ.

Σημείωση: Ετούτο το σημείωμα πήρε αφορμή, ανάμεσα σε άλλα, και από  το σημείωμα της Λίας Λάππα  «Ο γενικός γραμματεύς», που δημοσιεύεται στην αχμή  και αναδημοσίευσε ο Κ. Παπαχρήστου.

Με τα μάτια ενός παιδιού: Πώς να μας βλέπουν τ' αστέρια...

Σαν φωτεινό ποτάμι
την αγάπη μας
και σαν μεγάλες
πόλεις τις καρδιές μας
που λάμπουν
με τα φώτα τα μεγάλα τους
για να μην κρύψουν τις χαρές μας

Σαν νά 'ναστε μικρές κουκίδες φώς

αν η καρδιά μας
ανοιχτή 'ναι και φιλόξενη

Μα σαν κλειστή 'ναι
και στενόχωρη
φαινόμαστε μια τρύπα μαύρη
με στόμα μόνο για να τρώει
και για να χάσκει σαν σκοτάδι

έτσι θαρρούν τ' αστέρια
την στεγνή καρδιά
που κανενός δεν δίνει χάδι.




Σημείωση:
Aφιερωμένο στα μικρά μου
τα μικρο-ανηψάκια
και σε και ψυχές
 που
νοσταλγούνε κάτι βραδιές, στην ποδιά της μαμάς
όταν βλέπαν και ρωτούσαν τ' αστέρια
για τον κόσμο

Αποχαιρετισμός

 

H Μαρία θρηνεί τον αγαπημένο της φίλο, συνάδελφο, άνθρωπο. Από αυτούς που είναι σπάνιοι, από αυτούς που η ζωή τους είναι διδαχή, και ζωογόνο παράδειγμα.

Με σπαραγμό κάνει και ξανακάνει τα ίδια αναπάντητα ερωτήματα για την απουσία του ακριβού της φίλου. Μια απουσία που πίσω της αφήνει μια άβυσσο. Όσα παινέματα και να πείς για την ομορφιά μιας τέτοιας ψυχής, θα 'ναι λίγα.

Πώς να θρηνήσεις το ήθος και την αγάπη, τη μεγαλωσύνη και την αγόγγυστη διακονία μιας ψυχής; Το χρέος καλεί. Για να μείνει η ψυχούλα και το παράδειγμά της, στη μνήμη όλων μας. Πέρα από το θάνατο, που ήρθε την πρωτοχρονιά, μέρα του Μεγάλου Δασκάλου της Οικουμένης, του Αγίου Βασιλείου. Κι ένα ξόδι, πού 'γινε τη μέρα των Θεοφανείων! Τη μέρα που ο Υιός του Θεού, βαφτίστηκε εν ύδατι, για να καθαρίσει τον άνθρωπο από την αμαρτία.

Πάναγνος έζησε, κεκαθαρμένος έφυγε.Με τα μάτια πλημμυρισμένα και την καρδιά ραγισμένη, η Μαρία τον θρηνεί σαν στο ξόδι του, κι έχουν διαβεί τόσες μέρες...


«Φίλε μου και συνάδελφέ μου,
Όσο οι μέρες περνάνε, τόσο πιο αβάσταχτη γίνεται η απουσία σου.

Σε χρειαζόμαστε στη δουλειά, για τη ματιά σου την έμπειρη, την ανθρώπινη. Μα πιο πολύ για την γεμάτη αγάπη, κι ευγένεια καρδιά σου, και το ήθος σου. Για τον τρόπο που ασκούσες το διακόνημά σου. Για τη γνώση, την ικανότητα τη συνέπειά σου.

Σε χρειαζόμαστε στην ζωή και στο διακόνημά μας, όλοι εμείς οι φίλοι κι οι συνάδελφοί σου. Αναζητούμε την καλωσύνη και το χαμόγελό σου. Μας λείπει. Ήταν ενθάρρυνση στον καθημερινό μας αγώνα. Στήριγμα η επίνευσή σου κι εγγύηση η συμμετοχή σου. Ήταν αναγνώριση η συμφωνία σου, και βεβαιότητα η συμβουλή σου.

Οι ασθενείς σου, αποζητούνε εκείνη την ψυχική ανάπαυση και την ασφάλεια που νοιώθανε στα χέρια σου, και τώρα ορφανεμένοι σε θρηνούν.

Όλη ετούτη η αγάπη που είχες για τον πάσχοντα συνάνθρωπο, μαζί με την επιστημοσύνη σου, ήτανε το δυνατώτερο όπλο που ψυχή θα μπορούσε να κρατήσει για να κερδίσει τις μάχες, με την αρρώστεια και το θάνατο. Για να στηρίξει την υγεία και την ζωή των ανθρώπων, για την ψυχική τους ανάπαυση και στήριξη.

Όποια από τις αρετές σου κι αν πρωτο-συλλογιστώ, όλες οι άλλες που κοσμούσαν την ύπαρξή σου, δεν θα είναι επόμενες. Θα είναι το ίδιο σπουδαίες.

Ακριβέ μου φίλε,
Βουβά πονώ στον απίστευτο αυτό χωρισμό, και νιώθω την συναδελφική ερημία να μεγαλώνει. Μετρώντας τους φίλους μου, το κενό από την απουσία σου, είναι τεράστιο.

Εκείνο που παρηγορεί το αφόρητο πένθος μου για την απουσία του αγαπητού μου φίλου, είναι ότι

Σύ Κύριε,
που όλους μας γνωρίζεις και μας αγαπάς, «ουδένα θέλεις απωλεσθήναι πριν εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν». Κι ελπίζω πως αφού κάλεσες κοντά Σου τόσο πρόωρα, τον αγαπημένο μου φίλο, που έφυγε κι από εδώ, αγαπημένος, σεβαστός, διάκονος της αγάπης και δέκτης ευγνωμοσύνης, να δεχτείς μια παράκληση που βγαίνει από την ψυχή μου:
Να τον κατατάξεις άξιον κι εκλεκτόν ανάμεσα στους Αγγέλους Σου.

Και σε Σένα Παναγία, Μητέρα όλου του κόσμου,
Να δεήσεις ώστε ο αγαπημένος μου φίλος, να κληθεί κι αγγελικά να σταθεί μπροστά στο Δεσπότη Χριστό, για να λάμψει το κάλλος της ψυχούλας του, που μυρωμένη με τόση αγάπη, ήρθε στις Ουράνιες Μονές.

Γένοιτο, προς Δόξαν Κυρίου,
κι ανάπαυση της μακαρίας αγαπημένης ψυχής».

Η Ελλάδα ολοκαύτωμα στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση

 

Ετούτο είναι το δεύτερο σημείωμα, που γράφεται εξαιτίας των Γερμανικών θηριωδιών, οι οποίες περιέχονται στο βίντεο για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων.

Η Γερμανία ήθελε κάποιος να γίνει ολοκαύτωμα για χάρη της.

Σαν ολοκαύτωμα έχει χαρακτηρισθεί (βλ ειδικά εδώ) και ο διωγμός ή η γενοκτονία λαού ή λαών, και εθνικών ή θρησκευτικών μειονοτήτων, που οργανώνεται από μια κρατική οντότητα, σε βάρος ξένων, κυρίως και συνήθως...

Αυτό όμως, που έκαναν οι Γερμανοί με τους Εβραίους, σύμφωνα με όλα τα παραπάνω, δεν φαίνεται εννοιολογικά να ταιριάζει με «ολοκαύτωμα». Ακριβέστερο είναι να χρησιμοποιηθεί ο όρος «γενοκτονία», για την εξόντωση των Εβραίων από τους Γερμανούς. Και τούτο, γιατί κανείς Εβραίος - υποθέτω, και πολύ περισσότερο  Εβραϊκός πληθυσμός διαβιών στη Γερμανία τότε- δεν προσφέρθηκε εκουσίως, για να καεί, προκειμένου να βοηθήσει τους Γερμανούς στη φυλετική τους κάθαρση.

Ο όρος Ολοκαύτωμα έρχεται από τη σύνθεση των λέξεων όλος+καίω, [ολόκαυτος, ολοκαυτώ] (βλ. εδώ). Δηλαδή σημαίνει ότι κάποιος αποφασίζει να μπεί ακόμη και στη φωτιά, να λαμπαδιάσει, και να καεί ολόκληρος, υπερασπιζόμενος π.χ. τα ιερά και όσιά του, τα ακριβά και πολυπόθητά του, τη λευτεριά, το σπίτι, τα παιδιά του, την τιμή του, το αύριο των αγαπημένων του και της πατρίδας του. Υπερασπιζόμενος την Ιστορία του. Υπερασπιζόμενος κάτι υπέρτερο από τη ζωή του, κάτι που αποτελεί λόγο ζωής, και γι' αυτό αποτελεί και λόγο θανάτου. Δηλαδή, λόγο αφιέρωσης της ιδίας ζωής.

Κάποιος που θα έβαζε φωτιά, με πρόθεση να κάψει κάποιον άλλον, θα τον έκανε απλώς «παρανάλωμα του πυρός», και μάλιστα άσχετα από τους σκοπούς του. Θα τον εξολόθρευε καίοντάς τον. Αλλά δεν θα τον έκανε ολοκαύτωμα.

[Το ρήμα καίω (ενεργητική φωνή και διάθεση) έχει την έννοια «είμαι καυτός», και «βάζω φωτιά προκειμένου να ζεστάνω πολύ, να βράσω, να ψήσω ή να εξαφανίσω δια της φωτιάς, κάτι».

Το καίγομαι/καίομαι (μέση φωνή με παθητική διάθεση]- έχει την κυριολεκτική έννοια ότι  είμαι πολύ ζεστός, είμαι κοντά σε φωτιά και ζεσταίνομαι πολύ, ή μέσα σε φωτιά και τσουρουφλίζομαι, παθαίνω εγκαύματα, καρβουνιάζομαι, όσο και την μεταφορική έννοια ότι φλέγομαι, δηλαδή καίγονται τα σωθικά μου διότι έχω μεγάλη επιθυμία, διακαή πόθο για κάτι/κάποιον].

Οι καιροί μας είναι αλλόκοτοι. Η σημερινή συγκυρία, δεν διαφέρει και πολύ από τις παλαιότερες, σε αυθαιρεσία, πλεονεξία, ψέμμα, και επεκτατισμό. Αλλά σήμερα, όλα αυτά έχουν θεωρητικό υπόβαθρο πιο φιλοσοφημένο, για να  έχουν την αποδοχή περισσοτέρων. Παρουσιάζονται με μια «πολιτική ορθότητα» που σπάει κόκκαλα και τσακίζει λαιμούς.

Αν δεν είναι απόλυτα ακριβής ο παραπάνω όρος «αποδοχή», ας πούμε -για να είμαστε κι εμείς politically correct-  «de facto συναίνεση» των περισσοτέρων. Και για να είμαστε ακριβέστεροι, πρόκειται κυριολεκτικά για μια τυπικά αναίμακτη μεν, απροκάλυπτη υποταγή δε, των συναινούντων προς κάθε διαταγή κι επιθυμία που διατυπώνουν οι ηγεμονεύοντες. Δεν είναι εύκολο να αρνηθείς, όταν είναι πολλά τα λεφτά, γιατί πρέπει νά 'χεις κάτι πολυτιμότερο να χάσεις! Ποιός σήμερα έχει πολυτιμότερα πράγματα από το χρήμα και την εξουσία;

Οι σημερινές συνθήκες, δεν διαφέρουν από εκείνες του μεγάλου πολέμου. Σε τούτα τα χρόνια της ελληνικής  ασφυξίας, που μεθοδικά κατασκευάστηκε, όλα όσα θυμάμαι από τα χείλη των ευρωπαίων εταίρων μας, ένα προς ένα, έχουνε το αντίστοιχό τους στις διακηρύξεις της -τότε ναζιστικής και σήμερα ηγεμονεύουσας- Γερμανίας. Και οι συμπλέουσες σύγχρονες ευρωπαϊκές τοποθετήσεις και αξιώσεις σήμερα είναι ίδιες με τις τότε, Γερμανικές. Λίγο περισσότερο «πολιτισμένες στην έκφραση», αλλά πάντως, σύμφωνες.

Βλέποντας το βίντεο για το Ολοκαύτωμα,  αυτομάτως και εντελώς αβίαστα η σκέψη μου τρέχει στα πρόσφατα «διαπραγματευτικά ακούσματα», ένθεν και ένθεν. Και μένω κατάπληκτη από την ομοιότητα των καιρών, των σκοπών και των μέσων. Τα ίδια επιχειρήματα, τα ίδια μέτρα, οι ίδιοι στόχοι, οι ίδιες μέθοδοι, το ίδιο αποτέλεσμα. Και κυρίως, μένω κατάπληκτη από το πλήθος των αλαζόνων ηγεμόνων, και την ενότητά τους στην πλεονεξία. Ο καθένας με το στίγμα της κουλτούρας του!

Όμως, για να είμαι δίκαιη θα πρέπει να μιλήσω και για όσα ακούω από τα χείλη των ελλήνων πολιτικών προς τους εταίρους μας.

Οι έλληνες πολιτικοί δεν προσέφυγαν στους εταίρους τους για να ζητήσουν βοήθεια, τη στιγμή που την είχαν ανάγκη. Οι Έλληνες πολιτικοί αφέθηκαν στα χέρια των (νομιζομένων φίλων και) εταίρων τους, για μια ακόμη φορά. Κι εκείνοι, μας άφησαν να ταξιδεύουμε με τις φιλενάδες και τις κυρίες μας στην ευρώπη για ντόλτσε βίτα. Οι δικοί μας παριστάνανε τους ευρωπαίους, κι οι ευρωπαίοι καταστρώνανε τα σχέδια της επικυριαρχίας τους. Και εκείνοι μας δίνανε δανεικά για να αγοράζουμε μάρκες, εμείς αγοράζαμε τις μάρκες για το παιχνίδι (καζίνο ή πολιτικό παιχνίδι, το ίδιο είναι, ποτέ δεν ξέρεις ποιός θα κερδίσει, γι' αυτό πρέπει πάντα νά' χεις για να παίζεις/διορίζεις κλπ). Και μετά άρχισε το πανηγύρι!

Με φόντο το Καστελλόριζο, ο ΓΑΠ επέλεξε να παραδοθεί αμαχητί στα νύχια των ορνέων! Ύστερα από το γεγονός αυτό, το όμορφο νησί, όπως εξ άλλου το κάθε πεδίο μάχης ή ήττας, απέκτησε μια ξεχωριστη  ιστορικότητα. Το Καστελλόριζο είναι πια τουριστικός προορισμός!

Το τί υποθηκεύτηκε με αυτή την ριψάσπιδα πολιτική και την απόλυτη υποταγή, παραμένει ασύλληπτο σαν ιδέα, πληροφορία και γνώση, όσον αφορά τους πολίτες και τις μέλλουσες γενιές των Ελλήνων.

Οι άλλοι- οι επόμενοι- πολιτικοί, επαναστάτησαν, για το κακό που έκανε ο ΓΑΠ, αλλά κι εκείνοι, σύντομα άφησαν το θυμό και την αντίρρησή τους να ξεθυμάνει. Κι όταν ανέλαβαν, έκαναν τα ίδια. Λίγο βελτιωμένα. Αυτοί μάλιστα όχι μόνο συνέχισαν την υποταγή στους εταίρους, αλλά δέχονταν απ' αυτούς και τα χαϊδευτικά σκαμπιλάκια. Κι επί πλέον οργάνωσαν και διωγμούς πολιτικών αντιπάλων  κι έκαναν «μαγκίτσες»  αφού ακούστηκαν να λένε, με σηκωμένο το αριστερό φρύδι: «θα τους λιώσω»! Χιτλερικά πράματα δηλαδή! [Το φαινόμενο καταδίωξης του πολιτικού αντιπάλου εισήχθη στην πολιτική μας σκηνή και συνεχίζεται: Σειρά έλαβε -τελευταίως- η Ζωή, ίσως να τους φάνηκε επικίνδυνη κι αταίριαστη.]

Αυτοί λοιπόν, θυμώσανε πάρα πολύ μ' εκείνους που καρπώνονταν ψήφους θυμού και περιφρόνησης. Κι έτσι οι πολιτικοί αντίπαλοι, γίνανε μεγάλοι εχθροί, που στο όνομα της πατρίδας (δηλαδή του κομματικού πλεονεκτήματος), ο «ηγεμόνας» βάλθηκε να τους εξολοθρεύσει. Και τούτο, όλοι οι άλλοι καθωσπρέπει πολιτικοί (βλέπετε αυτοί πλαισίωναν το συνταγματικό τόξο)  το δέχτηκαν αδιαμαρτύρητα [δρυός πεσούσης... -πιθανόν, με τη σκέψη: γιατί να καρπώνεται μόνο ένα μικρό κόμμα αγριεμένων το θυμό των πολιτών, ας το βγάλουμε από το πολιτικό παιχνίδι, για να μοιραζόμαστε τις ψήφους των θυμωμένων πολιτών, όλοι εμείς οι γνωστοί και παλαιοί παίκτες του συστήματος].

Αυτοί, παρ' όλο που κάνανε τα ίδια με τον ΓΑΠ (δηλ. μας χρεώσανε κι αυτοί, υποθηκεύσανε την πατρίδα μας κι αυτοί), τελικά δεν κατάφεραν να μας βγάλουν από το  πολιτικό και οικονομικό αδιέξοδο που μας οδήγησαν οι προηγούμενες πολιτικές όλων τους, και η δική μας κάθε τόσο επιβράβευση-κι-επανεκλογή τους. Μάλιστα, με τους παρατρεχάμενους πολιτικούς φίλους τους να κρύβουνε κουβάδες το χρήμα [για ν' αποφύγουνε φόρους, και να προστατέψουνε τους κουμπαράδες τους από το φόβο απώλειας της αξίας ή τον φόβο δέσμευσης του χρήματος]  δεν φέρανε στο φώς τα ονόματα όλων αυτών των επιτήδειων, ώστε να τους τιμωρήσουνε και να πάρουν πίσω τα κλεμμένα από τη χώρα, παρ' όλο που λάβανε της λίστες της ντροπής, με όλα αυτά τα ονόματα.

Το έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και εναντίον κάθε λαού ξεχωριστά, δεν είναι μονάχα έγκλημα που το κάνουν οι εχθροί του, αλλά κυρίως -και είναι χειρότερο, το- έγκλημα που κάνουν σε βάρος του οι διαπιστευμένοι και εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του ίδιου του λαού. Κι όλοι ετούτοι έχουνε περισσότερη ευθύνη, γιατί είναι μπιστεμένοι με τη φύλαξη, κι όχι με την άγρα του λαού. Είναι μπιστεμένοι με την καθοδήγηση του λαού, ύστερα από το κοινωνικό συμβόλαιο, για τη δουλειά του αντιπροσώπου και του ηγεμόνα.

Είπανε το πολίτευμά μας Δημοκρατία. Σκεφτήκαμε άραγε, ποτέ, τί θα πεί Δημοκρατία, και τί θα πεί πολίτευμα; Τί θα πεί κοινωνία και τί θα πεί  εκλογή και αντιπρόσωπος;

Δημοκρατία θα πεί ότι πρέπει να προστατεύεται το σύνολο του λαού, κι όχι οι πολίτες, ένας-ένας, ή ομάδες-ομάδες, αλλά όλοι μαζί ως σύνολο. Γιατί όλοι έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλον. Ο ασθενής τον γιατρό, ο δάσκαλος το υπουργείο και το πανεπιστήμιο, ο μανάβης τους αγοραστές του, ο γεωργός τον μανάβη και τον καταναλωτή, το παιδί την μητέρα και τον πατέρα του κ.ο.κ. Και θα πρέπει να προστατεύεται το αξιόμαχο, το ασφαλές, το δίκαιο και εύρυθμο της Πολιτείας, το ανεξάρτητο από άλλες πολιτείες  και το κυρίαρχο αυτής.

Πολίτευμα είναι ο τρόπος του ζείν εν κοινωνία. Ο καθένας μας, μπορεί στο σπίτι του, να ορίζει ό,τι θέλει για τον εαυτό του. Όμως αν θέλει να ζήσει με άλλους, θα πρέπει να λάβει υπ όψιν του ότι και οι άλλοι -συμβιούντες μαζί του- θέλουν κι αυτοί τον χώρο, κατά τον τρόπο τους. Σε όλες τις κλίμακες. Και στο σπίτι μας, και στην πόλη μας και στη χώρα μας.

Κοινωνία είναι η εκούσια και ελεύθερη συν-έλευση των ανθρώπων για να ζήσουν σε ομάδες από κοινού, για λόγους που ανάγονται στην ασφάλεια και την εξυπηρέτησή τους -με κοινές δομές- στο ίδιο μέρος, για όλους.

Για τους ορισμούς των πραγμάτων και των διαδικασιών, από τότε που η κοινωνία διευρύνθηκε και έγινε πολυπληθής, επινοήθηκε η αντιπροσώπευση των ομάδων. Μα τούτο δε σημαίνει πως ο αντιπρόσωπος κάνει ό,τι θέλει. Ο αντιπρόσωπος, πρέπει να 'χει στο νού του ότι οι εντολείς του δεν θα συμφωνήσουν με τις αποφάσεις του, παρά μόνο αν αυτές αποβλέπουν στο κοινό καλό. Τυχόν, παραπλάνηση, ιδιοτέλεια ή απιστία του αντιπροσώπου, θα αποκαλυφθεί.  Και θα είναι κακό και για τον ίδιο και για τους εντολείς του.

Γιατί η εκλογή είναι υπερτάτη κοινωνική τιμή και ευθύνη, κι η προδοσία της είναι μεγίστη ύβρις και αγνωμοσύνη, σαν που μοιάζει με περιφρόνηση στα πρόσωπα (δηλ. στη μερίδα της κοινωνίας εκείνη) που  απένειμαν τέτοια τιμή, σε έναν που έδειξε πως δεν την άξιζε.

Οι τελευταίοι, αυτοί που ορίζουν σήμερα τις τύχες μας, μετά την εκλογή τους, ξεχάσανε ολότελα τις προεκλογικές υποσχέσεις τους. Κι αρχίσανε να κάνουνε πράγματα, που πριν τα πολεμούσανε. [Γιατί, βλέπετε το πολιτικό παιχνίδι, θέλει να είσαι συνέχεια παρών! Και  δεν μπορεί να φύγεις, να αλλάζεις συντρόφους, να αλλάζεις μεθόδους, να αλλάζεις σκοπούς, να αλλάζεις... κι από κυρίαρχος να γίνεσαι κομπάρσος! Ασφαλώς δεν μπορούσαν να αλλάξουν οι εταίροι... Επομένως, ποιός θα άλλαζε; ποιός;] Έτσι λοιπόν, συναινέσανε με το ζόρι, αλλά ... εκουσίως! Με συνέπεια, όχι μόνο να συνεχίζεται το ευρωπαϊκό πλάνο (εκείνο που ξεκίνησε στο....Καστελλόριζο!), αλλά η κυβέρνηση να διαδηλώνει εναντίον του εαυτού της (που παίρνει τέτοια μέτρα), επαναστατώντας δηλαδή κι αρνούμενη να δεχθεί τις ίδιες τις πράξεις της!

Πάντως, το πλάνο της απέκδυσης των Ελλήνων από τον πλούτο και το μέλλον των ιδίων και της χώρας των, προχωράει, κι είναι σίγουρο πως οι πολιτικοί μας θα έχουνε και πάλι μάρκες για να εξακολουθήσουν το πολιτικό τους παιχνίδι στο καζίνο που λέγεται ενωμένη ευρώπη!

Αυτό που δεν είναι σίγουρο, είναι το πού θα βρίσκονται οι πολίτες αυτής της χώρας: Θα βρίσκονται εδώ, αλυσοδεμένοι στον Καύκασο του χρέους, ή θα γυρίζουν τις ξένες πατρίδες ζητώντας δουλειά-ελεημοσύνη, αφού η μάνα-γη, εξόριστους τους έστειλε, σπουδαγμένους, μορφωμένους, κι ανθρώπους καλλιεργημένους, για να πλουτίσουν ξένα σπίτια, ξένες χώρες, και ξένοι άνθρωποι να γευτούνε τους καρπούς των κόπων μας.

 Όλα τούτα τα συλλογιζόμουν καθώς έβλεπα το βίντεο με τις γερμανικές θηριωδίες.

Η Γερμανία πάντα ήθελε κάποιον να γίνει ολοκαύτωμα για χάρη της. Ή εξαιτίας της.

Κάποτε -τότε- αντισταθήκαμε για να προστατέψαμε «...Θεών τε Πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων...».

Σήμερα, ανίδεοι κι ανίκανοι να συνειδητοποιήσουμε τί είναι και ποία τα «Θεών τε Πατρώων έδη»,  ποίαι αι «θήκαι προγόνων», απασχολημένοι με τις δια-δηλώσεις, τις δια-συνδέσεις, τις δια-δοχές και άλλα παρόμοια,  προσφέραμε «Ιφιγένεια» την Πατρίδα και το λαό της, για να 'βρει ούριο άνεμο στα πανιά της η ηγεμονεύουσα δύναμη της ε.ε.,  στην νέα της εξόρμηση, για οικονομική αυτοκρατορία.

Ναί, ύστερα από όλα αυτά, η Γερμανία μπορεί να επαίρεται ότι κάποιος, επί τέλους, προσφέρθηκε (ή εκβιάστηκε να προσφερθεί) ολοκαύτωμα, για την εκπλήρωση των ηγεμονκών της οραμάτων, και τούτη τη φορά, χωρίς φονικά όπλα. Μόνο με εκμαυλιστικά.

***********************

Σημείωση:
Ό,τι συμβαίνει στην ψυχή του  ανθρώπου, εκφράζεται, δηλαδή αποτυπώνεται με ένα τύπο του ρήματος που λέγεται διάθεση. Τέσσαρες είναι οι διαθέσεις του ρήματος: 
α. Ενεργητική, που εκφράζει ότι το υποκείμενο ενεργεί/κάνει κάτι (χορεύει)
β. Μέση, που εκφράζει ότι η ενέργειά του επιστρέφει εις εαυτό (ντύνεται, φλέγεται από επιθυμία)
γ) Παθητική, που εκφράζει ότι το υποκείμενο πάσχει (φυλακίζεται, τον καταδικάζουν σε φυλάκιση και τον συνοδεύουν στη φυλακή)
δ) Ουδέτερη, που εκφράζει ότι το υποκείμενο  βρίσκεται απλώς σε μια κατάσταση (κοιμάται)

Μην παραλείψετε να διαβάσετε εδώ, μια εξαιρετική δημοσίευση για το: πότε και πώς ειπώθηκε το «Θεών τε Πατρώων έδη...»

Ο αρχαίος και ο νέος ελληνικός κόσμος, σήμερα

Ο κόσμος μας. Κάποτε και τώρα.

Είναι αδιαμφισβήτητο το «μεγαλείο» του αρχαίου ελληνικού κόσμου, του πνεύματος και της ζωής που σάρκωσε. Γιατί τα είχε όλα, όσα μπορούσε η εποχή να δώσει. Ο λόγος απέκτησε τη δύναμη και τη σαφήνεια, που μόνο το φως μπορεί να δώσει στα πράγματα και μόνο η λαμπρότητα του ήλιου μπορεί να αναδείξει. Κι ο λόγος των αρχαίων έγινε δύναμη και φώς, έγινε συμπέρασμα και «κανόνας» ζωής. Μέτρο, ανάμεσα στον άνθρωπο και στον Θεό.

Αλλά δεν έφτασε να γίνει και πράξη ζωής του ανθρώπου. Το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα, όσο και αν υπερτερεί των συγχρόνων του πολιτισμών, έφτασε ώστε η μέν φιλοσοφία του να εκπέσει σε σοφιστεία και λογο-παικτική, η δε πολιτεία (το πολιτεύεσθαι) να προκαλεί άγος και να συνιστά διαστροφή του πολιτεύματος, ενώ η δημαγωγία των πολιτικών της κάθε εποχής συχνά οδηγεί τις κοινωνικές ομάδες σε αλληλοσπαραγμούς, σε πολέμους και προδοσίες.

Η αρχαία Ελληνική Γραμματεία τελικά εξέπεσε σε «ρητορική» χωρίς αντικείμενο διδασκαλίας. Για τί πράγμα, εξ άλλου, θα μπορούσε να μιλήσει το ελληνικό πνεύμα την εποχή της ρωμαϊκής ακμής;

Αλλά δεν γίνεται πια να καταργηθούν τα πνευματικά ύψη που είχαν προσεγγιστεί. Τα πνευματικά ύψη, που θαρρείς ο Θεός οδήγησε εκεί τον άνθρωπο. Γιατί η μνήμη του ανθρώπου, σαν τα γνώρισε και σαν έζησε έστω και για λίγο μ' αυτά, ή σαν τ' άκουσε - παραμύθια, που μαγεύτηκε απ' αυτά-, νοσταλγικά πια τ' αναζητά και πεθυμά ένα καινούργιο συναπάντημα μαζί τους. Για να γλυκάνει της ψυχής την ξεραΐλα, τη σκλαβιά, την «πείνα» για το ωραίο και το υψηλό ή για να νοιώσει μέρος αυτών, κληρονόμος, δωρεο-δόχος, ή συνεχιστής της παλιάς και δημιουργός μιας νέας εφάμιλλης παράδοσης.

Ο μαθητής του Αριστοτέλη, ο Μ. Αλέξανδρος και η φιλοδοξία του να βγεί από τα ελληνικά σύνορα (βασιλιάς κι «ελευθερωτής» του κόσμου από την περσική επιθετικότητα και δεσποτεία, καλλιεργητής του ελληνικού πνεύματος και σ' άλλους τόπους, αφού διατηρεί τους τοπικούς άρχοντες -όπου μπορεί-, κλπ), αποτελεί τη θρυαλλίδα για την επόμενη φάση της δημιουργίας του Ελληνικού πνεύματος.

Και το ενδημών στον ελλαδικό χώρο πνεύμα, μετώκησε και μεγαλούργησε, στις τέχνες και στα γράμματα, στη Μικρά Ασία. Τον τόπο, όπου ο Αλέξανδρος μετέφερε τον ελληνισμό. Το πνεύμα και την ενέργειά του. Κι έκανε τον τόπο, κήπο, με θέατρα, και στίβους, και μ' εκπάγλου κάλλους ναούς και μνημεία (βλ. εδώ: Ελληνικούς Τόπους).

Όλη η Μικρά Ασία, έχει στα σπλάχνα της θαμμένα κι άθαφτα, ερείπια και ενεργά κτίσματα, μνημεία, ναούς παλαιούς και νέους, πόλεις ολόκληρες κτισμένες σε αλλεπάλληλα επίπεδα, για το φόβο των πειρατών, των εισβολέων και των εχθρών. Τόποι που γίναν Όμορφοι Ελληνικοί, με το Ελληνικό Πνεύμα-όχημα του κάλλους. Αλλά το κάθε όχημα προορίζεται για μια πορεία.

Και καθώς η Ελληνική γλώσσα διαδόθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου που θα μπορούσε άνθρωπος της εποχής να φανταστεί, και καθώς έγινε πια καλά γνωστή κι επικράτησε, ήρθε η ώρα η Ελληνική Γλώσσα να γίνει το όχημα ενός νέου κόσμου.

Εκείνη η (αρχαία ελληνική) φιλοσοφία και η γραμματεία χρειαζόταν ένα «ποτάμι, για να πέσει μέσα σ' αυτό, και να την οδηγήσει σε νέα παραγωγή και δημιουργία». Αυτό έγινε, με την εμφάνιση του Χριστού και της διδασκαλίας του, αλλά πολλοί είναι -ακόμη και σήμερα- που δεν το «είδαν». Στον Ευαγγελιστή Ιωάννη (κεφ. 12 § 20-23) διαβάζουμε: «Ήσαν δε τινες Έλληνες εκ των αναβαινόντων ίνα προσκυνήσωσιν εν τη εορτή. Ούτοι ούν προσήλθον Φιλίππω τω από Βηθσαϊδά της Γαλιλλαίας και ηρώτων αυτόν λέγοντες: κύριε θέλομεν τον Ιησούν ιδείν. Έρχεται Φίλιππος και λέγει τω Ανδρέα και πάλιν Ανδρέας και Φίλιππος λέγουσι τω Ιησού, ο δε Ιησούς απεκρίνατο αυτοίς λέγων: “ Ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο υιός του Ανθρώπου”».

Για την ακρίβεια, ο πολιτισμένος κόσμος έζησε μέ αυτή τη γνώση και την πληροφορία πολλές εκατοντάδες χρόνια, πριν από την άλωση της Πόλης και μετά, αλλά καθώς οι νέοι «πολιτισμοί που ανέτειλαν» με τις εξερευνήσεις, τις ποντοπορίες τους για νέα εδάφη και τη φιλοδοξία να διαδεχθούν την χιλιόχρονη πεθαμένη χριστιανική αυτοκρατορία, ο διαφωτισμός και ο μαρξισμός, έθαβαν κυριολεκτικά τους προηγούμενους! Κι από τους αρχαιοέλληνες βρεθήκαμε στο διαφωτισμό, χωρίς την ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία (που ιδιοτελώς τη βαφτίσανε «βυζάντιο», και μάλιστα εκατό χρόνια μετά την κατάλυσή της), χωρίς πατέρες της ερήμου, και κυρίως χωρίς ιερά εξέταση! Ναί, αυτό οι δυτικοί χριστιανοί ήθελαν οπωσδήποτε, να ξεχαστεί! να ξεχαστεί εντελώς η ιερά εξέταση και οι ληστρικές σταυροφορίες, οι αγριότητες και τα φονικά της γαλλικής επανάστασης η οποία ετοίμασε τον διαφωτισμό!

Σ' εμάς είναι καλά γνωστό πως η διδασκαλία του Χριστού συμπληρώνει και ταιριάζει με τα ελληνικά ιδεώδη (*). Όμως τούτη την αλήθεια την αποσιώπησαν όχι μονάχα ξένοι κι εχθρικά διακείμενοι προς το ελληνικό πνεύμα, αλλά κι έξοχοι αρχαιολάτρες, ελληνιστές. Και οι προγόνοπληκτοι Έλληνες. Μα έτσι άφησαν χωρίς προοπτική, χωρίς θέατρο, χωρίς στίβο το ελληνικό πνεύμα. Να είναι μια δάδα που καίει, μα δεν φωτίζει, ούτε θερμαίνει. Να είναι ένας σπόρος πεταμένος ανάμεσα σε πέτρες, χωρίς τη δυνατότητα να καρπίσει. Να είναι γνώση και πληροφορία, χωρίς χρήση και αντικείμενο.

Η γονιμοποίηση του αρχαίου Ελληνικού Πνεύματος από τη Χριστιανική Διδασκαλία -είναι γεγονός, πως- οδήγησε σε ουράνια ύψη σύλληψης και δημιουργίας (θεολογία πεζογραφία, σχόλια, θεολογική ποίηση και φιλοσοφία, ζωγραφική και διακοσμητική τέχνης).

Η έρημος γέμισε από αναζητώντες την συνάντηση με το Θείο, κι οι ερημίτες αυτοί έγραψαν θεολογικά έπη, άγνωστα σε πολλούς σήμερα, που γι' αυτό ακριβώς-επειδή δεν τα γνωρίζουν- θεωρούν την πίστη στη διδασκαλία του Χριστού κάτι ρηχό και αφελές.

Πολλοί από τους πατέρες αυτούς σπουδάσανε φιλοσοφία στην Αθήνα, όπως ο Μέγας Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος ο Ναζιανζηνός, που μαζί με τον Ιωάννη το Χρυσόστομο είναι οι γνωστοί μας Τρεις Ιεράρχες. Οι τρεις τους έχουν έργο εφάμιλο των μεγάλων τραγικών μας, αλλά με αντικείμενο τη συνάντηση του ανθρώπου με την αγάπη του Χριστού. Τη Θέωση του ανθρώπου και τη γνωριμία του με την παρουσία του Θεού κάθε στιγμή στην ζωή του.

Τόσο ζωντανή ήταν η επίδραση της Ελληνικής Γραμματείας στην παιδεία και την ζωή των πατέρων αυτών, που φαίνεται από το έργο ζωής τους, αλλά και απο το σύγγραμμα του Μεγάλου Βασιλείου με τίτλο: «Προς τους νέους, όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων» («Προς τους νέους, πώς να ωφεληθούν από την ελληνική γραμματεία). Γιατί η δημιουργία και η αγάπη τίποτε δεν αφήνει να πάει χαμένο. Όλοι και όλα είναι μέρος της δημιουργίας του κόσμου, και προωρίζονται για το καλό όλων.

Ας μην αναφερθούμε ειδικά στους άλλους πατέρες που δίδαξαν και έγραψαν, όπως π.χ. ο Ιωάννης ο Σιναΐτης, ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός και τόσοι άλλοι, που έγραψαν και γράφουν, διαρκώς έκτοτε και αδιαλείπτως.

Είναι πια διαπιστωμένο γεγονός πως οι πολιτισμικοί αναβαθμοί χαρακτηρίζονται από αναστατώσεις, φανατισμούς, επιθετικότητα, ακόμη κι εγκληματικότητα. Δεν πρέπει να μας παραξενεύουν οι εκδηλώσεις αυτές. Ας θυμηθούμε, τα εγκλήματα της εξουσίας και τις συνωμοσιες των ρωμαίων, με τους διωγμούς των χριστιανών και τις μονομαχίες στο κολοσσαίο. Την μαύρη σελίδα που έγραψε με την ιερά εξέταση η δυτική Εκκλησία, και τα φονικά της Γαλλικής επανάστασης, η οποία γέννησε τον Διαφωτισμό, κλπ. Σε μια τέτοια εποχή ζούμε σήμερα. Ο κόσμος, όπως τον ξέραμε, αλλάζει. Τέλειωσε η ζωή των ανθρώπων με πνεύμα, καλλιέργεια, θέληση, πίστη, κρίση, επιλογή, και απόρριψη. Από εδώ και στο εξής τα πάντα τείνουν να γίνουν ένα σύστημα, με πολλά γρανάζια, όλους εμάς. Η πολιτική, η οικονομική, η εθνική και η πολιτιστική μας ταυτότητα και ιδιοπροσωπία, όλα πια συγ-χέονται σε ένα μεγάλο χωνευτήρι. Για την ελαχιστοποίηση του κόστους, τη μεγιστοποίηση του κέρδους και τις μικρότερες δυνατές διαταραχές στα πλάνα κυριαρχίας. Όχι πρωτοβουλία, όχι δυνατότητα, όχι ελευθερία. Δικαιώματα ναί, ελευθερίες ναί, δυνατοτητες ναί. Όσο περισσότερα τόσο μεγαλύτερη η αίσθηση ανεξαρτησίας και τόσο πιο πιθανή η μη εφικτή άσκηση αυτών.

Είναι καλά ενημερωμένος, όποιος γνωρίζει ότι: θυμό έχουν εκείνοι που θέλουν, κι όχι εκείνοι που έχουν. Θυμώνει ο ειδωλολατρικός κόσμος που κηρύσσεται η αγάπη του Θεού. Θυμώνει ο άρχοντας που δεν προσκυνιέται πια σαν Θεός. Θυμώνει ο χριστιανός που τον περιφρονούν, τον συκοφαντούν και τον καταδιώκουν και φανατισμένα αντεπιτίθεται. Θυμώνει ο δουλοπάροικος που δεσπόζει στη ζωή του και στο σπίτι του ο φεουδάρχης. Θυμώνει ο προλετάριος που τον εκμεταλλεύεται το κεφάλαιο. Θυμώνει ο Χίτλερ που υπάρχει κάποιος και χαλάει την εικόνα που ο ίδιος έχει για τον εαυτό του και τη ράτσα του, και γι' αυτό τον εξαφανίζει στους θαλάμους αερίων και τον καίει στα κρεματόρια. Θυμώνει ο βουλευτής που έχασε την έδρα του, γιατί έχασε τα προνόμιά του. Αγωνίζεται θυμωμένα και με πείσμα η αντιπολίτευση για να γίνει εξουσία, και μόλις γίνει, ημερεύει. Κάνει τα ίδια, οπως οι προηγούμενοι.

Και σήμερα πια, που η ψυχολογία έχει προχωρησει πολύ στις διαπιστώσεις της, οι ισχυροί, που θέλουν κι άλλα, θέλουν να μας πείσουν πως αυτοί ορίζουν. Και επειδή είναι καλά ενημερωμένοι, γι' αυτό ακριβώς δεν είναι -δεν φαίνονται- πια θυμωμένοι. Είναι ήρεμοι! Είδατε πόσο γαλήνιοι κι αδιάφοροι μας επιτάσσουν να υποταχτούμε στην αιχμαλωσία;

Για το λόγο αυτόν, δηλαδή για την εικόνα του βέβαιου και ασφαλούς, του ακλόνητου και κυρίαρχου, συγκεντρώνονται κάθε τόσο στις λέσχες και συμφωνούν. Μετά βγαίνουν όλοι μαζί, σύμφωνοι, με προγράμματα και σχέδια εν κρυπτώ αποφασισμένα. Κι ο πολίτης, ο μικρός λαός, ο φτωχός και χρεωμένος λαός, δεν μπορεί να αντισταθεί.

Μα αυτή η ηρεμία που καθρεφτίζεται στα πρόσωπα των αρχόντων του κόσμου δεν είναι εκείνη που σε γαληνεύει και δεν μπορείς να αφήνεσαι στο λόγο τους και στο νόημά του. Είναι το ένδυμα του σώματος αυτή η μάσκα, κι όχι η «στολή της ψυχής» τους. Και γι' αυτό δεν μπορούν μ' αυτή τη μάσκα του εγωϊσμού και της δια-φθοράς, να ειρηνέψουν τον κόσμο και να γιατρέψουν το άλγος του.  Γιατί η ειρήνη τους δεν είναι για τους ανθρώπους, αλλά για τον εαυτό τους, για τα συμφέροντα και για τις συμμαχίες τους (**).

Και γιατί, ακόμη κι αν οι άρχοντες του κόσμου τούτου ακούσανε κάποτε το λόγο της αγάπης, ο λόγος ετούτος έμεινε γι'αυτούς μια πληροφορία, μια αναφομοίωτη -και γι' αυτό στείρα- επιρροή. Το ίδιο συμβαίνει και με το Ελληνικό πνεύμα, το οποίο πλείστοι όσοι μνημονεύουν ακόμη, αλλά ελάχιστοι υιοθετούν ως πράξη τους τα προστάγματα και τη σοφία του.

Αν η ψυχή δεν ψέλισσε ποτέ της τα πανανθρώπινα αιτήματα κι ερωτήματα που διατυπώθηκαν και διακηρύχτηκαν με τον Ελληνικό τον λόγο, πώς θα μπορέσει να κατανοήσει και να βιώσει την αγάπη του Χριστού για την ολότητα του κόσμου; Αν ποτέ του ο άνθρωπος δεν βγήκε από το εγωτικό σαρκίο του και δεν ενηλικώθηκε πνευματικά, πως θα καταλάβει ότι ο κόσμος μας, υπάρχει για όλους; πώς να νοιώσει εκείνο το «Ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ· πάντες γαρ υμείς είς εστέ εν Χριστώ Ιησού» (Επιστολή Παύλου, προς Γαλάτας κεφ. 3 εδ. 28). (***)

Αν τα μεγάλα μαθήματα ζωής και πολιτισμού δεν αλλάξουν τον άνθρωπο, τότε δεν υπάρχει γνωριμία μαζί τους, ακόμη κι αν ψελλίζει με τα χείλη σπαράγματα από την ουσία τους. Είναι σαν κουβαλάει στην τσέπη του ένα πολύτιμο δαχτυλίδι που δεν το φορεί, γιατί δεν είναι στα μέτρα του.

Ο Χριστός κάθε μέρα «ξανασταυρώνεται», γιατί ματώνει η αγάπη που κήρυξε για όλους τους ανθρώπους. Κι αυτό είναι κακό για τους ανθρώπους. Αλλά αυτή 'ναι ακριβώς και η δική μας ευκαιρία, για να επιλέξουμε.

Τί να επιλέξουμε; Ό,τι μας ενώνει, δηλ. το καλό και τη ζωή ασφαλώς. Γιατί το κακό είναι η απουσία του καλού, είναι θάνατος. Και μας χωρίζει. Κι επί τέλους, για να δώσουμε στο ελληνικό πνεύμα από το οποίο εμφορούμεθα, την προοπτική του! Γιατί αν το κάλλος του λόγου δεν σαρκωθεί σε κάλλος ψυχής, σε αρετή, ο λόγος παραμένει κενός.

Σημειώσεις

(*) βλ. ενδεικτικά:
Ιησούς: “ Ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται και ο ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται.”
Χείλων ο Λακεδαιμόνιος (600 π.Χ.): “Τα μεν υψηλά ταπεινούν (ο Θεός), τα δε ταπεινά υψούν.”
Ιησούς: “ Αγαπάτε τους εχθρούς υμών” Ματθ.κεφ.5 §44
Κλεόβουλος ο Ρόδιος (500 π.Χ.): “ Τον δε εχθρόν φίλον ποιείν.”
Ιησούς: “ Ευεργετείτε εκείνους που σας μισούν” Ματθ.κεφ.5 §44.
Κλεόβουλος ο Ρόδιος (500 π.Χ.): “ Τον δε εχθρόν ευεργετείν”.
Ιησούς: “ Ουκ επιορκήσεις” Ματθ.κεφ.5 §33.
Πυθαγόρας: (580 π. Χ.) “Σέβου όρκον.”
Ιησούς: “ Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην.”
Πλάτων (427 π.Χ.): “Η δικαιοσύνη είναι το μεγαλύτερον αγαθόν για την ίδια την ψυχήν.”
Και ο χρυσός κανών
Ιησούς: “Όλα όσα θέλετε να σας κάνουν οι άνθρωποι, κάνετε και σείς τα ίδια σ΄ αυτούς.”Ματθ.κεφ.7 §12
Ισοκράτης (430 π.Χ.): “Μην κάνετε στους άλλους εκείνα για τα οποία εσείς θυμώνετε όταν τα κάνουν οι άλλοι σε σας.” (πηγή)

(**)
"Ειρήνην αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν· ου καθώς ο κόσμος δίδωσιν, εγώ δίδωμι υμίν..." (από το Κατά Ιωάννην Ευαγγέιο, κεφ. 14 εδ. 27), [Φεύγω και σας αφήνω ειρηνεμένους. Σας δίνω τη δική μου την ειρηνη. Δεν σας δίνω την ειρήνη που δίνει ο κόσμος...].

(***)
Στα «Γεροντικά» βρίσκεται γραμμένη, ανάμεσα σε πολλές, κι ετούτη η μικρή ιστορία: Πως κάποτε βρισκόταν σε μια μεγάλη πόλη ο Επίσκοπος της περιφέρειας, μεγάλων χαρισμάτων άνθρωπος. Όλοι αποφάσισαν να πάνε στο ναό για να δούν και τον Επίσκοπο. Ως και η εταίρα της περιοχής, στολίστηκε να πάει. Μεγάλη κατακραυγή όμως σηκώθηκε εναντίον της, «πώς τάχα τόλμησε αυτή, μια αμαρτωλή, να βεβηλώσει το ναό και να ασεβήσει με την παρουσία της προς τον Επίσκοπο». Σαν τό 'μαθε ο Επίσκοπος, είχε άλλη άποψη. Τους κάλεσε όλους, να την προϋπαντήσουν, και σαν αυτή έφτασε καταστόλιστη με την άμαξά της, ο άγιος γέροντας απευθύνθηκε προς τον λαό, λεγοντάς τους: «Αγαπημένοι μου αδελφοί, βλέπετε πόσο στολίστηκε η γυναίκα αυτή για να προσελκύσει την προσοχή μας στο διάβα της. Ελάτε λοιπόν, κι όλοι εμείς ας στολίσουμε την ψυχή μας, με αρετές, ώστε να την προσέξει και να την βραβεύσει ο Χριστός».

 * * * * * * * * * * * * 
Τούτο το σημείωμα το προκάλεσε ο Κ. Παπαχρήστου. Και γι' απάντηση, έγραψα τούτο «το παραμύθι», χωρίς επιστημονικές αξιώσεις, μα με την αγάπη που έχει κανείς για τις ρίζες του, για τους βλαστούς  του δένδρου, απ' το οποίο κρατάει, και για τους καρπούς που (με την συμβολή του) θα παραχθούν, άσχετα από το αν θα τους γευτεί ο ίδιος. Πιστεύοντας απλώς στο ατομικό χρέος.

Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Οι Γερμανικές θηριωδίες: Τότε κι τώρα.

 

Καθώς έβλεπα το βίντεο με τις Γερμανικές θηριωδίες εντύπωση μου έκανε -αναφέρεται στην διήγηση- πως οι Γερμανοί πείστηκαν και πίστεψαν πως είναι ξεχωριστοί άνθρωποι. Και μάλιστα υπό την ηγεσία ενός ανδρός -ηγεσία που την ανέλαβε με πολιτική συμφωνία (Σχολιάζω: όπως σήμερα που συμβαίνει οι οικουμενικές συγκυβερνήσεις ... να τελειώνουν τις ημέρες των κομμάτων, να συστηματοποιούν την παραπλάνηση του λαού και να παραδίδουν απροστάτευτους τους λαούς στις αρπάγες των εμπόρων και του χρέους..)

 με την οποία αναδείχτηκε η εθνική βούληση του Γερμανικού έθνους (Σχόλιο: και σήμερα η βούληση της Γερμανίας αναδεικνύεται ως η μόνη σημαντική, και σ' αυτό συμφωνούν διάφορες χώρες δορυφόροι...)

κι ο Χίτλερ είπε τότε ότι η βούληση της γερμανίας ήταν πάνω από την παγκόσμια κρίση. (Σχόλιο: και τώρα το ίδιο λέει ο Σόϊμπλε).

Οι λαοί γοητευμένοι από το όραμα μιας νέας κοινωνίας (Σχόλιο: έτσι κάποτε ξεκίνησε και το όραμα της σημερινής ενωμένης Ευρώπης.)

Παραμέρισαν τους αντιπάλους τους. Εβραίους και κομμουνιστές. Επέβαλαν λογοκρισία. Οι επικίνδυνες ιδεολογίες έπρεπε να καθαιρεθούν. Τέρμα οι εργατικές ταραχές και τέρμα και στα εργατικά σωματεία που θα εντάσσονταν πια στο κόμμα. (Σχόλιο: Το ίδιο κάνουν και σήμερα. Λοιδωρούν τους αντιρρησίες και τους αδυνάτους. Οι διακηρύξεις, τα αιτήματα, οι φωνές περί αλληλεγγύης, περί συμπληρωματικότητας, περί ιδαιτερότητας κλπ. είναι επικίνδυνα πράγματα για την ενωμένη ευρώπη και πρέπει να εξοβελισθούν πάραυτα και ολοκληρωτικα. Αλλιώς, οι φωνασκούντες εκβάλλονται από το περιβάλλον «Ευρώπη». Έλεγχος ολοκληρωτικός σε κάθε ενδεχόμενο αντίδρασης προς τους σκοπούς της γερμανικής ευρώπης. Ομοιομορφία, πειθαρχία, αποβολή, κατάσχεση, περιορισμός κεφαλαίων, θανάτωση. Τ'ακούσαμε κι αυτά. Εδώ βρισκόμαστε τωρα! το όραμα της ενωμένης ευρώπης έχει γίνει πια το απόλυτο όραμα της γερμανικής ευρώπης!)

(Τότε) θα ζωντάνευε η βιομηχανία. Στις διαδηλώσεις πια κουβαλητοί έρχονταν ο λαός και το κόμμα με χαρά κι ευτυχία. Δόθηκε σε ανέργους δουλειά με τεράστια κρατικά προγράμματα. Κατασκευάστηκε τεράστιο οδικό δίκτυο κι ο τόπος έλαβε σπουδαία ανάπτυξη. (Σχόλιο: Το ίδιο ακριβώς έγινε και με την ενωμένη ευρώπη! Η Γερμανία έγινε πρώτη βιομηχανική, εμπορική κι επομένως οικονομική δύναμη, όλοι πια προσκυνάνε την Γερμανία και εκουσίως συμμορφώνονται και υπακούνε στα κελεύσματά της. Πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς; Με τόσα προγράμματα κατάρτισης που επινοήθηκαν, σε ολες τις χώρες -κάποιοι να πληρώνονται ως ωρομίσθιοι για να πούνε σε κάποιους άλλους πώς να συλλαβίζουνε τα μοντέρνα προστάγματα της γερμανικής ευρώπης-, και με τόσα οδικά έργα -για να ταξιδεύουνε τα φορτηγά της γερμανίας και να μας φέρνουν τα βιομηχανικά τους προϊόντα-, η Γερμανία δεν χρειάζεται πια έναν κακομούτσουνο και μανιακό Χίτλερ για να μας κατακτήσει! Της αρκεί το χαμόγελο μιας κυρίας, που βάζει κάποιον άλλον να κάνει τον κακό. Και τον κάνει πολύ καλά).

Το μεγάλο επίτευγμα γίνεται πιστευτό δια της προπαγάνδας. Φτιάχτηκαν ραδιόφωνα που πουλήθηκαν φτηνά σε όλη τη χώρα για να διαλαλείται το μήνυμα της μεγαλωσύνης του γερμανού απ' άκρη σ' άκρη σε όλη τη χώρα. (Σχόλιο: η προπαγάνδα έχει γίνει πια επιστήμη. Την μεγαλωσύνη του γερμανού την έχουμε πια πιστέψει κι όλοι εμείς, κι ας πολεμήσανε μέχρι την τελευταία τους πνοή οι πρόγονοί μας εναντίον της κτηνωδίας τους. Σήμερα οι γερμανοί κι η γερμανία «πάνω από όλα!», βροντοφωνάζει σύμπας ο πολιτικός κόσμος, κι αγοράζει τις γερμανικές αυτοκινητάρες του, και πληρώνει υποκλινόμενος για τα ελαττωματικά υποβρύχια που μας πουλάνε!).

Για κάθε πρόβλημα φταίγανε οι εβραίοι, για τους οποίους το μίσος ήτανε τεράστιο. Ήτανε τόσο δραστήριοι σε όλους τους τομείς κοινωνικής, επιχειρηματικής, οικονομικής και επιστημονικής δράσεις. Και γι' αυτό ήτανε και μισητοί από τους γερμανούς. (Σχόλιο: Το ίδιο γίνεταικαι σήμερα. Όταν στην ευρώπη των γερμανών κάτι αργεί να γίνει ή δεν γίνεται -είτε γιατι είναι αδύνατον, ανήθικο ή αφύσικο- οι ευρωπαίοι εταίροι μας λένε ότι φταίμε εμείς οι έλληνες, «που τους εξαπατούμε με κωλυσιεργιες και ψευδείς δεσμεύσεις!». Και δεν βρέθηκε κανένας έλληνας, να τους πεί τα ακριβώς ανάποδα: ότι αυτοί δίνουν ψευδείς υποσχέσεις, γιατί βρήκαν ανόητους διαπραγματευτές. Δυστυχώς, οι ηγεσίες μας δεν μας εκ-προσωπούν. Απλώς μας αντι-προσωπεύουν! και συχνά αντι-ποιούνται τα δικαιώματά μας, θαρρώντας τα δικά τους).

Οι γερμανοί άσκησαν μποϋκοτάζ εναντίον των εβραϊκών επιχειρήσεων. (Σχόλιο:Οι έλληνες  άσκησαν ποτέ μποϋκοτάζ στα γερμανικά προϊόντα;)

Ξεχωριστοί κατηγορία αποτελούσαν οι γερμανοεβραίοι τραπεζίτες. Αλλά δεν άντεξαν κι αυτοί, όσοι δεν φύγανε υπέστησαν τα γνωστά. (Σχόλιο: εδώ τα ξεπερνάνε τα δύσκολα οι πολιτικοί και οι φίλοι τους).

Δημιουργούσαν το μύθο της καθαρότητας της γερμανικής φυλής που κατάγεται από τους τέκτονες Ιππότες του μεσαίωνα, και είχαν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. (Σχόλιο: Η Γερμανία πάντα έχει ένα μύθο να πλασάρει για να σκεπάζει τα ιδιοτελή κίνητρά της! Από τους Αρίους και τους Ιππότες έχουμε σήμερα περάσει στο μύθο της συνέπειας και της αξιοπιστίας. Η Γερμανία με τους Χριστοφοράκους και την siemens, θέλει να / ισχυρίζεται ότι αποτελεί την προσωποποίηση της εντιμότητας και της εμπιστοσύνης, της συνέπειας και της ειλικρίνειας).

Στην αρχή, αυτοί οι άριοι, ήσαν οι SS, οι σωματοφύλακες του Χίτλερ, και αποτελούσαν την Αρία Φυλή των Γερμανών, που θα ετοίμαζε το απώτερο μέλλον της Χώρας: Θα παρήγαγε τις μελλοντικές γενιές της Γερμανίας. Διαλέγονταν με έλεγχο των προγόνων τους μέχρι το 1750, έπρεπε να είναι πειθαρχημένοι και υγιείς. Οι ωραίοι Γερμανοί στο Ιερό έδαφος της Γερμανικής γής. Οργάνωναν γιορτές, πίστης και Ομορφιάς. (Σχόλιο: προδιαγραφές πάντα βάζανε οι Γερμανοί. Κι είπανε κακούς τους Σπαρτιάτες για τον Καιάδα! Σήμερα καίνε κι εξοβελίζουν τους Έλληνες «που είναι ανίκανοι να φυλάξουνε τα σύνορά τους», και θέτουν σε κίνδυνο την ευρώπη από τις ορδές των δυστυχισμένων! «Μη τους αφήνετε να μπαίνουνε! κάψτε τους, βουλιάξτε τους! αρκεί να μας γλυτώσετε από αυτούς!» μας λένε επίσημα χείλη)

«Πήραμε μέρος γιατί όλοι έτσι έκαναν, δεν παρασυρθήκαμε, συμβαδίζαμε. (Σχόλιο: Αυτό φαίνεται, προκύπτει σαφώς και από την σημερινή σας πρακτική ότι συμβαδίζατε. Πράγματι, αυτό είναι το φυσικό σας!)

Πηγαίνανε μόνο καθαρόαιμοι Άριοι. Όχι εβραίοι. Αυτοί απαγορεύονταν και στερούνταν νομικές και άλλες υπηρεσίες του κράτους, ως ανεπιθύμητοι. Είναι η κακή μας τύχη, έλεγαν. Για τους τσιγγάνους έλεγαν ήταν ανθυγιεινή σκοτούρα. Τους κατέγραψαν και έφτιαξαν τα οικογενειακά τους δένδρα, τους ταξινόμησαν. (Σχόλιο: Το γερμανικό έθνος είναι εκείνο που επινόησε ότι για να φανεί στην ιστορίαως  σπουδαίο έθνος, μπορεί να καρπωθεί το όνομα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, με την αίγλη που η αγιότητα του Βυζαντίου της προσέδωσε, ώστε να στεφθεί νόμιμος κληρονόμος και διάδοχος υπερχιλιετούς, δράσης και ιστορικής παρουσίας πολιτισμού, ως η αγία ρωμαϊκή αυτοκρατορία του γερμανικού έθνους).

Στείρωσαν ασθενείς, για να απαλλαγούν από το κακό ενδεχόμενο να αναπαράγονται ασθενείς. (Σχόλιο: το ίδιο σύστησε και η σύγχρονη συνοδοιπόρος των μέτρων «καταστολής» κυρία, εισάγοντας την ιδέα της ευθανασίας ασθενών συνταξιούχων, για να μην λιγοστεύουνε τα λεφτά της ευρώπης και των ασφαλιστικών ταμείων...)

Επέβαλαν τον σεβασμό των Γερμανών στην Ευρώπη. Οι Γερμανοί θα αποφάσιζαν κι όχι ο κόσμος. (Σχόλιο: To ίδιο έκαναν και στις μέρες μας. Γι' αυτό σήκωσαν, και τον δάκτυλο της Αφροδίτης, στο focus. Για επιβάλουν το σεβασμό σκότωναν  πολλαπλάσιους πολίτες άλλων χωρών για κάθε στρατιώτη τους που έχαναν στον πόλεμο του ναζισμού).

Γερμανόφιλοι γείτονες λαοί επέτρεψαν την επέκταση του ναζισμού (Αυστρία). (Σχόλιο: έτσι γίνεται με τα μνημόνια και τις «υψηλές ιδέες»: Επεκτείνονται, γιατί βρίσκουν οπαδούς...).

Έντονες και συνεχείς προσβολές.Ζήτησαν από μια εβραιοπούλα να τρίψει το δρόμο. Γκρέμισαν συναγωγές γιατί εμπόδιζε την κυκλοφορία. Τσεχοσλοβακία και καταστροφή των εβραίων σε όλη την Ευρώπη. Δύσκολα πια μπορούσαν να αποδράσουν. (Σχόλιο: Είναι στο αίμα τους η προσβολή. Το ίδιο δεν έκανε προχθές ο Σόϊμπλε, λέγοντας ηλίθιο τον πρωθυπουργό (κι αυτός είπε ...«ψιχαλίζει»); Το ίδιο πράγμα δεν είναι τα μνημόνια; Όλα αυτά τα μνημόνια αποτελούν δέσμευση και καταδίκη, και πολιτική αιχμαλωσία, και εξανδραποδισμό ενός περήφανου λαού, με ιστορία και πνευματικότητα. Δέσμευση και υποταγή σε υλικά πράγματα, με υλικά πράγματα και για υλικά πράγματα. Τόσο ανώφελα, τόσο εξουσιαστικά, τόσο αχρείαστα! Αυτό ήταν το όραμα της ενωμένης ευρώπης; Το ποιός θα αποκτήσει -και μάλιστα χωρίς πόλεμο!- όλον τον πλούτο των ευρωπαϊκών λαών;).

Ακούω και βλέπω το βίντεο, προσεκτικά και με φρίκη: Δημιούργησαν κέντρα δολοφονίας διανοητικά και ψυχικά ασθενών και δίπλα σ' αυτά διατηρούσαν εργαστήρια αφαίρεσης οργάνων και μυελού. Σταμάτησαν τη θανάτωση με αέρια και θανάτωναν με ένεση. Στα γκέττο θέριζαν οι ασθένειες και η πείνα. Ξερίζωσαν τους ανεπιθύμητους από τα σπίτια τους και από τη ζωή τους. Οι υγιείς στάλθηκαν στα στρατόπεδα εργασίας, οι ασθενείς στο θάνατο. Εκτέλεσαν και τους εβραίους της Λιθουανίας. (Σχόλιο: η μανία της καταστροφής και του θανάτου όσες προφάσεις κι αν χρησιμοποιήσει, ένα μόνο επιδιώκει, κι αυτό θα το κάνει: Απόλυτη καταστροφή και απέραντο θάνατο. Έχει σταθερό στόχο και σκοπό. Στο εσωτερικό και στο εξωτερικό).

Ισχυρίζονταν πως οι εβραίοι είναι κατώτερη φυλή. Σαν τη μελίγκρα στο τριαντάφυλλο. (Σχόλιο: Ο συμπλεγματικός βλέπει σαν σε καθρέφτη: Προβάλλει το είδωλό του πάνω στους άλλους).

Ό,τι και να έλεγαν, απέλαση, εργασία, ή περιορισμός, ένας ήταν ο σκοπός: η εξόντωση των εβραίων. (Σχόλιο: Απαρέγκλιτη η σταθερότητα του Γερμανού, ακόμη και στο κακό!).

Το Άουσβιτς δεν ήταν από πάντα γνωστό. Τραίνα ξεκίναγαν για το άγνωστο Αουσβιτς. Το φθάσιμον εκεί ήταν σημαντικός προορισμός. (Σχόλιο: πάλι καλά που δεν το διαφημιζαν, αλλά απλώς το κρατούσαν μυστικό και μυστήριο τόπο).

Μα σαν φτάνανε οι ταξιδιώτες των τραίνων αυτών βλέπανε έναν ανατριχιαστικό τόπο θανάτου. Με τις ψηλές καμινάδες και τους πυκνούς καπνούς των κρεματορίων. Σε φάλαγγες φτάνανε οι άνθρωποι, άντρες και γυναίκες. Οι ικανοί ξεχωρίζονταν για εργασία. Οι μάνες και τα παιδιά απ' ευθείας στο θάνατο. (Σχόλιο: Η αλήθεια δεν κρύβεται, όσο αποτρόπαιη και φριχτή κι αν είναι. Κι ο σκοπός τους διαρκής και απόλυτος: η εξόντωση των εβραίων και των άλλων μειονοτικών ομάδων).

Υπήρχανε τραίνα που είχανε για ταξιδιώτες μόνο παιδιά. Ετούτα κρατάγανε στα χεράκια τους ένα ψωμάκι, που σαν βγαίναν από το τραίνο αφήνανε -κατά διαταγήν- το ψωμάκι, και μετά απ' ευθείαςτα οδηγούσαν στον θάλαμο αερίων. (Σχόλιο: Μεγάλη φιλοσοφία, και υψηλόν το αίσθημα φιλανθρωπίας για τα πεινασμένα παιδάκια που τα χώρισαν από τους γονείς τους, προκειμένου να τα εκτελέσουν ήρεμα, χωρίς το σπαραγμό των μανάδων τους. Κι επί πλέον, τούτο το ψωμάκι ας μην πάει χαμένο! ο πεθαμένος δεν χρειάζεται φαΐ! Τί λεπτά αισθήματα, πριν από την εξόντωση! αλλά, είπαμε, η εξόντωση θα γίνει οπωσδήποτε. Όλα στην εντέλεια μελετημένα, χωρίς απώλειες, χωρίς περιττές φασαρίες! Τί δυστυχισμένες ψυχές σχεδιάσανε τούτο το θανατικό! θα βρούνε άραγε ποτέ τους ανάπαυση;)

Η εξόντωση (στο θάλαμο αερίων) γινόταν με το κλείσιμο κάθε πόρτας του θαλάμου. Το αέριο διαχυνόταν και ο γιατρός μετά από 10 λεπτά έλεγχε αν όλα είχαν τελειώσει. Τόσο απλά. Μετά γινόταν η αποτέφρωση των «σκουπιδιών»...(Σχόλιο: αν δεν ήταν και η επιστήμη στη μέση, θα αμφιβάλαμε πως κάτι θα μπορούσε να μην είχε μελετηθεί καλά. Τώρα όμως, είμαστε σίγουροι. Δυστυχώς, το ίδιο γίνεται και σήμερα: Επιστημονικά μας χρεώνουνε και μας υποτάσσουνε, φιλοσοφικά και με λεπτότητα κάνανε και την αλληλεγγύη επάγγελμα (όπως διάβασα κάπου τούτες τις μέρες). Πάντως, αυστηρά ελέγχουν την τήρηση και αξιολογούν την πορεία του στόχου τους.... Κι ωστόσο, οι ξένοι κι οι άστεγοι που μας πλημμυρίζουν, δικά τους καζάντια είναι, από τα όπλα που τους πουλήσανε, κι από τις συνωμοσίες που μαζί ή ενάντια στους άρχοντές τους κάνανε, και τώρα «σκουπίδια» εδώ θέλουνε να μας τους αφήσουνε, ή βόμβες στα σπίτια μας να τους βάλουνε).

Τότε ήτανε δύσκολος ο στόχος. Ομολογουμένως. Η Γερμανική ηγεσία έθεσε αυτόν τον στόχο από αγάπη προς τον Γερμανικό λαό. Και οι Γερμανοί τον έφεραν σε πέρας, στο βαθμό που αυτό ήταν εφικτό, χωρίς να βλάψουνε την ψυχή ή τον χαρακτήρα τους! (Σχόλιο: Αλλά σήμερα δεν είναι και τόσο δύσκολος! Γιατί σήμερα, πολλές χώρες φαίνεται πως ασπάστηκαν τούτο το πλάνο, και συμβάλλουν με όλες τους τις δυνάμεις. Από αγάπη ενώνουνε την εξουσία τους, από αγάπη για την εξουσία και την κυριαρχία. Κι ελπίζουνε πως θα τον φέρουνε σε πέρας το στόχο τους. Κι ό,τι κάνουνε, το κάνουνε χωρίς να βλάψουνε την ψυχή ή τον χαρακτήρα τους, γιατι πάντα τους τέτοιοι ήτανε. Τα θέλανε όλα για τον εαυτό τους. Για τους άλους θανατικό, φωτιά και καταστροφή).

                                             * * * * * * *
Η Γερμανία έγινε κομμάτια και θρύψαλα από τους αντιπάλους της. Αλλά οι Γερμανική πολιτική δεν άλλαξε επί της ουσίας.  'Η μπορεί, οι τιμωροί να ζήλεψαν την τόλμη, την αποκοτιά και το όραμα του τιμωρημένου! Επινόησαν μαζί του, λοιπόν, ένα παρόμοιο παιχνίδι, μ' εξυπνότερους τρόπους επικυριαρχίας, ώστε να παίξουν όλοι μαζί, και τούτη τη φορά, από την ίδια πλευρά.

Ιστορικά, έτσι γίνεται πάντα: Μωραίνει Κύριος όν βούλεται απωλέσαι.[Όποιος την καταστροφή των άλλων βάλει στο μυαλό του, τρελλαίνεται]. Αλλά για να το καταλάβει αυτό «ο βουλόμενος απωλέσαι» θα πρέπει να γνωρίζει «τον άνθρωπο», την «ύβρη», και την «Νέμεση». Και φαίνεται πως μερικοί είναι πολύ πίσω στο «μάθημα» ανθρωπογνωσία, μεταφυσική, πολιτεία και κοινωνία. Κι ας σχεδιάζουν αυτοκρατορίες. 

Σημείωση:
Ετούτο το σημείωμα γράφτηκε με αφορμή το βίντεο για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων που ανήρτησε στον ιστότοπό του ο Κ. Παπαχρήστου. 

Ακούγοντας την παρουσίαση, ένας παραλληλισμός του τότε με το τώρα- αυτομάτως μέσα μου καταγραφόταν- και σας τον παρουσιάζω σαν ένα διάλογο ανάμεσα στο χτές και στο σήμερα, ή σαν έναν πικρό κι ειρωνικό μονόλογο, για τα εγκληματικά και αποτρόπαια, αλλά μάταια και ακατάπαυστα παιχνίδια επικράτησης και απόκτησης ισχύος κι εξουσίας.

Ο Παππούς: Μνήμη Αγγελική και Ευθύφρων

Πλάτωνος, Ευθύφρων! Τί βιβλίο! Δεν είναι από τα ξακουστά, μα βρέθηκε εδώ, ανάμεσα σε τόσα πράγματα, λόγια, μνήμες, χαμόγελα! Παλιό, ξεφτισμένο, από το 1933. Ξεχωριστή και σπουδαία μετάφραση κι επιμέλεια. Βρέθηκε εδώ, και θυμίζει μια ψυχούλα, που χρόνια τώρα, σαν τέτοιες μέρες, πέταξε μακριά μας απροσδόκητα, εν μια ριπή.

Ο Παππούς -έτσι τον λέγαμε όλοι, αφ' ότου έγινε παππούς- είχε μελετήσει για όλα τα πράγματα. Φιλοσοφία, ψυχολογία, παιδαγωγική, ιατρικά και διατροφή, ποίηση, λογοτεχνία ελληνική και ξένη, αρχαία γραμματεία, πολιτικά κείμενα, ακόμα και τις Γραφές, και τόσα άλλα! Και τούτο έχει τεράστια σημασία, γιατί δεν ήταν αυτό που λέμε «άνθρωπος των γραμμάτων», δεν ήταν η μελέτη η δουλειά του, γιατί ήτανε άνθρωπος της ζωής και της βιοπάλης. Αλλά ήτανε τρόπος ζωής! γιατί ο Παππούς πίστευε -και σάρκωνε- την πνευματική, συνειδητή και ηθική ζωή του ανθρώπου, που πρέπει διαρκώς να αυτοελέγχεται και να ενημερώνεται.

Θυμόσοφος, φιλόσοφος, φιλομαθής και περίεργος, πληροφορημένος και ενήμερος, γλωσσομαθής, βιβλιόφιλος. Μα προ πάντων, Παππούς!

Γαλήνιος, ήρεμος, μακάριος, χαμογελαστός, και πάντα χαρούμενος με τα παιδιά! Τί συμβουλές για τα παιδιά, τί συμβουλές για τα εγγόνια του! Πόσα παιχνίδια είχε μαζί τους κάμει, πόσες χαρές και τι πανηγύρι οι συναντήσεις τους!

Πόσους είχε συνδράμει με τις γνώσεις και τις ικανότητές του, ιδιαίτερα στα δύσκολα χρόνια του μεγάλου σεισμού, που χαθήκανε τα πάντα μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας!

Εκείνες τις ώρες, τις τραγικές, και μετά, εκείνος στεκόταν να βοηθήσει και να προστατέψει, να εξυπηρετήσει, όσους γινόταν. Τη  μέρα εκείνη, σαν κοίταζε ανάμεσα στα ερείπια του σπιτιού του για να συμμαζέψει και να προστατέψει κάτι που ο σεισμός δεν τό'χε ολότελα καταστρέψει, είδε σ' ένα θραύσμα καθρέφτη, πως τα μαύρα μαλλιά του μέσα στις λίγες στιγμές του σεισμού και της καταστροφής είχανε γίνει κάτασπρα, κι ήταν μονάχα σαράντα χρονών!

Ο Παππούς, παρ' όλα αυτά, δεν τό' βαλε κάτω. Ήταν για όλα άξιος! Ικανός, δυνατός. Ήταν, γιατί η ζωή τον δίδαξε, από πολύ μικρόν. Και την πήρε στα χέρια του, όπου και να βρέθηκε. Εδώ -στο χωριό του και στην πόλη- ή στην Αίγυπτο.

Κι όταν εγώ μπήκα στη ζωή του, ήταν ένας άνθρωπος που πήρε αμέσως θέση στην καρδιά μου. Για το λόγο του, που ήταν αληθινός και πατρικός μαζί. Και για τη στάση του, σε όλα τα θέματα που μπορεί να μας ένωναν ή να μας χώριζαν, και που ποτέ δεν ήταν αρνητική ή εμπαθής, αλλά αντικειμενική και υπεύθυνη. Μου στάθηκε πάντα Πατέρας στοργικός, και φίλος, και χαιρόταν που ήμουνα η γυναίκα του γιού του.

22 χρόνια πριν.

Εκείνο το πρωΐ, ένα τηλεφώνημα, ματαίωσε την αναχώρηση των παιδιών για το σχολείο. Ο Παππούς, είχε χτυπήσει σε τροχαίο, έξω σχεδόν από το σπίτι του, και βρισκόταν στο νοσοκομείο.

Τί ταραχή! Ο μονάκριβος γιός του, βρέθηκε αμέσως κοντά του, μα ήταν -ήδη, από αμέσως- πολύ αργά!

Ένα σφοδρότατο χτύπημα από ταχύτατα κινούμενο αυτοκίνητο, κι η ψυχούλα, αμέσως, πέταξε!

Παππού! Παππού! Σ' αναζητούσαμε, όλοι μας. Πού να βρίσκεσαι τώρα! Έφυγες, χωρίς ν' αρρωστήσεις, χωρίς ένα ποτήρι νερό από τα χέρια μας, χωρίς την αγάπη και την φροντίδα μας! Μόνος στο δρόμο, εσύ που πάντα ερχόσουν για να μας δείς, να χαρείς και να καμαρώσεις τα εγγόνια σου, και να φύγεις, για να μη μας κουράσεις, να μη διακόψεις τη μελέτη μας, να μην ενοχλήσεις!

Αχ! Παππού, δεν μπορώ να το ξεχάσω που έφυγες, και συχνά τα μάτια μου καίνε, πλημμυρισμένα από δάκρυα πόνου κι αναζήτησης. Γιατί ήμουν μικρή σαν σε γνώρισα και παιδί σου με πήρες, τόσα και τόσα με έμαθες, με συμβούλεψες, με παρηγόρησες, με καμάρωσες, με βοήθησες. Πώς να ξεχάσω και στ' όνειρο, που σε συνάντησα,  θλιμμένη, κλαμένη -και πεθαμένο- σε ρώτησα: «Αχ! Παππού, γιατί έφυγες έτσι ξαφνικά;» Πάντα σου σοφός, ήρεμος, γαλήνιος, «άνθρωπος εν γνώσει του ανθρωπίνου του», χαμογελαστός μου απάντησες, μέσα στο όνειρο, σαν να ήσουν μπροστά μου: «Αυτά τα πράγματα παιδί μου, δεν τ' αποφασίζουμε εμείς!», γέρνοντας μ' ένα χαμόγελο το κεφάλι σου στο πλάϊ. Αλησμόνητος, ακόμη και στ' όνειρο!

Ευθύφρων! Υπήρξες πάντα Παππού, και έμφρων. Ποτέ σου δεν στάθηκες άφρων!

Κι εγώ τώρα διαβάζω τον Ευθύφρονα, που ανάμεσα στα βιβλία σου βρήκα. Τον διάλογο «Ευθύφρονα», που ερωτήματα βάζει για τη ζωή και τον άνθρωπο, για τη γνώμη, την κρίση, τη δίκη και την τιμωρία. Τις εξουσίες ελέγχου και τα όρια.

Ζητήματα που πάντα σκεφτόσουν, και πάντα ζητούσες να βρεις την αιτία, το μέτρο και τον λόγο. Γιατί φιλοσοφούσες την ζωή και ζούσες την φιλοσοφία μέσα από όσα σάρκωνες για όλους μας.

Οι προσευχές μας, ας πληροφορούνε,  Παππού, την αγνή σου ψυχούλα, που τόσο μας αγαπούσε, για εμάς εδώ, και πρέσβευε από τους ουρανούς, να συντρέξει την πατρίδα μας ο Κύριος, γιατί ζούμε σε πολύ δύσκολους, κι απρόβλεπτους καιρούς.

Η Υπαπαντή

 

Μεγάλη μέρα ξημερώνει. Η Υπαπαντή του Κυρίου.

Την είπανε συνάντηση του παλαιού ανθρώπου με τον νέο. Συνάντηση του Νόμου (των προφητών και του νόμου Μωυσή) με τον Λόγο-Σωτήρα.

Κι οι κοινωνίες μας σήμερα προσπαθούν να καταργήσουν τον νέο άνθρωπο, τον άνθρωπο που άκουσε τον Λόγο του Κυρίου και εναγωνίως μηχανεύονται τρόπους για να διατηρηθεί μέσα μας ο παλαιός άνθρωπος.

Ο άνθρωπος του ανεξέλεγκτου πάθους, της αυθαιρεσίας, της ιδιοτελούς εξουσίας και της άρνησης του Θεού. Ο άνθρωπος που αναζητά ευκαιρία και μηχανεύεται τρόπους εκμετάλλευσης του συνανθρώπου του και των αδυναμιών του, της κουφότητος και της ευηθείας του.

Κι ακόμη χειρότερα: εναγωνίως προσπαθούν για να διατηρηθεί μέσα μας ο παλαιός άνθρωπος που συνωμοτεί με ομοίους του για τον όλεθρο όλων των άλλων.

Και για το σκοπό αυτόν παρακινούνται και ξεσηκώνονται μυριάδες φωνές, για να κακολογήσουν, να υβρίσουν, και να γελοιοποιήσουν κάθε έναν που θέλει να ανήκει στην κατηγορία του νέου, μετά Χριστόν, ανθρώπου.

Και το κάνουν χωρίς διάκριση, χωρίς αίσθηση του μέτρου και του ορίου, χωρίς επίγνωση των ορίων του ανθρώπου. Διάχυτη είναι μάλιστα στο λεξιλόγιό τους η προσωπική προσβολή, σαν να χάθηκε και το παραμικρό ίχνος σεβασμού τους προς συνομιλούντα πρόσωπα, και κάθε ίχνος από την πολιτική ορθότητα που οι ίδιοι ευαγγελίζονται σε άλλες περιπτώσεις.

Η ελευθερία του λόγου κάποιων, ως δημοκρατικό αξίωμα, έχει γίνει το όργανο επιβολής (σε άλλους) της σιωπής.

Το ίδιο κι η ελευθερία της πίστης. Αυτή έχει συντελέσει στο να αδειοδοτηθούν άπιστοι για την καταπολέμηση της πίστης κάποιων, που δέχτηκαν τον Ευαγγελικό λόγο.

Οι μέρες μας είναι γεμάτες εγωϊσμό, πρόσχημα, ψέμμα και άρνηση. Στην πολιτική, την οικονομία, την Διοίκηση, τις Διεθνείς Σχέσεις.

Πολλάκις η πρόσληψη στη δουλειά αποτελεί πολιτική δοσοληψία, κι η διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας αφίεται για το μέλλον. Τα αφήνουμε να γίνουν ενήλικες για να επιλέξουν μόνα τους το σύστημα αξιών που θα διαλέξουν για να ζήσουν. Μεγαλύτερο πνευματικό ρήγμα δεν θα μπορούσε να γεννήσει ο ανθρώπινος εγκέφαλος!

Περιφρονώντας κάθε λογική και μέθοδο διαπαιδαγώγησης, ορισμένα «λαμπερά μυαλά της αποδόμησης» εισηγούνται ως προνομιούχο, μοντέρνα και κατάλληλη μέθοδο διαπαιδαγώγησης των παιδιών την εξής: να αφήσουν (εγκαταλείψουν) οι γονείς τα παιδιά τους, ελεύθερα (δηλαδή με άδεια κεφάλια και άχρηστα σώματα, και κυρίως με τις ψυχές τους περιφρονημένες από τη γονική στοργή και την τρυφερότητα, από τη μέριμνα και την καλλιέργεια), μέχρι να φτάσουν ενήλικες πια (άξεστοι κι αγροίκοι, κενοί, εγωπαθείς, ίσως κι εγκληματίες, ή ενήλικα ζόμπι, παιδιά της τηλεόρασης και των burgers, των ναρκωτικών και των ποτών, του αχαλίνωτου σεξ, της παιδοκομίας του μεγάλου αδελφού, των -διαφημιζόμενων- γλυκισμάτων και με απόθεμα επιθυμιών από πλασματικές -λόγω διαφήμισης- ανάγκες για αυτοκίνητα, κινητά, γυναίκες κι άντρες για ασύδοτη σεξουαλική ζωή, κλπ.) να διαλέξουν ένα κάποιο κοσμοσύστημα αρχών και αξιών!

Υπάρχει περίπτωση κάποιος πνευματικά και ψυχικά εγκαταλελειμένος να ανακαλύψει πάνω στην ενηλικίωσή του την αρετή; Και τί ζωή χωρίς αυτήν-έστω εξ ακοής-  θα κάμει;

Ο δήθεν σεβασμός του παιδιού που μονάχο του θα αποφασίσει -όταν μεγαλώσει- πώς θα ζήσει, το σύστημα αρχών και αξιών που αυτό θα ανακαλύψει και θα υιοθετήσει, δεν είναι παρά η χειροπιαστή απόδειξη πως εμείς οι ίδιοι δεν καταφέραμε να έχουμε για να του προσφέρουμε κανένα αξιοσέβαστο σύστημα αξιών.

Είναι που εμείς ζούμε παράλληλα σε πολλά συστήματα, και κάθε φορά χρησιμοποιούμε κι επιχειρηματολογούμε στη βάση του συστήματος που εξυπηρεί τις συγκεκριμένες απαιτήσεις και ανάγκες μας.

Ή είναι που εμείς, αδιάφοροι για το αύριο, επιζητούμε απλώς την επιούσια καλοπέρασή μας, χωρίς έγνοιες και σκοτούρες, μακριά από μάταιους κόπους κι αγωνίες για το μικρό μας το παιδάκι. Και θεωρούμε πως η πληρωμένη baby-sitter ή η καλή πορεία των επιχειρήσεών μας αρκεί για τη ζωή του παιδιού μας.

Αν ο άνθρωπος που γεννιέται, δεν εισαχθεί σε ένα σύστημα αξιών (για παράδειγμα στο σύστημα αξιών με τις οποίες εμφορούνται οι γεννήτορές του), με ποιόν τρόπο αυτός θα μάθει να σέβεται, να υπηρετεί, να δημιουργεί, να συμβάλει; 'Η μήπως θα γεννηθεί και θα είναι Θεός;

Ο άνθρωπος που γεννιέται θα πρέπει να διδαχθεί και τον έλεγχο και τα όρια, θα πρέπει να δεχθεί την αγάπη και τη μέριμνά μας, για να αναπτύξει τις ελευθερίες και τις δυνάμεις του, τις ικανότητες και τις φιλοδοξίες του. Εμείς, απλώς πρέπει να βρούμε εκείνο τον τρόπο που θα ταιριάζει στην τρυφερή ψυχούλα, για να του προσφέρουμε αυτή τη γνώση. Και θα διδάξουμε με το παράδειγμά μας. Το πρώτο μάθημα ας είναι ο δικός μας σεβασμός για τις ανάγκες του, κι ο δικός μας κόπος, η δική μας παρουσία και αγάπη.

                            * * * * * * *

Για τις σημερινές μου σκέψεις με ενθάρρυνε ένας «Λαμπριάτικος Ψάλτης». Που δεν ήτανε, παρά μέσα σε ένα διήγημα του Παπαδιαμάντη.

Ο μεγάλος Λογοτέχνης μας, στον πρόλογο του διηγήματός του αυτού, αναφέρεται σε μερικές πολύ σημαντικές -ακόμη και σήμερα- όψεις, για τις συγγραφικές επιλογές. Απολαύστε το απόσπασμα του διηγήματος:

ΛΑΜΠΡΙΑΤΙΚΟΣ ΨΑΛΤΗΣ

Ἐὰν ὁ ἥρως τοῦ παρόντος διηγήματος ἦτο αὐτούσιος ὁ γράφων, τότε ὁ ἐπὶ κεφαλῆς τίτλος θὰ εἶχε μᾶλλον τροπικὴν καὶ ἀλληγορικὴν σημασίαν. Διότι, ναὶ μέν, εὐδοκίᾳ τῆς θείας Προνοίας, εἶναι ἀληθὲς ὅτι καὶ χάρις εἰς τὴν φιλάδελφον προθυμίαν τοῦ χωρικοῦ καὶ ἀρχοντικοῦ φίλου μου κὺρ Γιάννη Πεντελιώτου, ἀξιοῦμαι σχεδὸν κατ᾽ ἔτος ἀνελλιπῶς, κατὰ τὰς περιδόξους ταύτας ἡμέρας, νὰ συμψάλλω ἐναμίλλως μετ᾽ αὐτοῦ, ὑποβαστάζοντος διὰ τῆς χειρὸς τὰ γυαλιά του, ἀγαπῶντος τὸ πολίτικον ὕφος, παρατείνοντος ἐπ᾽ ἄπειρον τὰ μουσικὰ κῶλα καὶ τὰς καταλήξεις του, εἰς τὸν μικρὸν ἀγροτικὸν ναΐσκον τοῦ χωρίου Θ. ὅπου μυροβολεῖ ἑλισσόμενον εἰς κυανοῦς στεφάνους τὸ μοσχολίβανον, περιβάλλον ὡς διὰ φεύγοντος πλαισίου τοὺς ἀκτινωτοὺς στεφάνους καὶ τὰς σεμνὰς ὄψεις τῶν ἁγίων, καὶ ὅπου μὲ τὰς κεντητὰς ποδιάς των καὶ τὰ λευκὰ κολόβια αἱ νεαραὶ χωρικαὶ προσέρχονται φέρουσαι ἀγκαλίδας ρόδων καὶ ἴων καὶ θημωνίας ὅλας δενδρολιβάνου, καταφορτώνουσαι μὲ λόφους ἀνθέων τὸν πενιχρὸν ἐπιτάφιον, μὴ ἔχοντα ἀνάγκην ἄλλης πολυτελείας. Ἐκεῖ εἰσβάλλει οὐλαμὸς ὅλος αὐτοσχεδίων ψαλτῶν, κρατούντων ἀνὰ ἓν φυλλάδιον τοῦ ἐπιταφίου εἰς τὴν χεῖρα, οἵτινες φιλοτιμοῦνται νὰ ψάλλωσιν ἐν σπαρακτικῇ παραφωνίᾳ τὰ ἐγκώμια, καταστρέφοντες διὰ κωμικῶν σφαλμάτων καὶ τὰς ὀλίγας λέξεις, ὅσαι εἶναι ὀρθῶς τυπωμέναι εἰς τὰ φυλλάδια ἐκεῖνα.

Χωρὶς νὰ εἶμαι κύριον μέρος τοῦ αὐτοσχεδίου τούτου χοροῦ, ὀφείλω νὰ ὁμολογήσω ὅτι, καίτοι προσπαθῶν νὰ συμψάλλω ὑποφερτὰ κάπως μὲ τὸν ἀρχοντικὸν καὶ πρόθυμον φίλον μου, οὐχ ἧττον ὑστερῶ αὐτοῦ κατὰ πολλά, καὶ διὰ τοῦτο ἐπεκαλέσθην ἐν ἀρχῇ, ὡς ἐπιείκειαν ἐκ μέρους τοῦ ἀναγνώστου, τὴν τροπικὴν τοῦ τίτλου ἐκδοχήν, καθ᾽ ὃν δηλ. τρόπον εἰς ὅλους τοὺς ναούς, παρουσιάζονται κατὰ τὰς ἡμέρας ταύτας πολλοὶ τέως ἄγνωστοι, μουσόληπτοι ἐκ τοῦ παραχρῆμα, λαμπριάτικοι ψάλται, οὕτω καὶ ὁ γράφων, ἐνῷ καθ᾽ ὅλον τὸν ἄλλον χρόνον σιωπᾷ, παρουσιάζεται, δὶς τοῦ ἔτους οὗτος, τὰ Χριστούγεννα καὶ τὸ Πάσχα, κατ᾽ ἀποκοπὴν διηγηματογράφος. Τὸ πρᾶγμα ἤρχισε νὰ γίνεται κάπως φορτικόν, καὶ πολλοὶ μὲν ἐσκανδαλίσθησαν, τινὲς δὲ καὶ τὸ ἀπεδοκίμασαν. Ἀρκοῦσι τόσαι ἄλλαι μανίαι, τόσοι ξενισμοί. Ἡμεῖς δὲν εἴμεθα Ἄγγλοι οὔτε Ἀμερικάνοι. Μὴ μᾶς σκοτίζῃς καὶ σύ. Πόθεν ἔλαβες ἀφορμὴν νὰ ὑποθέσῃς ὅτι τὸ κοινὸν θέλγεται ἀπὸ τὰς ἀναμνήσεις σου ἢ συγκινεῖται ἀπὸ τὰ αἰσθήματά σου; Τὸ ἔκαμες μίαν φορὰν ἢ δύο. Ἀρκεῖ. Παῦσε πλέον. Δὲν βλέπεις ὅτι τὸ αἰώνιον θέμα σου ἐξηντλήθη, καὶ ὅτι εὑρίσκεσαι εἰς τὴν ἀνάγκην νὰ προσπαθῇς βίᾳ νὰ παρουσιάσῃς ἁπλῆν παραλλαγὴν κατ᾽ ἔτος;

Ἐν πρώτοις, καλὸν θὰ ἦτο νὰ διακρίνωμεν ὅ,τι εἶναι πράγματι ξενισμὸς ἀπὸ ὅ,τι δύναται νὰ εἶναι, ἐκ τῆς φύσεως τῶν πραγμάτων, κοινὸν εἰς πάντα τὰ ἔθνη. Λόγου χάριν, τὸ νὰ ἐκδίδωνται τὰ περιοδικὰ κατὰ Σάββατον ἢ Κυριακὴν εἶναι ξενισμός; Τὸ νὰ δημοσιεύουν αἱ πολιτικαὶ ἐφημερίδες φιλολογικωτέραν ὕλην κατὰ Κυριακήν, εἶναι ξενισμός; Ἑνὶ λόγῳ, τὸ νὰ σχολάζῃ τις κατὰ τὰς ἑορτὰς ἀπὸ τῆς τύρβης τοῦ κόσμου, ὡς καὶ ἀπὸ τῆς ἀναγνώσεως ἄρθρων πολιτικῶν, καὶ νὰ αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκην ἁβροτέρας, τερπνοτέρας, ἀκοπωτέρας ἀναγνώσεως εἶναι ξενισμός; Ἔστω, ἀλλὰ δύνασαι νὰ δημοσιεύῃς ἐν ἡμέραις ἑορτῶν διηγήματα ἢ περιγραφάς, χωρὶς νὰ κάμνῃς ποσῶς λόγον περὶ τῶν Χριστουγέννων καὶ τοῦ Πάσχα.

Ἰδοὺ λοιπὸν ποῖον τὸ αἴτιον τῆς δυσφορίας των ― καὶ πόσον ἀφελῶς τὸ ὁμολογοῦσι… τὸ ἐξωτερικεύουσι. Νὰ φιλοξενηθῇς ἡγεμονικῶς εἰς τὰ μέγαρα μεγάλου ἄρχοντος, καὶ νὰ μὴ προπίῃς εἰς τιμὴν τοῦ οἰκοδεσπότου! Νὰ ἀπολαύσῃς (ξενίας δεσποτικῆς καὶ ἀθανάτου τραπέζης) καὶ νὰ μὴ ἀποδώσῃς εὐχαριστίαν εἰς τὸν ἑστιάτορα! Ἀλλ᾽ εἰς τὰ διηγημάτια, ὅσα ἐδημοσίευσα κατὰ καιροὺς ὁ ὑποφαινόμενος τὰ Χριστούγεννα ἢ τὸ Πάσχα ἐνεπνεύσθην, ἀληθῶς, ἀπὸ τὰς ἀναμνήσεις μου καὶ τὰ αἰσθήματά μου, τὰ ὁποῖα θέλγουσι καὶ συγκινοῦσιν ἐμὲ αὐτόν ― ἴσως καὶ ὀλίγους ἐκλεκτοὺς φιλαναγνώστας. Ὅτι δὲ τοιοῦτοι ὑπάρχουσιν, ἀποδεικνύεται ἐκ τούτου, ὅτι δύο τῶν ἐφημερίδων, αἱ κορυφαῖαι τῆς πρωτευούσης, ὡς καὶ τὸ μονάκριβον περιοδικόν, δεξιοῦνται τὰ ἑορτάσιμα διηγημάτια τῶν ἡμερῶν τούτων. Ἔπειτα οὐδαμοῦ σχεδὸν θὰ εὕρητε ὅτι ἐπεζήτησα βεβιασμένην θέσιν ἢ πλοκήν, ὅπως γαλβανίσω τὴν περιέργειαν τοῦ ἀναγνώστου. Ὅπου γίνεται λόγος περὶ ξενιτευμένων, οἵτινες ἐπιστρέφουσι μετὰ μακρὰν ἀπουσίαν ἢ στέλλουσι γράμματα μετὰ ὑλικῆς παρηγορίας εἰς τοὺς οἰκείους, ταῦτα ὅλα βασίζονται ἐπὶ τῆς πραγματικότητος, καθόσον ὅλοι οἱ ζήσαντες εἰς παραθαλασσίους καὶ ναυτικοὺς τόπους τῆς Ἑλλάδος κάλλιστα γνωρίζουσιν ὅτι, κατὰ τὰς παραμονὰς ἰδίως τῶν ἑορτῶν, πολλοὶ ξενιτευμένοι, ἐνῷ συνήθως φαίνονται ψυχροὶ καὶ ἀπεσκληρυμμένοι τὸν φλοιόν, αἴφνης ἐνθυμοῦνται τοὺς οἰκείους των, καὶ ἢ ἐπιστρέφουσιν εἰς τὰς πατρίδας, ἢ ἂν αὐτοὶ κωλύωνται ὑπὸ φιλοτιμίας νὰ κατέλθωσιν εὐπροσώπως, ὄχι σπανίως ἀποστέλλουσι παραμυθίαν εἰς τὰς γηραιὰς μητέρας καὶ τὰς ἀδελφάς των. Ἐν ἄλλοις γίνεται λόγος περὶ τῶν κοινωνικῶν καὶ οἰκογενειακῶν ἐθίμων τῶν σχετιζομένων μὲ τὰς ἑορτάς, καὶ ἀλλαχοῦ πάλιν ἡ ἀσθενὴς πλοκὴ στρέφεται περὶ νεωτεριστικόν τι καὶ φθοροποιὸν ἔθιμον. Τί τὸ ἀπίθανον εἰς ὅλα ταῦτα;

Ἀλλὰ τὰ πλεῖστα τῶν ὑπ᾽ ἐμοῦ γραφέντων ἑορτασίμων διηγημάτων ἔχουσιν, ἂς μοῦ ἐπιτραπῇ ὁ λατινικὸς ὅρος, a priori* τὴν ὑπόθεσιν, εἶναι δηλαδὴ μᾶλλον θρησκευτικά. ― Ποίαν χάριν, σᾶς παρακαλῶ, ποίαν δύναμιν ἢ πρωτοτυπίαν θὰ εἶχε τὸ νὰ λάβῃ τις τὸν κόπον νὰ περιγράψῃ λεπτομερῶς πῶς χωρικὸς ἱερεὺς ἀπῆλθε νὰ λειτουργήσῃ εἰς ἐξωκκλήσιον, χάριν μικρᾶς κοινότητος ἀγροίκων ἢ βοσκῶν, ποῖοι καὶ πόσοι μετέσχον τῆς πανηγύρεως, καὶ ποῖά τινα ἦσαν τὰ ἤθη τῶν πανηγυριστῶν; Τοῦτο θὰ ἦτο ὅλως εὐτελὲς καὶ ταπεινόν, κατὰ τὴν γνώμην τῶν κριτικῶν. Τὸ νὰ γράψῃ τις, ὅτι γηραιὸς ἀνὴρ ἐφόνευσε τὴν συμβίαν του, κατ᾽ αὐτὴν τὴν ἡμέραν τῶν Χριστουγέννων ―χωρὶς μήτε ὁ ἀναγνώστης μήτε ὁ συγγραφεὺς νὰ ὑποπτεύωσι κἂν διατί τὴν ἐφόνευσε―, τοῦτο εἶναι ὑψηλὸν καὶ πολυτελές, κατὰ τὴν ἐκτίμησιν μερικῶν. Μετὰ τοιοῦτον ἔγκλημα κατ᾽ αὐτὴν τὴν ἁγίαν ἡμέραν, τὸ θέμα ἐξηντλήθη, καὶ ὅλα τὰ Χριστουγεννιάτικα καὶ τὰ πασχαλινὰ διηγήματα δὲν πρέπει πλέον νὰ βλέπωσι τὸ φῶς.

Μὴ θρησκευτικά, πρὸς Θεοῦ! Τὸ Ἑλληνικὸν Ἔθνος δὲν εἶναι Βυζαντινοί, ἐνοήσατε; Οἱ σημερινοὶ Ἕλληνες εἶναι κατ᾽ εὐθεῖαν διάδοχοι τῶν ἀρχαίων. Ἔπειτα ἐπολιτίσθησαν, ἐπροώδευσαν καὶ αὐτοί. Συμβαδίζουν μὲ τἆλλα ἔθνη. Ποίαν ποίησιν ἔχει τὸ νὰ γράψῃς ὅτι ὁ Χριστὸς «δέχεται τὴν λατρείαν τοῦ πτωχοῦ λαοῦ», καὶ ὅτι ὁ πτωχὸς ἱερεὺς «προσέφερε τῷ Θεῷ θυσίαν αἰνέσεως»; Καὶ νὰ περιγράφῃς τὸ ἐσωτερικὸν τοῦ ναΐσκου, μὲ τὰς νυσταλέας κανδήλας καὶ τὰς ἀμαυρὰς μορφὰς τῶν Ἁγίων ὁλόγυρα! Δὲν τὰ ἐννοοῦμεν ἡμεῖς αὐτά. Ἡμεῖς θέλομεν διήγημα, τὸ ὁποῖον νὰ εἶναι ὅλον ποίησις, ὄχι πεζὴ πραγματικότης. Σὺ δὲ πῶς τολμᾷς νὰ γράφῃς, ὁμιλῶν περὶ Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου, καρφωμένου εἰς τὸν τοῖχον ἀπὸ τὴν λόγχην τοῦ Ἁγ. Μερκουρίου, τοιαύτην βλάσφημον φράσιν: «Πελιδνὸς ὁ παράφρων τύραννος…»; Ὅταν συγγραφεὺς ἄλλος, καὶ ἄλλης περιωπῆς δημοσιεύσας πρὸ ἐτῶν ἱστορικοφανταστικὸν δρᾶμα, προέτασσε χυδαῖα ἀληθῶς προλεγόμενα, δι᾽ ὧν ὕβριζε βαναύσως τὴν θρησκείαν τῶν πατέρων του ― τότε οὐδεὶς λόγος ἦτο ὅπως σκανδαλισθῇ τις, διότι τὸ πρᾶγμα ἦτο τῆς μόδας. Ἀλλὰ σύ, νὰ τολμᾷς νὰ ἐκφράζεσαι μὲ τοιαύτην ἀσεβῆ γλῶσσαν περὶ τοῦ Ἰουλιανοῦ ἐκείνου, τοῦ Παραβάτου ἢ Ἀποστάτου καλουμένου ― ἡ θρασύτης ὑπερβαίνει πᾶν ὅριον. Καὶ ὅμως ὁ σοφὸς ἐπικριτὴς δὲν ἐνόησεν ὅτι ἡ φράσις ἦτο ἐξ ἀντικειμένου, ὅπως λέγουσιν αὐτοί· ἀπέδιδε δηλ. διὰ λέξεων τὰ χρώματα τοῦ ζωγράφου· καὶ ὅτι πᾶν ζήτημα περὶ τῶν δοξασιῶν τοῦ γράφοντος (ὅστις ἐν τούτοις δὲν ἀρνεῖται ὅτι συμμερίζεται τὴν γνώμην τοῦ Βυζαντινοῦ τοιχογράφου) παρέλκει ὅλως.

Διὰ νὰ δώσωμεν πέρας εἰς τὸ προοίμιον αὐτό, θὰ εἴπωμεν μὲ δύο λέξεις ὅτι: Τὸ σημερινὸν ἔθνος δὲν ἐπῆγε, δυστυχῶς, τόσον ἐμπρός, ὅσον λέγουν αὐτοί. Τὸ ἔθνος τὸ ἑλληνικόν, τὸ δοῦλον τοὐλάχιστον, εἶναι ἀκόμη πολὺ ὀπίσω, καὶ τὸ ἐλεύθερον δὲν δύναται νὰ τρέξῃ ἀρκετὰ ἐμπρός, χωρὶς τὸ ὅλον νὰ διασπαραχθῇ, ὡς διασπαράσσεται, φεῦ! ἤδη. Ὁ τρέχων πρέπει νὰ περιμένῃ καὶ τὸν ἑπόμενον, ἐὰν θέλῃ ἀσφαλῶς νὰ τρέχῃ· ὁ ἐλεύθερος πρέπει νὰ βοηθῇ τὸν δεσμώτην ἢ πρέπει νὰ τὸν ἀνακουφίζῃ. Ὅσον παρέρχεται ὁ χρόνος, τόσον τὸ ἐλεύθερον ἔθνος καθίσταται οἴμοι! ἀνικανώτερον ὅπως δώσῃ χεῖρα βοηθείας εἰς τὸ δοῦλον ἔθνος. Ἄγγλος ἢ Γερμανὸς ἢ Γάλλος δύναται νὰ εἶναι κοσμοπολίτης ἢ ἀναρχικὸς ἢ ἄθεος ἢ ὅ,τιδήποτε. Ἔκαμε τὸ πατριωτικὸν χρέος του, ἔκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα εἶναι ἐλεύθερος νὰ ἐπαγγέλλεται, χάριν πολυτελείας, τὴν ἀπιστίαν καὶ τὴν ἀπαισιοδοξίαν. Ἀλλὰ Γραικύλος τῆς σήμερον, ὅστις θέλει νὰ κάμῃ δημοσίᾳ τὸν ἄθεον ἢ τὸν κοσμοπολίτην, ὁμοιάζει μὲ νᾶνον ἀνορθούμενον ἐπ᾽ ἄκρων ὀνύχων καὶ τανυόμενον νὰ φθάσῃ εἰς ὕψος καὶ φανῇ καὶ αὐτὸς γίγας. Τὸ ἑλληνικὸν ἔθνος, τὸ δοῦλον, ἀλλ᾽ οὐδὲν ἧττον καὶ τὸ ἐλεύθερον, ἔχει καὶ θὰ ἔχῃ διὰ παντὸς ἀνάγκην τῆς θρησκείας του.

Τὸ ἐπ᾽ ἐμοί, ἐνόσῳ ζῶ καὶ ἀναπνέω καὶ σωφρονῶ, δὲν θὰ παύσω πάντοτε, ἰδίως δὲ κατὰ τὰς πανεκλάμπρους ταύτας ἡμέρας, νὰ ὑμνῶ μετὰ λατρείας τὸν Χριστόν μου, νὰ περιγράφω μετ᾽ ἔρωτος τὴν φύσιν καὶ νὰ ζωγραφῶ μετὰ στοργῆς τὰ γνήσια ἑλληνικὰ ἤθη. Ἐὰν ἐπιλάθωμαί σου, Ἱερουσαλήμ, ἐπιλησθείη ἡ δεξιά μου, κολληθείη ἡ γλῶσσά μου τῷ λάρυγγί μου, ἐὰν οὐ μή σου μνησθῶ.

Μπορείτε να Διαβάστε όλο το διήγημα από εδώ