Ο Κτίστης του Κόσμου, τα κτίσματα και οι άκτιστες ενέργειές Του

 

Αφιερωμένη είναι τούτη η Κυριακή, η Β' των Νηστειών, στο Δημιουργό των πάντων, με τη μέγιστη εξουσία επί πάντων. Αφιερωμένη είναι και στους λειτουργούς αυτού, τους Αγγέλους, που διαρκώς επιβλέπουν την προστασία των ανθρώπων και των άλλων πλασμάτων, καθώς και την εφαρμογή του έργου του θεού.

Η δημιουργία του κόσμου, είναι η υπέρτατη έκφραση της αγάπης του αναλλοίωτου και άχρονου Δημιουργού.  Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Αγίας Γραφής, όλη η δημιουργία υπόκειται σε φθορά και αλλοίωση. Η αμαρτία έφερε αυτή τη μεταβολή στην φύση, αφού ο άνθρωπος παραβαίνοντας τη Θεία εντολή, έχασε την αρμονική σχέση με τον εαυτό του, με τη φύση και με τον Θεό.

Το γεγονός ότι ο κόσμος, σε αντίθεση με το Δημιουργό του, υπόκειται σε διαρκή φθορά, έχει ως συνέπεια, ότι ο χριστιανός γνωρίζει πως ο κόσμος δεν πρέπει να υποτάσσεται στον άνθρωπο προς ικανοποίηση των ακόρεστων επιθυμιών και ιδιοτροπιών του. Αλλά, ότι ο άνθρωπος πρέπει να βλέπει τον κόσμο με σεβασμό, ως δώρο του θεού και να βρίσκεται σε αρμονία προς αυτόν.

Η χριστιανική κοσμολογία δέχεται πως είναι πεπερασμένη η ζωή και η ύπαρξη του υπάρχοντος κόσμου, ο οποίος θα παλιώσει όπως τα ρούχα του ανθρώπου.

Εσχατολογικά, διδάσκεται, πως ο κόσμος, με νέα πράξη του Δημιουργού του θα ανακαινισθεί, θα μετασχηματισθεί καλύτερος από πρώτα, κι όλα τα φθαρτά του στοιχεία θα παραμερισθούν.

Σήμερα η Εκκλησία μας γιορτάζει το μέγα Διδάσκαλο της ανακαίνισης του Κόσμου, τον Αγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, η διδασκαλία του οποίου μας δείχνει ότι όλη η ζωή του Χριστιανού και ο πνευματικός του αγώνας σε τούτο ακριβώς αποβλέπουν: στην ανακαίνιση του Κόσμου, προς Δόξαν Κυρίου.

Διαβάζω, ανάμεσα σε άλλα, εδώ, ότι:

«Οι απόψεις του (του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά), αποτελούν σύνοψι και έκφρασι της εμπειρίας και της παραδόσεως της Εκκλησίας. Το κλειδί της θεολογίας το κατείχε στ' αλήθεια ο θείος Γρηγόριος, επειδή είχαν διανοιγεί τα μάτια του από το Άγιο Πνεύμα.
Εδίδασκε ότι ο Θεός δεν είναι μόνον αμέθεκτος αλλά και μεθεκτός. Την ουσία του Θεού ουδείς και ουδέποτε ούτε στον παρόντα ούτε στον μέλλοντα αιώνα θα ιδούμε, τις άκτιστες όμως ενέργειες του Θεού μπορούμε να κοινωνήσουμε, ημών θεουμένων, κάτω από κατάλληλες πνευματικές προϋποθέσεις. Αυτές δηλαδή αποτελούν το μέσον και την γέφυρα που συνδέει τον άκτιστο Θεό με τα κτίσματα. Άλλο είναι η ουσία του Θεού και άλλο οι θείες ενέργειές του».

************** **************************
Επιστολή Παύλου, προς Εβραίους (κεφ. α, εδ. 1- κεφ. β, εδ. 3)

10 καί· σὺ κατ' ἀρχάς, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί· 11 αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις· καὶ πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται, 12 καὶ ὡσεὶ περιβόλαιον ἑλίξεις αὐτούς, καὶ ἀλλαγήσονται· σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ, καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσι. 13 πρὸς τίνα δὲ τῶν ἀγγέλων εἴρηκέ ποτε· κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου; 14 οὐχὶ πάντες εἰσὶ λειτουργικὰ πνεύματα εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα διὰ τοὺς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν; Β´\ΔΙΑ τοῦτο δεῖ περισσοτέρως ἡμᾶς προσέχειν τοῖς ἀκουσθεῖσι, μή ποτε παραρρυῶμεν. 2 εἰ γὰρ ὁ δι' ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος, καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν, 3 πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας; ἥτις ἀρχὴν λαβοῦσα λαλεῖσθαι διὰ τοῦ Κυρίου, ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων εἰς ἡμᾶς ἐβεβαιώθη, 

Κατά Μάρκον (κεφ. β, εδ. 1- 12)

Και εἰσῆλθε πάλιν εἰς Καπερναοὺμ δι᾿ ἡμερῶν καὶ ἠκούσθη ὅτι εἰς οἶκόν ἐστι. 2 καὶ εὐθέως συνήχθησαν πολλοί, ὥστε μηκέτι χωρεῖν μηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν· καὶ ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον. 3 καὶ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν παραλυτικὸν φέροντες, αἰρόμενον ὑπὸ τεσσάρων. 4 καὶ μὴ δυνάμενοι προσεγγίσαι αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον, ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν, καὶ ἐξορύξαντες χαλῶσι τὸν κράβαττον, ἐφ᾿ ᾧ ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο. 5 ἰδὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ· τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου. 6 ἦσαν δέ τινες τῶν γραμματέων ἐκεῖ καθήμενοι καὶ διαλογιζόμενοι ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν· 7 τί οὗτος οὕτω λαλεῖ βλασφημίας; τίς δύναται ἀφιέναι ἁμαρτίας εἰ μὴ εἷς ὁ Θεός; 8 καὶ εὐθέως ἐπιγνοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς τῷ πνεύματι αὐτοῦ ὅτι οὕτως αὐτοὶ διαλογίζονται ἐν ἑαυτοῖς, εἶπεν αὐτοῖς· τί ταῦτα διαλογίζεσθε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; 9 τί ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν τῷ παραλυτικῷ, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει; 10 ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀφιέναι ἐπὶ τῆς γῆς ἁμαρτίας — λέγει τῷ παραλυτικῷ. 11 σοὶ λέγω, ἔγειρε καὶ ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου. 12 καὶ ἠγέρθη εὐθέως, καὶ ἄρας τὸν κράβαττον ἐξῆλθεν ἐναντίον πάντων, ὥστε ἐξίστασθαι πάντας καὶ δοξάζειν τὸν Θεὸν λέγοντας ὅτι οὐδέποτε οὕτως εἴδομεν.


Υπόμνημα: Η Καινή Διαθήκη και η Ελληνική Γλώσσα


Σημείωση 1: Τί βαθύ νόημα αλήθεια, στη φράση «ἔνδικος μισθαποδοσία»!
Ας το σκεφτούμε με τους όρους που διατυπώνεται: ένδικος= εν+δικαίω, δηλ. μέσα στους κανόνες της δικαιοσύνης, σε πνεύμα δικαίου, χωρίς να προσκρούει στην ιδέα της δικαιοσύνης, ακριβής, δίκαιος.
Κι αλλιώς ένδικος= εν+δίκη δηλ. μετά από κρίση, κάτω από εξέταση, υπό όρους.
Και στις δυο περιπτώσεις, η έννοια είναι ίδια, αφού ο όρος δίκη έχει την ίδια ρίζα με τον όρο δίκαιος.
Μισθαποδοσία=μισθός+απόδοση δηλ. καταβολή αμοιβής έναντι υπηρεσίας. Και εδώ ο όρος μισθαποδοσία, αναφερόμενος στην αμοιβή που καταβάλλεται σε περίπτωση παρακοής και παράβασης, έχει την έννοια της απόδοσης αντίστοιχου τιμήματος.

Σημείωση 2: Ενας (δύο του αυτού είδους, στην ουσία, άλλά συνεπτυγμένοι στην αυτή απόδοση) γοητευτικός υποθετικός λόγος, ιδού!
«εἰ γὰρ ὁ δι' ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος, καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν,  πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας...»; Εδώ η υπόθεση εισάγεται με το ει+εγένετο/(ει+) ελαβεν και η (κοινή αυτών) απόδοση εκφράζεται με το «εκφευξόμεθα».

Αν θυμηθούμε τους υποθετικούς λόγους, ενδεχομένως να δυσκολευτούμε από το τυπικό τους να κατατάξουμε αυτόν εδώ σε ένα συγκεκριμένο είδος. Εγώ, τον συγκεκριμένο, θα τον κατέτασσα στο πρώτο είδος. Εσείς;


Σημείωση 3.: Σε έναν υποθετικό λόγο διακρίνουμε α) τόν όρο που τον ονομάζουμε Υπόθεση ή Ηγούμενο και ο οποίος εισάγεται με τα υποθετικά μόρια/συνδέσμους: ει, εάν, αν, ην +ρήμα και β) τον όρο που τον ονομάζουμε Απόδοση ή Επόμενο και ο οποίος είναι στην ουσία η πρόταση που δείχνει ποιό είναι το συμπέρασμα, εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τάσσονται με το πρώτο μέρος του υποθετικού λόγου.

Σημείωση 4. Ο υποθετικος λόγος 1ου είδους εισάγεται με οριστική, ο του 2ου είδους εισάγεται με οριστική ιστορικού χρόνου/ ο του 3ου είδους εισάγεται με υποτακτική και ο του 4ου είδους εισάγεται με ευκτική.
.
Συγκεριμένα:

1. Στο πρώτο είδος, που εκφράζει το πραγματικό, δηλ. βέβαιο/αντικειμενικό, έχομε:

Υπόθεση με ει+οριστική και απόδοση με ό,τιδήποτε εκτός από δυνητική οριστική και ευχετική ευκτική, π.χ. «εἰ τοῦτο ποιεῖς, τὴν πόλιν βλάπτεις» [=Ζημιώνεις τη χώρα αν κάνεις τέτοιο πράγμα].

2. Στο δεύτερο είδος (που εκφράζει το αντίθετο προς το πραγματικό) έχομε:

Υπόθεση με ει+Οριστική ιστορικού χρόνου και απόδοση με δυνητική οριστική ιστορικού χρόνου ή οριστική ιστορικού χρόνου απρόσωπων ρημάτων και εκφράσεων, π.χ. «εἰ μὴ πατὴρ ἦσθα, εἶπον ἄν σε οὐκ εὖ φρονεῖν» [=αν δεν ήσουνα μεγάλος (=πατήρ, γονιός)  θά έλεγα ότι δε σκέφτεσαι καλά].

3α. Στο τρίτο είδος (που εκφράζει το προσδοκώμενο) έχομε:

Υπόθεση με εάν, αν, ην + υποτακτική και απόδοση με οριστική μέλλοντος/προστακτική/ δυνητική ευκτική ή άλλη έκφραση με έννοια μέλλοντος, π.χ. «ἐὰν τοῦτο ποιήσῃς, τὴν πόλιν βλάψεις» [= Στην περίπτωση που θα το κάνεις αυτό, θα ζημιώσεις τη χώρα].

3β. Στο τρίτο είδος (που εκφράζει αόριστη επαναληψη στο παρόν ή το μέλλον) έχομε

Υπόθεση με Εάν, αν, ην + υποτακτική και απόδοση με οριστική ενεστώτος ή γνωμικό αόριστο, πχ. «Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος, οὐδείς βούλεται θνήσκειν» [=Εάν πλησιάσει η ώρα του θανάτου, κανείς δεν θέλει να πεθάνει] .

4α. Στο τέταρτο είδος (που εκφράζει την απλή σκέψη του λέγοντος) έχομε:

Υπόθεση με ει + ευκτική και απόδοση με δυνητική ευκτική ή με απλή οριστική ενεστώτος ή μέλλοντος, π.χ. «ἔλθοιτε ἄν, εἰ τὸν Ἅλυν διαβαίητε» [= αν περνάγατε τον Άλυ (ποταμό), θα μας προσεγγίζατε].

4β. Στο τέταρτο είδος (που εκφράζει αόριστη επανάληψη στο παρελθόν) έχομε

Υπόθεση με ει + ευκτική επαναληπτική (που εννοιολογικά θα το αποδίδαμε στη νέα ελληνική με παρατατικό+αν) και απόδοση με οριστική παρατατικού +αν ή αορίστου +αν, ή με οριστική απλού υπερσυντέλικου, π.χ. « εἴ τις τῶν πρὸς τοῦτο τεταγμένων  δοκείη αὐτῷ βλακεύειν, ἐκλεγόμενος τὸν ἐπιτήδειον ἔπαισεν ἄν» [=αν διαπίστωνε ότι κάποιος από αυτούς που είχαν οριστεί για το συγκεκριμένο έργο έκανε ανοησίες, διαλέγοντας τον κατάλληλο, θα τον έδερνε/θα τον χτυπούσε].

Μεγάλη βοήθεια στη μελέτη της γλώσσας θα βρείτε εδώ. 

Ελπίζω να διασκεδάσατε!