Μ. Μητσάκη: Το φίλημα [Μνήμη Παπαφλέσσα]

…Εἰς τό Μανιάκι, ἐπί τῆς κορυφῆς τοῦ λόφου, ἐκ τῶν τριακοσίων μαχητῶν δέν ἀπέμεινεν οὔτε εἷς ζωντανός.

Ὁ ἥλιος, προβάλλων ἀπό τάς χιόνας τῶν βουνῶν, τούς ἐχαιρέτισεν ὀρθίους ὅλους.

Ἐφώτισε τάς λευκάς φουστανέλλας. Ἐχάιδευσε τάς μαύρας κόμας των. Ἀπήστραψεν εἰς τούς φλογερούς ὀφθαλμούς των. Ἐχρύσωσε τάς λαβάς τῶν ὅπλων των. Καί τώρα, δύων ἐκεῖ κάτω, μέσα εἰς τό πέλαγος, τούς ἀποχαιρετίζει λυπημένος νεκρούς, σκορπισμένους ἐπάνω εἰς τό χῶμα. Καί χάνεται ἀργά – ἀργά καί σβήνει, ὡσάν νά θέλῃ νά ρίψῃ ἀκόμη τελευταῖον βλέμμα πρός τούς γενναίους.

Ὅλην τήν ἡμέραν, ἄσιτοι καί ἄποτοι, ἐπάλαισαν πρός τήν θύελλαν τῶν ἐχθρικῶν σφαιρῶν, ἀντέστησαν εἰς τήν χάλαζαν τῶν βομβῶν. Κατῄσχυναν τήν βροχήν τῶν μύδρων. Ἐχλεύασαν τήν ὁρμήν τῆς ρομφαίας καί τήν βίαν τῆς λόγχης. Ἀφοῦ ἔφαγον τήν πυρίτιδα μέ τήν φούκταν· ἀφοῦ καί τό τελευταῖον σπυρί της ἐσώθη εἰς τάς παλάσκας των· ἀφοῦ ἐρραγίσθη καί τοῦ τελευταίου ὅπλου των ἡ κάννη· ἀφοῦ καί τό τελευταῖον γιαταγάνι ἔσπασεν εἰς τάς χεῖρας των, ἔπεσαν. Ἄψυχοι ναί, ἡττημένοι ὄχι.

Καί εἰς τό μέσον αὐτῶν ὁ Παπαφλέσσας, ὁ πρῶτος ἀρχίσας τήν σφαγήν καί τελευταῖος σταματήσας, εὑρίσκετο ἐξηπλωμένος μέ πλατεῖαν πληγήν ἐπί τοῦ στήθους. Κρατεῖ ἀκόμη μέ σφιγκτά δάκτυλα τό θραυσμένον καί αἱμοστάζον γιαταγάνι του.

Καί ὁ Αἰγύπτιος ἀναβαίνει μέσῳ τοῦ καλπασμοῦ τῶν ἵππων καί τοῦ ἤχου τῶν τυμπάνων καί σαλπίγγων, ἐνῷ τα μισοφέγγαρα ἀστράπτουν ἐπί τοῦ καθαροῦ ὁρίζοντος τῆς δύσεως. Ἐπί τῆς ὑγρᾶς ἐκ τῶν αἱμάτων γῆς οἱ Ἄραβες βαδίζουν μέ πολύν κόπον καί τά πέταλα τῶν ἀλόγων γλιστροῦν. Ἀλλ’ ἡ χαρά διά τήν ἀνέλπιστον νίκην εἶναι τόση, ὥστε φέρει αὐτούς ταχεῖς πρός τόν ἀνήφορον, ταχεῖς αὐτούς εἰς τήν ράχιν.

Ἤδη ὁ ἀρχηγός των ἔφθασεν εἰς τήν κορυφήν τοῦ λόφου· ἀνέβη, καί ἐκεῖ ἐστάθη. Περιέφερε τό βλέμμα. Ἐκοίταζε τό κοκκινίσαν ἔδαφος, τό ὁποῖον πίνει λαιμάργως τό αἵμα τῶν ἀνδρείων. Παρετήρησε τόν ἀνερχόμενον στρατόν.
Εἶδε τούς πεσόντας. Καί μέ ἀνοικτόν τό ὄμμα ἀναμετρεῖ τούς ὑψηλούς κορμούς των καί τά εὐρέα στέρνα των, τά μέτωπά των τά ἀγέρωχα.

– Κρῖμα νά χαθοῦν τέτοιοι λεβέντες, συλλογίζεται.

Καί βλέπει πέριξ, βλέπει θαυμάζων, βλέπει ἀπορῶν, ὡσάν νά μή πιστεύῃ ὅτι ἐχάθησαν τοιοῦτοι ἄνδρες. Φαίνονται ὡσάν νά κοιμῶνται μόνον, διά νά ἐξυπνήσουν πάλιν φοβερώτεροι.

– Ποιός εἶναι ὁ Παπαφλέσσας;

Οἱ ὁδηγοί του ἔσπευσαν, ἔδειξαν τό πτῶμα, περιβρεχόμενον ἐκ τοῦ ἱδρῶτος τοῦ ἀγῶνος, μέ κατερρακωμένα τά φορέματα, μαῦρον ἀπό τόν καπνόν.

– Σηκῶστε τον, πάρτε τον… πλύντε τον… Πλύντε τό παλληκάρι…

Δύο ἄνδρες ἔλαβον αὐτόν ἀπό τῶν μασχαλῶν, τόν ἐσήκωσαν, τόν ἔστησαν ἐπάνω εἰς τούς πόδας του καί ἐβάδισαν διευθυνόμενοι πρός τήν πλησίον πηγήν. Ἐκεῖ τοῦ ἔπλυναν τάς χεῖρας καί τό πρόσωπον. Τόν ἐκαθάρισαν ἀπό τόν πηλόν καί τόν ἱδρῶτα καί ἀπό τόν κονιορτόν. Τόν ἐσπόγγισαν, ἐτακτοποίησαν τά σχισμένα του ἐνδύματα καί ἐγύρισαν ὀπίσω φέροντες αὐτόν.

– Στῆστε τον ἐκεῖ ἀπό κάτω.

Οἱ ἄνδρες, κρατοῦντες αὐτόν ἑκατέρωθεν, ἐπροχώρησαν πρός τό δένδρον πού τούς ἔδειξεν ὁ Ἰμπραήμ, τόν ἀπέθεσαν παρά τήν ρίζαν, τόν ὕψωσαν. Καί τόν ἀκούμβησαν, τόν ἐστερέωσαν, τόν ἰσορρόπησαν, ὡσάν ζῶντα. Ἔπειτα ἀπεμακρύνθησαν καί τόν ἀφῆκαν μόνον, βασταζόμενον ἀπό τήν ἰδίαν δύναμιν.

Τό πτῶμα ἐναπέμεινε ἀκίνητον, εὐθύ, στήριζον ἐπί τοῦ κορμοῦ τήν ράχιν. Ὁ θώραξ ἦτο προτεταμένος, αἱ χεῖρες κρεμάμεναι μέ ἀναπόσπαστον τήν λαβήν τοῦ σπασμένου χαντζαριοῦ, τά σκέλη ἀνοικτά καί ἡ κεφαλή ὑψηλά.

Τότε ὁ Ἰμπραήμ πλησιάζει βραδέως πρός τό δένδρον. Στέκεται καί προβλέπει σιγηλός τό ἄπνουν σῶμα τοῦ ἀντιπάλου. Καί ὑπό τό φῶς τῆς σελήνης, ἥτις ἀνέτειλε τήν ὥραν ἐκείνην αἱματόχρους, ὡσάν νά εἶχε βαφεί ἀπό τό αἵμα τῆς μάχης, φιλεῖ μέ θερμόν φίλημα τόν ὄρθιον νεκρόν….