Τ' αδέρφια μας: οι επίγειοι άγγελοι

 

Μ. 

Μετά τη μέρα των Αρχαγγέλων, ένα τραγούδι αρμόζει στους επίγειους αγγέλους της ζωής μας.

Σ' εκείνους, που μαζί τους κάναμε μεγάλο μέρος από το ταξίδι της ζωής. Κι είναι μεγάλο, γιατί είναι το πρώτο μέρος, από τούτο το ταξίδι. Και το κάναμε τρεκλίζοντας, και αλληλοστηριζόμενοι, ψάχνοντας για το πώς και το γιατί. Κι οι συνοδοιπόροι μας, για μας που είχαμε την τύχη να είμαστε οι μικρότεροι, σφραγίσανε τούτο το πώς και το γιατί.

Αδερφέ μου, Μεγάλε,

Στη δυνατή αγκαλιά σου, κουρνιασμένη σαν σε ασφαλές καταφύγιο κι ορμητήριο, έμαθα να περπατώ, να μιλώ, να συνεργάζομαι, να θέλω, να αρνούμαι, να επιμένω, να προσπαθώ.

Να διαβάζω, να ψάχνω, να ονειρεύομαι, να κατορθώνω, να προχωρώ στη γνώση, στην επιτηδειότητα, στην αύξηση της ικανότητας, στην επιθυμία να μη σταματώ.

Σ' ακολούθησα χιλιόμετρα ολόκληρα, μικρούτσικο ακόμα παιδάκι, σε δρόμους άγνωστους. Σε υπάκουσα και σε μιμήθηκα σε προστάγματα γνώσης και αρετής.

Κι όταν έφυγες μακριά, έμεινες στο βάθρο της φαντασίας και της καρδιάς μου εκείνος που τα ήξερε όλα, τα ήθελε όλα, τα έκανε όλα, τα μπορούσε όλα, κι ήταν και γλυκύς και απόλυτος, δυνατός και πράος, ενάρετος και σθεναρός, αγαθός και έξ-υπνος.

Χωρίς υστεροβουλία, χωρίς πάθη, ευθύς, καθαρός τη καρδία, υψηλόφρων αλλά ταπεινός, με τον εγωϊσμό της αίσθησης του χρέους και χωρίς καμμιά αλαζονεία. Σ' αγαπώ γιατί είσαι ωραίος! Γιατί είσαι σύ! Γιατί σε χρειάζομαι, γιατί δεν μπορώ να κάνω αλλιώς, γιατί είμαι ευγνώμων έως θανάτου!

Αδερφή μου Μεγάλη,

Πώς να σε λέω, αδερφή ή Μάνα! Στα χέρια σου έμαθα να ντύνομαι, να τρώγω, να φέρομαι, ν' αγαπάω, να συμβιώνω, να υπακούω, να διαπαιδαγούμαι και να διαπαιδαγωγώ.

Μ' έντυσες με τα χεράκια σου, και μού 'ραψες τα πρώτα μου φουστάνια, με κεντήματα, με κορδέλλες, με δαντέλλες, με οργαντίνες, με πιέτες και σούρες. Οι μεγάλοι φιόγκοι στα μαλλιά μου ακόμη με στολίζουν στις φωτογραφίες. Πάντα καθαρή, πάντα όπως πρέπει, στην ώρα τους όλα. Φαγητό, διάβασμα, ύπνος, ασφάλεια και ...επιτίμια!

Τί σπουδαίο πράμα τα επιτίμια! Ακόμη θυμάμαι πως «δεν τρώμε σε άσχετες ώρες, ό,τι θέλουμε!» Το δίδαξα κι εγώ στα παιδιά μου. Και πόσο σπουδαίο πράγμα η ενότητα στη διαπαιδαγώγηση! Όταν παραπονέθηκα για τα... επιτίμια, εισέπραξα το: «Καλά σου είπε η αδερφή σου, δεν είναι ώρα για τσιμπολογήματα, σε λίγο θα φάμε!». Κι έτσι έχασα το «δίκιο μου», αλλ' απέκτησα μια θεμελιώδη γνώση ζωής: τόσο στη διατροφή, όσο και στη διαπαιδαγώγηση.

Το κυριώτερο, που ήρθε μέσα από αυτό, ήταν η παρουσία σύσσωμης της οικογένειας στο τραπέζι του δείπνου, κι αυτό ήταν η «μυστική μας ζωή», η ζωή «του μυστηρίου της οικογένειας». Εκεί γινόταν η οικογενειακή μας συνάντηση. Εκεί, μετά το φαγητό, προγραμματίζονταν οι δουλειές, οι καταμερισμοί, η απόδοση λογαριασμού και πεπραγμένων (καλών ή κακών), εκεί οι έπαινοι, και οι συστάσεις. Τί σχολείο όλο τούτο!

Ήσουν πάντα παρούσα, ήσουν πάντα άξια, μια δεύτερη μάνα, και μια πρώτη αδερφή, ένα άριστο πρότυπο για όλες εμάς τις μικρότερες, που θέλαμε να γίνουμε σαν κι εσένα, άξιες και ικανές σε όλα. Σ' αγαπώ, βαθειά, με δάκρυα ευγνωμοσύνης!

Αδερφή μου Ευτυχία!

Η συνοδοιπορία μαζί σου, μ' έμαθε να λογαριάζω πως υπάρχουν άνθρωποι αδύναμοι. Δεν ήσουν ποτέ αλήθεια αδύναμη, ήταν όμως η περισσή έγνοια της μάνας για σένα, πως τάχα είσαι αδύναμη, ντροπαλή και άτολμη.

Εκείνη σ' έβλεπε έτσι, και σε προστάτευε. Και τελικά έγινες πιο ντελικάτη, με φόβους, αναστολές και συστολές, και δεν διεκδίκησες από τη ζωή όλα όσα θα μπορούσες να πάρεις.

Θυμάμαι, πως όταν έμεινες η μεγαλύτερη στο σπίτι, αισθανόσουν βαρειά την ευθύνη του μαγειρέματος για το βραδυνό της οικογένειας και με προσπάθεια πολλή ανταποκρινόσουν σε τούτο το καθήκον.

Ήταν αλήθεια δύσκολο για σένα. Σήμερα τα φτιάχνεις όλα για όλους, το θέλεις, και τούτο σε κουράζει, μα και σε ευχαριστεί.

Να είσαι καλά, αδερφή μου, σε χρειάζομαι, για το μέτρο του ανθρώπου στη ζωή μου, γι' αυτό σ' αγαπώ.

Αδερφή μου Θεοδώρα!

Συνοδοιπόρε μου, από την πρώτη στιγμή! Σύντροφε, συναγωνίστρια, ανταγωνίστρια κι αγαπημένη! Και τί δεν περάσαμε μαζί! Τα πρώτα παιχνίδια μας, τις ατυχίες μου και τους κινδύνους μου τους πέρασα υπό την προστασία σου!

Ένα δυναμικό κορίτσι, που μπορούσε και να επιτεθεί και να εξουδετερώσει οποιονδήποτε απειλητικό αντίπαλο.

Παιχνιδιάρα, έξω καρδιά, δραστήρια, νοικοκυρά, τολμηρή και υπεύθυνη, ερευνήτρια του αγνώστου, πειραματίστρια, πολυπράγμων, οικογενειακή οικονομολόγος και οικονόμος.

Με αριστεία στη μαγειρική, τη ζαχαροπλαστική, την κηπουρική, τη ραπτική, την πλεκτική, το κέντημα, την παιδοκομική, την γηροκομική, τη νοσηλευτική, την ψυχολογία και την παρηγορητική προσφορά και οικείωση.

Δώρο Θεού η ζωή σου, σε όλους, όσους είναι γύρω σου και κοντά σου. Θα τους δώσεις την κάλυψη που χρειάζονται: την αγκαλιά, τη φροντίδα, την περιποίηση και την παρηγορία, την πρόνοια και τη δωρεά σου. Είσαι για όλους! Σ'αγαπώ γιατί είσαι συ!


Κι η μετριότητά μου, εγώ, που συνοδοιπορώ και με τον εαυτό μου, αναλογίζομαι τί έχω κάνει για όλους εσάς, που μου δείξατε το δρόμο, που με φροντίσατε, που μου σταθήκατε, που με αγαπήσατε και με νοιαστήκατε;

Πέρα από το να σας αγαπώ, μέσα από την καρδιά μου, και να θέλω να είστε πάντα καλά, αν δεν εκφράσω τούτη την αιώνια ευγνωμοσύνη που αξιώθηκα να σας έχω συνοδοιπόρους, φίλους και προστάτες μου, δεν θα έχω κάνει ούτε το ελάχιστο απέναντί σας. Σας ευχαριστώ, για τούτο το δώρο, της συνοδοιπορίας μας.

Αδερφέ μου μικρέ,

Ποτέ δεν θα ξεχάσω εκείνες τις καραμέλλες, που μού 'φερες στο σχολείο, όταν- μαθήτρια πια, στην πρώτη δημοτικού- σ' άφησα μονάχο να παίζεις....

Σ' αγαπώ, δεν μπορώ να κάνω αλλιώς....